75
5.
Oʻquv laboratoriya tarozisi 311 (315 05) – 1ta
6.
Diametri d = 150 mm va quvvati 1500 W boʻlgan qizdirgich (666 767)
– 1ta
7.
Mustahkam
shishadan tayyorlangan, hajmi 400 ml boʻlgan
menzurka
(664 104) – 1ta
8.
V shaklidagi shtativ asosi (300 02) – 1ta
9.
Uzunligi 47 sm boʻlgan shtativ ustuni (300 42) – 1ta
10.
Multi qisgich Leybold (301 01) – 2ta
11.
Diametri 0÷80 mm boʻlgan universal qisgichlar (666 555) – 2ta
12.
Etanol, denaturat, 1 l (671 972) – 1ta
Bundan tashqari kerak: distillangan yoki tuzsizlantirilgan suv
Tajribaning oʻtkazish tartibi:
Eslatmalar: Turli kuchlanganlikli kapillyar kuchlar ta′siri tufayli suyuqlik sathini h
oʻlchashda anchagina xatoliklarga yoʻl qoʻyilishi mumkin. Ulardan xoli boʻlish
uchun kapillyarni toza tuting va zururiyat tugʻilganda uni mos tozalovchi eritmalar
bilan tozalang va shundan soʻng uni distillangan suv bilan chaying.
a) Dilatometrni kalibrlash:
- Boʻsh dilatometrning massasini m
1
aniqlang.
- Kolbani ochiq tomonidan uchdan birigacha suv soling.
- Suv pufakchalaridan xoli boʻlish uchun, kapillyar
trubkani mahkamlamasdan
oldin, dilatometrni suv vannasida qaynash temperaturasigacha qizdiring.
- Suv vannasini xona haroratigacha sovushini kuting; shundan soʻng zurur boʻlgan
sathgacha yana suyuqlik quyib toʻldiring. Temperaturani ϑ qayd qiling.
- Kapillyar trubkani oʻz joyiga oʻrnating.
Trubkaning ochiq tomoniga
barmogʻingizni bosib, kapillyar trubkani chiqarib oling va
suyuqlikning sizishiga
yoʻl qoʻying.
- Kolbadagi kapillyarni oʻzgartiring, dilatometrni quriting va suv bilan toʻldirilgan
dilatometrning massasini m
2
oʻlchang.
