Türkmenbaşy adyndaky türkmenistan milli golýazmalar instituty

SELJUKLYLARYŇ HAÇPARAZLARA GARŞY 
ÝÖRIŞLERI 
 
1110-NJY ÝYLDAKY ÝÖRIŞ 
Ýokarda belleýşimiz ýaly, Telbaşyr söweşinde 
biri-biriniň duşmanyna öwrülen haçparazlar köp wagt 
geçmänkä, birleşip, Siriýanyň kenarýaka möhüm 
musulman şäherlerini (Trablus-Şamy, Baýnasy, Jübeýli 
we Beýruty) eýelediler. Munuň netijesinde Ryzwanyň 

---

158 
we Damask Seljukly emiri Tugteginiň serkerdeliginde 
Siriýadaky seljukly emirleri haçparazlara howp 
salmaga başlady. Haçparaz basybalyşlyklaryna üns 
bilen syn edýän Beýik Seljukly döwletiniň soltany 
Muhammet Tapar Mosul Seljukly häkimi Möwduta, 
Mardin emiri Ilgaza, Ahlat şasy Sökmene we beýleki 
emirlere hat iberip haçparazlara garşy göreş üçin 
derrew hereket etmeklerini buýurdy. Gysga wagtda 
Jizrede toplanan uly seljukly goşuny 1110-njy ýylyň 
Magtymguly aýynda Urfadaky Haçparaz graflygyna 
garşy ýöriş edip, Urfany gabadylar. Bu habary eşiden 
Iýerusalimiň koroly Baudouin I Antakyýanyň şazadasy 
Tankred we Trablusşamyň grafy Bertrand Urfa 
haçparazlaryna kömege gitdiler. Bu haçparaz güýçleri 
bilen Meýdan söweşini edip, ýok etmek meýilli 
seljuklylar Harrana çekildiler (1110-njy ýylyň Alp 
Arslan aýy). Pursatdan peýdalanan Urfa haçparazlary 
şäheriň azyk ätiýaçlyklarynyň üstüni doldurdylar hem 
goragy güýçlendirdiler. Seljukly goşuny bolsa olaryň 
çärelerini synlaýardy. Diňe Urfa kömege gelen 
haçparazlar bilen Ýewfrat derýasynyň töwereginde 
kiçeňräk çaknyşyklar edip, birnäçe esgerler öldürildi, 
käbir oljalar ele geçirildi. Has soňra seljukly goşuny 
Urfany gabasa-da şowsuzlyga uçrady. Şeýlelikde, 
seljukly goşunynyň ilkinji hereketi şowly netije 
bermedi.
 

---

159