Uo‘K: 4(100) (075) kbk: 63. (0) R-17 Rajabov, Ravshan Jahon tarixi
Download 3.16 Mb. Pdf ko'rish
|
Ravshan Rajabov Jahon tarixi
- Bu sahifa navigatsiya:
- MIL.AVV. V ASRDA YUNONISTON 1. Yunon-fors urushlari. 2. Afina dengiz ittifoqi. 3. Yunon- fors urushlaridan so‘ng Afina . 4. Afina demokratiyasi.
Tavsiya etiladigan adabiyotlar
1. Бузескул В.П. История афинской демократии. – СПб. 2003. 2. Курциу Э. История Древней Греции. В 5 т. – Минск: 2002. Asosiy sanalar Mil.avv. VII asrning Zodagon Kilon hokimiyatni bosib 30-yillarida olishga urinib ko‘rdi. Mil.avv. 622-yil Arxont Drakont tomonidan og‘zaki qonunchilikning yozma to‘plamga keltirilishi. Mil.avv. 594-yil Solon Afina arxonti etib saylandi. Mil.avv. 560-yil Hokimiyatni Pisistrat o‘z qo‘liga oldi. Mil.avv. 527-yil Pisistratning vafot etishi. Mil.avv. 509–507-yillar Klisfen yangi islohot o‘tkazdi. Mil.avv. 487–417-yil «Ostrakizm» ya’ni tiraniyaning oldini olish uchun Afina demokratiyasida o‘ylab chiqilgan tadbirning rivojlan- gan davri. Mil.avv. VI asr Afinada demokratik tartib-qoidalar g‘alaba qildi. Mil.avv. VI asr Arxaik davrning tugashi. 376 MIL.AVV. V ASRDA YUNONISTON 1. Yunon-fors urushlari. 2. Afina dengiz ittifoqi. 3. Yunon- fors urushlaridan so‘ng Afina. 4. Afina demokratiyasi. 1. Yunon-fors urushlari. Mikala yonidagi jang ham yunonlarning g‘alabasi bilan tugadi. Forslar ustidan g‘alaba Afina strategi Femistoklning dengiz va moliya islohotlari nati- jasida yuz berdi. Mil.avv. 483-yilda yunonlar katta dengiz floti qurishga rozi bo‘ldilar. Bu ulkan mablag‘ni talab qilar edi. Fe- mistoklning boshqaruvi davrida Afina kumush konlaridan katta daromad qilgan. Olingan foyda qadimgi odat bo‘yicha fuqarolar yunon-fors urushlari o‘rtasida taqsimlanishi lozim edi. Femis- tokl fuqarolarga bu pulni taqsimlashdan voz kechib, mablag‘ni davlat ehtiyojlariga beg‘araz berishni taklif qildi. Afina harbiy dengiz floti qurish uchun yetarli pul mablag‘iga ega bo‘ldi. Mil.avv. VI asr oxirida Yunonistonda polis tizimining shaklla- nishi tugadi. Uncha katta bo‘lmagan mustaqil shahar – davlat- lar shakllandi. Mil.avv. VI asr oxirida qadimgi Sharqning kat- ta qismini birlashtirgan qudratli Ahmoniylar davlati va yunon dunyosiga o‘zining madaniy-siyosiy ta’sirini o‘tkaza boshladi. Mil.avv. V asr oxirida forslar Kichik Osiyodagi barcha yunon shaharlari va Lidiya podsholigini bosib oldilar. Qudratli Ahmoniylar Bolqon yarim orolidagi yunon-sha- har davlatlarini bosib olishni rejalashtirdi. Mil.avv. 490-yil fors qo‘shinlari kemalarda Egey dengizidan o‘tib, Attikaga Afi- nadan 42 kilometr uzoq likdagi Marafon tekisligiga kelib tush- di. Marafon tekisligida forslar bilan yunon qo‘shinlari o‘rtasida shiddatli jang bo‘ldi. Jangda forslar yengildi. Mil.avv. 480-yil- da podsho Kserks katta qo‘shin va flot bilan Dardanell bo‘g‘ozi orqali kemalardan yasalgan suzuvchi ko‘prik orqali o‘tib, Shi- moliy Yuno nistonni jangsiz egalladi. Sparta podshosi Leonid boshchiligida fivalik va fespiylik jangchilar fors qo‘shinini O‘rta Yunonistonga o‘tkazmaslik uchun Fermopil darasida jang qilib halok bo‘ldi. Forslar Attika viloyatini egalladilar. Salamin oroli yonida yunonlarning birlashgan floti fors floti bilan to‘qnashdi. Afina strategi yoshi endigina 30 dan o‘tgan Femistokl Salamin oroli yonida fors floti bilan jangda o‘zining harbiy qobilyatini 377 namoyon qildi. Jang yunonlarning birlashgan floti g‘alabasi bi- lan tugadi. Mil.avv. 479-yilda fors sarkardasi Mardoniy boshliq fors qo‘shini Afina shahrini ishg‘ol qilib, Beotiya viloyatiga yurish qil- di. Fors qo‘shini Asop daryosi qirg‘og‘idagi Plateya shaharchasi yonida yunon-shaharlarining birlashgan qo‘shini bilan jang qil- di. Jangda fors qo‘shini yengilib, qo‘shin sarkardasi Mardoniy halok bo‘ldi. Mil.avv. 479–459-yillarda Egey dengizi orollari va Kichik Osiyodagi forslar bosib olgan shaharlar ozod qilindi. Forslar bilan tinchlik shartnomasi mil.avv. 449-yilda Kipr orolida Afina elchisi olimpiya o‘yini g‘olibi Kalliy imzoladi. Shart- nomaga ko‘ra yunonlar Kichik Osiyo satrapliklari va Misrning ishlariga aralashmaydi. Forslar esa Egey dengizi va bo‘g‘ozlarga harbiy flotni kiritmaydi. Kichik Osiyodagi yunon koloniyalari va Egey orollaridagi yunon shaharlari mustaqilliklarini saqlab qoldilar. Download 3.16 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling