Türkmenistanyň Bilim ministrligi

Garaşsyz Gazagystanyň daşary syýasaty
Gazagystanda garaşsyzlygyny alanyndan soňra 2010-njy 
ýyla çenli 7 hükümet üýtgedi, ýöne döwletiň baştutany ilkinji 
günden bäri Nursultan Nazarbaýewdir. Russiýa, Hytaý ýaly 
dünýäniň öňdebaryjy döwletleri bilen goňşy bolan Gazagystan 
daşary syýasatda aktiw rol alýar. 
Sowet Soýuzynyň ýykylmagy bilen halkara arenasynda 
Gazagystanyň ilkinji duş gelen meselesi atom ýaraglarydyr. 
SSSR dargandan soňra garaşylmagyk ýagdaýda Gazagystanda 
köp sanly atom ýaraglary galdy. Emma SSSR-den galan bu 
ýaraglary ulanmak üçin şol günlerde Alma-Atanyň tehniki 

---

225 
mümkinçiligi ýokdy. Gazagystanyň Prezidenti Nursultan 
Nazarbaýew atom ýaraglaryna düýbünden garşy çykdy. 1995-
nji ýylyň aprel aýynda özündäki atom ýaraglarynyň ählisini 
Russiýa äkitdi, galanlary bolsa ýok edildi. 
Gazagystan garaşsyzlygyny yglan edeninden soňra 1991-
nji ýylyň 21-nji dekabrynda Alma-Atada öňki SSSR-iň 11 
respublikasy bilen GDA-nyň maksatlaray we prinsipleri 
baradaky Ylalaşyga gol çekdi. 
1998-nji ýylyň 5-nji iýulynda Astanada Gazagystan bilen 
Russiýanyň arasynda hemişelik dostluk şertnamasyna gol 
çekildi. Şeýle-de Baýkonur älem merkeziniň ulanylyşy bilen 
baglanyşykly şertnama gol çekildi. 
2010-njy ýylyň 10-njy oktýabrynda bolsa Astanada bäş 
döwletiň (Belowrussiýa, Gazagystan, Gyrgyzystan, Russiya we 
Täjigistan) baştutanlarynyň arasynda Ýewraziýa ykdysady 
hyzmatdaşlygyny gurmak baradaky Ylalaşyga gol çekildi. 
1994-nji ýylyň 26-njy aprelinde Alma-Atada Gazagystan 
bilen Hytaý Halk Respublikasynyň arasynda döwlet serhetleri 
barada ylalaşyga gol çekildi. Bu döwletleriň taryhynda serhetler 
babatynda ilkinji gezek iki tarap üçin hem bähbitli netije 
gazanyldy. Çünki Hytaý ýyllardan bäri SSSR, Ýaponiýa, 
Wýetnam we Hindistan bilen toprak meselesinde oňuşmazlyk 
ýaşaýardy. 
1996-njy ýylyň 26-njy aprelinde Hytaý, Russiýa, 
Gazagystan, Gyrgyzystan we Täjigistanyň gatnaşmagynda 
Şanhaýda döwlet serhetlerinde harby taýdan ynanyşmaklyk 
barada ylalaşyga gol çekildi. Bu bäş döwlet birnäçe gezek 
duşuşandan soňra Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasynyň düýbi 
tutuldy.

---

226