Universiteti Oziq-ovqat biotexnologiyasi fakulteti

Birlashtirilgan namunani tuzish-u nuqta namunalari to'plami sifatida olinadi. Barcha nuqta namunalari don sifatining o'zgarishini istisno qiladigan toza, kuchli zararkunandalarsiz idishga quyiladi.
Birlashtirilgan don namunasi bo'lgan idishlarga, avtoulovlardan olingan namunalar bundan mustasno, quyidagi yorliq qo'yiladi: madaniyat nomi; ombor, silos, vagon yoki kema nomi raqamlari; partiya massasi; namuna olish sanasi; namuna massasi; namuna olgan shaxsning imzosi.
O'rtacha kunlik namunani shakllantirish bir fermer xo'jaligidan kun davomida bir nechta bir xil sifatli don mahsulotlarini qabul qilishda o'rtacha kunlik namunani hosil qiladi. Don partiyasining bir xilligi, ilgari qabul qilinganlarga nisbatan, organoleptik tarzda, namlik va infektsiya bo'yicha – laboratoriya tahlillari natijalariga ko'ra o'rnatiladi. Agar organoleptik baholash shubha tug'dirsa, namuna barcha ko'rsatkichlar bo'yicha laboratoriya tahliliga o'tkaziladi.
O'rtacha kunlik namuna har bir transport vositasidan tanlangan birlashtirilgan namunalardan don qismlarini etkazib berilgan har bir tonna don uchun 50 g miqdorida ajratish yo'li bilan hosil bo'ladi. O'rtacha kunlik namuna toza muhrlangan idishda hosil bo'ladi, unda quyidagilar ko'rsatilishi kerak: xo'jalik nomi, brigada raqami, madaniyat, nav, sana.
O'rtacha namunani ajratish-o'rtacha namunaning massasi (2,0dan 0,1 gacha) kg, analizatordan foydalanganda – (3,0dan 0,1 gacha) kg bo'lishi kerak.agar birlashtirilgan yoki o'rtacha kunlik namunaning massasi ko'rsatilgan qiymatlardan oshmasa, u bir vaqtning o'zida o'rtacha sinovdir. Agar ularning massasi kattaroq bo'lsa, o'rtacha namunani ajratish bo'linuvchida yoki qo'lda amalga oshiriladi. Kemani yuklash (tushirish) paytida katta bir hil don partiyasidan tanlanganida, o'rtacha namuna quyidagicha tuziladi: ma'lum bir vaqt oralig'ida tanlangan nuqta namunalaridan oraliq namuna olinadi, u yaxshilab aralashtiriladi va undan individual sifat ko'rsatkichlarini tekshirish uchun o'rtacha namuna ajratiladi. Smenaning yoki kunning oxiriga kelib, oraliq namunalardan ajratilgan barcha o'rtacha namunalar birlashtiriladi va ulardan har bir smenada o'rtacha namuna ajratiladi – o'rtacha smenada, unga ko'ra barcha sifat ko'rsatkichlari bo'yicha tahlil o'tkaziladi.
Tanlangan o'rtacha namuna laboratoriyada tekshiriladi, tortiladi, ro'yxatga olinadi va unga tahlil kartasiga va ushbu namunaga tegishli barcha hujjatlarga joylashtirilgan seriya raqami beriladi.
O'rtacha namunani tayyorlash va tahlil uchun kanoplarni ajratish – namlikni aniqlash uchun o'rtacha namunadan namuna olinadi, so'ngra o'rtacha namuna grammning o'ndan bir qismigacha tortiladi va katta begona o'tlardan tozalanadi. Kamida 25 g og'irlikdagi tahlillarni o'tkazish uchun ajratgich yordamida yoki qo'lda tozalangan o'rtacha namunadan namunalar ajratiladi.
Namunalarni saqlash tartibi va muddati – o'rtacha kunlik namunalardan ajratilgan o'rtacha namunalar o'rtacha kunlik namunalar tahlil qilingan kundan keyingi bir kun davomida saqlanadi. Mahalliy dozadan tashqari barcha maqsadlar uchun yuborilgan don partiyalarining o'rtacha namunalari 1 oy davomida saqlanishi kerak. va kelishmovchiliklar bo'lsa, namunalar kelishmovchiliklar to'liq ko'rib chiqilgunga qadar saqlanadi. Eksportga jo'natilgan don partiyalaridan olingan namunalar 3 oy davomida saqlanadi. Temir yo'l transporti va 6 oy davomida jo'natilganda. - suv transporti orqali. Chet eldan suv transportida kelgan partiyalarning namunalari 3 oy davomida saqlanadi.
O'rtacha don namunasini to'g'ri olishning asosiy sharti-asl donni yaxshilab aralashtirish. Aralashtirishning 2 usuli qo'llaniladi: qo'lda va mexanik
Qo'lda usul shundan iboratki, asl namuna stolga silliq sirt bilan quyiladi, don kvadrat shaklida tekislanadi va qirrali qirrali ikkita qisqa yog'och lamel yordamida aralashtiriladi (1-rasm).2.1).

2.1-rasm-donni diagonal ravishda ajratish

Aralashtirish shunday olib boriladiki, kvadratning qarama-qarshi tomonlaridan ikkala qo'ldagi taxtalarga tutilgan donalar bir vaqtning o'zida o'rtasiga quyiladi va uchta harakatdan keyin rulon hosil bo'ladi. Keyin don rulonning uchidan ushlanadi va ikkala chiziq bilan bir vaqtning o'zida o'rtasiga quyiladi. Donni ko'rsatilgan usulda uch marta aralashtiring, shundan so'ng asl namuna yana kvadrat shaklida tekis qatlamda taqsimlanadi va bar yordamida diagonallar bo'yicha to'rtta uchburchakka bo'linadi. Qarama-qarshi ikkita uchburchakdan don olib tashlanadi va qolgan ikkitadan yig'iladi, oxirgi operatsiya ikki uchburchakda taxminan 2 kg don, ya'ni o'rtacha namuna qolguncha takrorlanadi.
Kanoplarni qo'lda ajratishda namunani aralashtirish va bo'lish yuqoridagi usulda ikki qarama-qarshi uchburchakdagi don miqdori tiqilib qolishni aniqlash uchun belgilangan miqdordan bir oz oshib ketguncha ko'p marta amalga oshiriladi.
Для Donni mexanik aralashtirish va donni ajratish uchun turli xil bo'linuvchilar ishlatiladi.
Hozirgi vaqtda quyidagi bo'linuvchilar eng keng tarqalgan: Guseva, bis-1, Basha, db-1 va boshqalar.
Gusev apparatida kanoplarni ajratish. Ajratuvchi barqaror va ishlash uchun qulay holatda past stendga o'rnatiladi. Kanoplarni ajratishdan oldin namuna aralashtiriladi. G'alla ajratgichning huni ichiga huni ustiga taxminan 5 sm balandlikdan tekis oqim bilan yopilganda quyiladi va to'ldirilgandan so'ng, huni ichida hosil bo'lgan Slayd kepçe yoki spatula bilan tekislanadi. Keyin deklanşör ochiladi va don chelaklarga tushiriladi, u erdan u yana yopiq holda ikkala chelakdan bir vaqtning o'zida huni ichiga quyiladi. Har bir don chiqarilgandan so'ng, deklanşör darhol yopiladi.
Don bo'linuvchidan uch marta o'tkaziladi, keyin u pastki chelakdan tiqilib qolish uchun namuna olish uchun keladi. Endi chelakda tiqilib qolishni aniqlash uchun zarur bo'lgan bir oz ko'proq namuna olinmaguncha, faqat pastki chelakdagi don bo'linuvchidan o'tkaziladi. Paqirning tarkibi tarozi stakanlariga quyiladi va ortiqcha qismi kepçe bilan olinadi, qatlamning butun qalinligi bo'ylab donni ushlaydi. Belgilangan namunaga nisbatan ortiqcha don, qoida tariqasida, ikkinchisining 10% dan oshmasligi kerak (masalan, 50 g namuna uchun 5 g).
Agar bo'linish moslamasida olingan namunaning massasi belgilangan qiymatdan 10% dan oshsa, ortiqcha don quyidagicha tanlanadi: donning ajratilgan qismi silliq yuzaga quyiladi, ingichka qatlam bilan tekislanadi va qatlamning butun qalinligi bo'ylab turli joylardan ortiqcha tanlanadi.
Don sifatini organoleptik baholash uning yangiligi, benignligi, keyingi qayta ishlash yoki iste'mol qilishga yaroqliligini aniqlash maqsadida amalga oshiriladi.
Namuna ajratilgandan so'ng, tahlil qilingan namunaning donining rangi, hidi va ta'mi organoleptik tarzda aniqlanadi.
Hidi umuman va maydalangan don tarkibida aniqlanadi. Buning uchun don 100 ml toza kolbaga joylashtiriladi, Mantar bilan mahkam yopiladi va 35-40 ⁰S haroratda (har qanday issiqlik manbasidan foydalangan holda) 30 daqiqa davomida saqlanadi. Kolbani ochib, donni hid borligi tekshiriladi. Don (yangi) zaif, o'ziga xos hidga ega. Begona hidlarning mavjudligiga yo'l qo'yilmaydi: chiriyotgan, shuvoq, mog'or, malt, nordon, chirigan va boshqalar.
Taste faqat donning yangiligini hid bilan aniqlash qiyin bo'lgan hollarda aniqlanadi. Buning uchun taxminan 2 kg toza maydalangan donni oling (aralashmalarsiz) va chaynang. Yuqori sifatli don begona lazzatlarsiz shirin ta'mga ega.
ЦветDonning rangi kunduzgi yorug'likda vizual ravishda aniqlanadi, sinov namunasini mavjud standartlar bilan rang bilan taqqoslaydi yoki o'rganilayotgan madaniyat standartlarida ushbu belgining tavsifi bilan.