X. N. Atabayeva, J. B. Xudayqulov

Navlari:
O'zbekistonda “Toshkent-112”, “Qibray-4”, “Salo- mat”, 
“Mumtoz” va “Lider” navlari rayonlashtirilgan.
Yetishtirish texnologiyasi 
O'tmishdosh.
Yeryong'oq donli (bug'doy, афа, makkajo'xori), 
kartoshka, ildizmevalilar, sabzavotlardan keyin ekiladi. Yeryon g'oq dala 
ekinlari uchun yaxshi o„tmishdosh bo'lib hisoblanadi.
Urug„likni tanlash va ekishga tayyorlash.
Urug'lik ekilguniga qadar 
quruq va salqin joyda saqlanishi zarur. Urug'lik yong'oqlami ehtiyotlik 
bilan qo'lda chaqib tayyorlash tavsiya etiladi. Biroq yeryong„oq 
urug'ligini qo„lda chaqib tayyorlash mashaqqatli ish bo'lib, katta 
maydonlarga ekishda maxsus chaqish aparatlaridan foydalanish tavsiya 
etiladi. Mexanizm yordamida urug'lar qobi-
340 

---

g„idan ajratilganda 
10-15 
foizgacha urugiiklar mexanik zararlanadi. Shu 
sababdan ekish normasi 15-20 foizga ko'paytirish maqsadga muvofiq 
isoblanadi.
Urugiik solingan qoplar bilan juda ehtiyot boiib harakat qilish 
zarur, chunki, ozgina noto'g'ri harakat orqasidan urug'ning murtak qismi 
zararianishi, oqibatda urugiik unuvchanligini yo'qotishi yoki nimjon 
o'simta berishi mumkin. Urugiik saqlash davomida zambu- rug„ va 
basharotlarga qarshi kimyoviy preparatlar bilan ishlanmagan bo'lsa, 
uiarga ekishdan 2-3 kun avval ishlov berilishi lozim va ishlov berishda 
uning murtak qismi zararlanmasligi talab etiladi. Ekishdan oldin urugiar 
yopiq binoda quyosh nuri tik tushmaydigan joylarda zamburug' 
kasalliklariga va kemiruvchilarga qarshi dorilanadi. Urug'liklarga 
fungidsid va insektitsid preparatlar bilan ishlov berilganda sogiom va 
baquvvat ko'chatlar undirib olinadi. Urugiikni ekish me‟yorlari 
urugiikning yirikligiga, har bir mintaqa uchun maqbul tup qalinligidan 
kelib chiqqan holda belgilanadi. Yeryong'oq - tuproq unumdorligi va 
tarkibiga talabchan, yer tanlaydigan qishloq xo'jalik ekinlaridan biri 
hisoblanadi.
Yer tanlash.
Yeryong'oq uchun sug'oriladigan, qumloq, yengil 
mexanik tarkibli, o'tloqi, bo'z, qora va kashtan tuproqli, ko'p yillik 
begona o'tiarning (qamish, g'ummay, ajriq, salamalik) urugiari kam 
boigan, oxirgi 4-5-yilda yeryong'oq yetishtirilmagan, sug'orish 
imkoniyati yaxshi boigan maydonlar tanlanadi. Quyosh nuri 6-8 soat tik 
tushish imkoniyati boigan yosh boglaming orasiga ham ekib yuqori hosil 
yetishtirish mumkin.
Yeryong'oq uchun eng yaxshi o'tmishdosh ekin kuzgi g'alla, 
kartoshka boiib, sabzavot va poliz ekinlaridan keyin ham ekish mumkin. 
Sholi va yer yong'oqdan keyin ekish tavsiya etilmaydi.
Yer osti suvi yuza (0,3-1,0 m) joylashgan, og'ir mexanik tarkibli, 
toshloq, suv koilaydigan dalaiarga ekish tavsiya etilmaydi.