Урду жисмоний маданият факультети «Умумий жисмоний тарбия» кафедраси ўқитувчилари п ф. н. В рахимов, п ф. н. А шариповлар томонидан


Download 1.64 Mb.
bet36/164
Sana27.09.2023
Hajmi1.64 Mb.
#1688508
1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   ...   164
Таянч тушунчалар:
Холат, ҳаракатланиш, хужум техникаси, ҳимоя техникаси, узатиш, қабул қилиш, то`пни о`йинга кирицҳ, зарба техникаси, то`сиқ.
Назорат учун саволлар.
О`йин техникаси.
Хужум техникаси.
Ҳимоя техникаси.
Ҳаракатланиш техникаси.
Хужумкор зарба техникаси.
То`сиқ қо`йиш техникаси.
То`пни о`йинга кирицҳ техникаси.
То`п узатиш ва қабул қилиш техникаси.
Фойдаланилган адабиётлар:

1. Айрапетянц Л.Р. Годик М.А, «Спортивние игри» Тошкент Ибн Сино 1991 г.


2. Айрапетянц Л.Р. Баирбеков М.Г. Волейбол (курс спортивного совершенствование в ВУЗ Методические рекомендация) Тошкент 1994 г
3. Железняк Ю.Д. Ивойлов А.В. Волейбол. Учебник для ИФК.М. ФИС 1991 г.
Железняк Ю.Д. Айрапетянц Л.Р. Пименов М.П. Кунянцкий В.А Массовий волейбол. Ибн Сино 1994 г.
Пименов М.П. Волейбол специалний упражнение Киев 1993 г.
К мастерству в волейболе Ю.Д Железняк 1988 г. М.
Юнний волейболист Ю.Д Железняк 1988 г. М.
Волейбол маърузалар матни то`плами Т. 2004 г.
3-Мавзу: Волейболда – стратегия ва тактика.

Режа:
Тактиканинг психофизиологик ва стратегик моҳияти


Стратегия ва тактиканинг таснифи
Жамоа таркибини тузиш


Стратегия ва тактика ҳақида тушунча.
Стратегия – юнонча со`з бо`либ, аксарият ҳарбий соҳага мансуб бо`либ қо`шинни белгиланган мақсад сари бошлаш, олиб бориш, унга усталик билан еришиш санъатини ифодалайди.
Спорт соҳасида ва айнан волоейболда мазкур атама муайян спортчи ёки жамоанинг тайёргарлик жараёнини бошқариш ҳамда уни мусобақалар давомида г`алабага олиб бориш санъатини англатади.
Стратегия: жамоанинг асосий ва о`ринбосар таркибини тузиш-жамлаш, мусобақани бошқариш усуллари, воситалари ва шаклларини ишлаб чиқиш, муайян учрашувнинг (мусобақанинг) тактик режасини тузиш, бо`лажак о`йиннинг назарий ва амалий андозасини (нусхасини) қо`ллаб қуриш ҳамда о`тказилаётган мусобақаларни атрофлича тахлил қилиш каби тадбирларни о`з ичига олади. Бундан ташкари стратегия рақиб жамоаси, унинг о`йинчилари ҳақида маълумот йигиш, разветка (айгокчилик) асосида рақибнинг бутун имконият ва хусусиятларини билиб олиш масалалари киради. «Тактика» атамаси ҳам юнонча со`з бо`либ, том маънода «тартибга келтириш» ёки «маълум тартибда жойлаштириш» тушунчасини англатади. «Тактика» со`зи «стратегия» атамаси каби ҳарбий соҳага доир бо`либ, кушинларни мақсадга мувофиқ тузиш ва уларни ог`ир вазиятларга қарамасдан г`алаба чо`ққисига етаклаш санъатини назарда тутади.
Волейболда тактика тушунчаси о`йин вазиятини еътиборга олган ҳолда самарали ва мақсадга мос шакл, усул, ҳамда воситаларни қо`ллаш асосида г`алабага еришиш санъатини билдиради.
«Тактика» - юнонча со`здан олинган бо`либ, о`збек тилида «тартиб» «тартиблаштириш» маъносини англатади.
Волейболда о`йин тактикаси деб муайян жамоанинг иккинчи бир жамоаси устидан якка, гуруҳ ва жамоа ҳаракатлари ёрдамида г`алабага еришиш санъатига айтилади.
Тактиканинг асосий вазифаси муайян рақиб жамоага нисбатан мавжуд вазиятга қараб г`алаба сари қо`лланиладиган о`йин воситалари, усуллари ва машқларини аниқлаб, қо`ллай олишдан иборат.
Тактик комбинация – бу бир о`йинчига хужум қилиши учун қулай шароит яратиб беришга қаратилган бир неча о`йинчининг ҳаракат фаолиятидир.
О`йин интизоми – ҳар бир о`йинчи фаолиятининг жамоа фаолиятига буй суниши, бо`лажак о`йинда режалаштирилган тактик ко`рсатмаларни амалга ошириш, о`йин қоидалари ва умуминсоний хислатларга амал қилиш ва ҳакозо.
Замонавий волейболда қо`лланиладиган атамалар.
Биринчи темп – атамаси хужум комбинациясини биринчи бо`либ бошлайдиган о`йинчига тегишли бо`либ, у деярли «паст» ва тез узатиладиган то`п билан хужум уюштиради.
Иккинчи темп – комбинацияни иккинчи бо`либ бошлайдиган о`йинчи. Бу о`йинчи хужумни асосан баланд узатиладиган то`п асосида ташкил етади.
Бир темпда ташкил етиладиган хужумда бир ё`ла икки ёки уч о`йинчи зарба бериш учун бир вақтда сакрайдилар.
«То`лқин» комбинациясида икки хужумчи иштирок етади. Биринчи хужумчи сакраб ерга тушаётганда, иккинчи хужумчи сакраб зарба беради.
«Ешелон» комбинациясида икки хужумчи кетма-кет сакрайди, то`п хужумчиларнинг қайси бирига қулай узатиладиган бо`лса, шу хужумчи зарба беради.
«Крест» комбинациясида икки хужумчи бир-бирининг ҳаракат ё`налишини кесиб, мувофиқ узатилган то`пдан мувофиқ хужумчи зарба беради. Шу комбинацияни турли шаклда ижро етиш мумкин (қайта «Крест», кичик «Крест», катта «Крест»).
«Морита» финтини биринчи бор 1969 йилда ГДРда о`тказилган Жаҳон Кубогида япон о`йинчиси Морита қо`ллаган.
Бу финт биринчи «ёлг`он» сакрашдан со`нг иккинчи бор то`лиқ сакраб зарба беришдан иборат. Мақсадли – то`сиқ қо`ювчи рақиб о`йинчи пастга тушаётганда сакраб зарба бериш, яъни то`сиқсиз зарба бериш билан ифодаланади.
Бундан ташқари, ушбу комбинацияларнинг турли нушалари ва шаклари мавжуд. Қуйида о`йин тактикасининг таснифи
- туркумларга бо`линиши ифодаланган.
Тактиканинг якка, гуруҳ ва жамоа шакллари мавжуд. Тактиканинг усуллари о`йин тизимларидан ва комбинациялардан иборат. Тактиканинг воситаларига еса, бу о`йин малака (приём) лари ва уларни барча турлари киради.

Download 1.64 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   ...   164




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling