Umumiy pedagogika o‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi tomonidan darslik

14.  Bolalarga o‘qishning istiqbolini doimo eslatib turish. 
15.  Har bir bo‘lim oxirida, albatta, umumlashtiruvchi 
mashg‘ulotlarni amalga oshirish. 
16.  Bolalar javobida uchrab turadigan xatolarni doimo tuzatib 
borish. 
17.  Charchab qolgan bolalar faoliyatini hech qachon sun’iy 
ravishda faollashtirishga harakat qilmaslik, faollashtirishda bolalar 
jismoniy va aqliy imkoniyatidan kelib chiqish. 
18.  Bolalardan egallagan bilimiga ko‘nikma va malaka hosil 
qilishni talab qilish. 
19.  Esda saqlash lozimki, majmuaga tushgan bilim esdan 
chiqmaydi. Esdan chiqib qolsa, majmua orqali uni darrov esga 
tushirish oson. 
20.  YA.A. Kamenskiyning ‒ hamma narsa uzluksiz ketma-
ketlikda olib borilishi kerak, bugungi aytganlaringiz kechagisini 
mustahkamlashi va ertangi aytganingizga yo‘l ochib berishi kerak 
‒ degan nasihatini unutmaslik qoidasi. 
Mustahkamlik tamoyili. Bu tamoyilda barcha ilg‘or 
o‘qituvchilar va pedagog olimlarning ko‘p yillik izlanishlari o‘z 
ifodasini topgan. Unda nazariy bilimlar bilan empirik bilimlar 
birlashib mustahkamlangan. 
Bilimlarni mustahkam egallash jarayoni juda murakkab bo‘lib, 
keyingi yillardagi tadqiqotlar bu jarayonga o‘zgarishlar kiritdi. 

---

92 
Bilimni mustahkam egallash jarayonini shu kundagi tushunilishi, 
bu jarayonga quyidagi yangi qoidalarni kiritishni taqozo etdi. 
1. Bugungi kungi ta’limda fikr yuritish eslab qolishdan 
ustunlik qilishi isbotlangan. Shuning uchun bolalar aqliy quvvatini 
tejash maqsadida, ulardan keraksiz va kam e’tiborli narsalarni eslab 
qolishiga kamroq e’tibor berib, uning hisobiga fikr yuritishiga 
ko‘proq kuch sarflashiga yordam berish. 
2. Bolalar tushunib yetmagan yoki noto‘g‘ri tushunib qolgan 
narsalarni eslab qolmasliklariga e’tibor berish lozim. Bola faqat 
yaxshi tushunib yetib, uning to‘g‘riligiga ishonch hosil qilgan 
narsasini xotirasida saqlash. 
3. Bola xotirasini kam e’tiborli axborotlarni eslab qolishdan 
holi qilish maqsadida, ularni turli lug‘at va ensiklopediyalardan 
foydalanishga o‘rgatish. 
4. Eslab qolinadigan narsalarni nihoyatda qisqa qilib, yod 
olishga oson bo‘lishi uchun, ravon, iloji bo‘lsa she’r vazniga solib 
turib esda saqlashga bolalarni o‘rgatish. 
5. Esdan chiqarish bilimni egallab olgandan keyin tez 
kechishini hisobga olgan holda, ularni psixologiya fanining esda 
saqlash qoidasi asosida xotirada saqlashga yoshlarni o‘rgatish.