Ўқув модули бирликлари
Синов қоришмалари учун таркибни ҳисоблаш
Download 0,66 Mb. Pdf ko'rish
|
7-МАЪРУЗА. Бетон қоришмаси ва бетон хоссалари, бетон турлари
Синов қоришмалари учун таркибни ҳисоблаш. Бетон таркибини
ҳисоблаш учун қуйидаги маълумотлар зарур: бетон маркаси R б , бетон аралашмасини осон тўлдирувчанлиги, шунингдек дастлабки материалларнинг тафсилоти - цементнинг фаоллиги R ц , цемент, қум, шағал ёки майда тошнинг тўкилма ва ҳақиқий зичлиги шағал ёки майда тошнинг ғоваклилиги ҳамда доналарининг йириклиги. Масала. Ўртача кесимли қуйма тўсинлар ва устунларни бетонлаш учун R б қ30 МПа бўлган М300 маркали оғир бетон таркибини танлаш ва барабаннинг фойдали ҳажми Vқ1200 л бўлган бетон аралаштиргичда қоришмага сарфланадиган материални ҳисоблаб топиш талаб этилади. Бетон аралашмасининг сурилувчанлиги С 1 қ2. . . 4 см. Дастлабки материаллар тафсилоти: фаоллиги R ц қ44 МПа бўлган портландцемент, қуруқ ташкил этувчиларнинг тўкма зичлиги т.ц қ1200 кг/м 3 ; т.қ қ1500 кг/м 3 ; т.ч(ш) қ1600 кг/м 3 ; уларнинг ҳақиқий зичлиги ц қ3100 кг/м 3 ; қ қ2600 кг/м 3 ; ч қ2700 кг/м 3 ; фракцияланган гранит чақиқ тошнинг ғоваклилиги 0,41; майда тошнинг йирик донаси 40 мм, йирик кварц қумнинг йириклиги W қ қ4%, майда тошнинг намлиги W ч қ1. Сув-цемент нисбатини қуйидаги ифодадан ҳисоблаб топамиз. R б қАR ц (Ц/С – 0,5) Бу ифода ўзгартиришлардан кейин қуйидаги кўринишга эга бўлади: С/Ц қАR ц /( R б Қ0,5А) қ(0,65Қ44) /(300Қ0,5 0,65 4)қ0,65 Ақ0,65 коэффициентини юқори сифатли материаллар каби 19 жадвалдан танлаймиз. 1 м 3 бетон аралашмаси учун сув сарфи С ни блок ва устунларни бетонлаш учун бетон аралашмаси конусини берилган чўкишини ҳисобга олиб жадвалдан аниқлаймиз С 1 қ2.....4 см. Йирик тўлдиргич сифатида йириклиги 40 мм майда тош ишлатиб сурилувчан бетон аралашмасини ҳосил қилади, Сқ175 кг. 1 м 3 бетонга сарфланадиган цемент миқдори: ЦқС/(С/Ц)қ175/0,65қ269 кг ни ташкил қилади. 1 м 3 бетон учун сарфланадиган қуруқ ҳолатдаги майда тош миқдорини қуйидаги ифодадан аниқлаймиз: кг V Ч ч т ч к 1422 1/2700 /1600 3 , 1 41 , 0 1 / 1 / 1 ч . . Доналар сурилиш коэффициентининг қиймати қ1,3 ни тавсияларга мувофиқ танлаймиз. 1 м 3 бетонга қуруқ қум сарфини қуйидаги ифодадан аниқлаймиз: С *1-(Ц/ ц ҚС/1000ҚЦ/ ч ) қ қ қ*1-(269/3100Қ175/1000Қ1422/2700) 2600қ551 кг Натижада бетоннинг қуйидаги тахминий номинал (тажриба)таркибига эга бўламиз,кг/м 3 : Цемент . . . . . . . . . 269 Сув . . . . . . . . . . . . 175 Қум . . . . . . . . . . . . 551 Чақиқ тош . . . . . . . 1422 Жами . . . . . . . . . . . . . .2417 Охирида олинган қиймат бетон аралашмасининг ҳисоб зичлигидир, яъни к тб. қ 2417 кг/м 3 . Олинадиган бетон миқдори коэффициентини қуйидаги ифодадан топамиз: 0,68 /1600) 1422 551/1500 /1200 269 ( : 1 / / / 1 .т..к т..к т..к Ч К Ц Синов қоришма-0,05 м 3 (50 л) бетон арлашмасига кетган материал сарфини юқорида келтирилган номинал бетон таркибига асосланиб ҳисоблаб топамиз,кг: Цемент . . . . . . . . . 269 0,05қ13,45 Сув . . . . . . . . . . . . .175 0,05қ8,75 Қум . . . . . . . . . . . . 551 0,05қ27,55 Чақиқ тош,кг . . . . . . 1422 0,05қ71,1 Барча материаллар ҳисобда белгиланган миқдорда тортилади ва улардан бетон аралашмаси тайёрланади, унинг сурилувчанлиги стандарт конус ёрдамида аниқланади. Агар конус 1 см, яъни белгилангандан кам чўкса, у ҳолда бетон аралашмасининг сурилувчанлигини ошириш учун 10% цемент ва сув қўшилади (цементдан 13,45 0,1қ1,345 кг, сувдан 8,75 0,1қ0,875 кг). Цемент ва сув қўшилган бетон аралашмаси қўшимча равишда яхшилаб аралаштирилади ва сурилувчанлиги текширилади. Агар конуснинг чўкиши 3 см га тенг бўлса (бу кўрсатилган чегарага мувофиқ бўлади), у ҳолда 10% сув ва цемент қўшилганлиги ҳисобга олиб материалларнинг ҳақиқий сарфини аниқлаш учун қайта ҳисоб қилинади. Бунда уларнинг нисбий ҳажми аниқланади, м 3 : Цемент. . . . . . . . . . (13,45Қ1,345)/3100қ0,0048 Сув . . . . . . . . . . . . . (8,75Қ0,875)/1000қ0,0096 Қум. . . . . . . . . . . . . . . . . . .27,55/2600қ0,0106 Чақиқ тош . . . . . . . . . . . . . . . 71,1/2700қ0,0263 Ҳаммаси бўлиб 0,0513 Таркиби ростланган синов қоришма-бетон арлашмасининг хажми V қ ва материал Ц қ ,С қ ,Қ қ ,Ч нинг ҳақиқий сарфини билган ҳолда бетон аралашмасининг 1 м 3 ига сарфланадиган материални қуйидаги ифода бўйича ҳисоблаб топамиз,кг: ЦқЦ қ . 1/V қ қ14,80 . 1/0,0513қ288 С қС қ 1/V қ қ9,63 . 1/0,0513қ188 ҚқҚ қ 1/V қ қ27,55 . 1/0,0513қ537 ЧқЧ қ 1/V қ қ71,7 . 1/0,0513қ1398 Ҳаммаси бўлиб . . . . . . . 2411 Янги ётқизилган бетон аралашмасининг зичлиги б.қ қ2411 кг/м 3 ,яъни ҳисобдагидан 1% атрофида фарқланади. Бетоннинг корхона (дала) даги таркибини тўлдиргичларнинг намлигини эътиборга олиб (айни мисолда қумнинг намлиги 4 ва майда тошнинг намлиги 1%)ҳисоблаймиз-керакли сув миқдорини камайтирамиз. 188 (4 537/100Қ1 1398/100)қ188 (21Қ14)қ153, Тегишлича тўлдиргичлар миқдорини оширамиз: Қум,кг 537(1Қ4/100)қ537Қ21қ558; Чақиқ тош,кг 1398(1Қ1/100)қ1398Қ14қ1412. Корхонада ишлатиладиган таркибга эга бўлиш учун массаси бўйича нисбатларда бетон аралашмасининг ҳар бир қўшимчаи сарфини цемент сарфига бўламиз: Ц/Ц:Қ/Ц:Ч/Цқ288/288:558/288:1412/288қ1:2:5 бунда С/Цқ0,54 Барабаннинг фойдали ҳажми 1,2 м 3 (1200 л) бўлган бетон аралаштиргичнинг битта қоришмаси учун бетон аралашмаси ташкил этувчиларининг меъёрини аниқлаймиз: Цқ( V/1000) Цқ(0,68 1200/1000) . 288қ237; Cқ( V/1000) Сқ(0,68 1200/1000) . 153қ125 Ққ( V/1000) Ққ(0,68 1200/1000) . 558қ455 ШЧқ( V/1000) Чқ(0,68 1200/1000) . 1412қ1152 Тажрибада ҳажми 50 л дан қилиб тайёрланган синов қоришмаларидан 150 150 150 ўлчамли назорат намуналар кублар тайёрлаймиз, сўнгра меъёрий шароитларда 7 ва 28 кун сақлангандан кейин уларни гидравлик прессда синаймиз. Синов натижаларига кўра берилган маркадаги бетон ҳосил бўлишини таъминлайдиган сув-цемент нисбатини аниқлаймиз. |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2025
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling