X. N. Atabayeva, J. B. Xudayqulov

Jo„xori urugining sifat ko„rsatkichlari 
( Z.Umarov maiumotlari) ____
20-jadval
Urugiar
Sifat koisatkichlari. mm.
uzun
-
ligi
eni
qalin
ligi
1000 dona 
urug„ning 
vazni,g
Ro„vakning yuqorigi qismidan olingan 
urug„
4,23
4,3
8
2,77
35,4
Ro„vakning o„rta qismidan olingan urug„
4,10
4.
25
2,66
31,6
Ro„vakning pastki qismidan olingan 
urug„
3,42
4,0
6
2,58
28,8
Jadvalda ko„rsatilgan maiumotlar bo„yicha jo„xori urugining sifati 
joylashgan va rivojlangan qismiga qarab har xil boiar ekan. Har bir 
o'simlikning to„p gulida oldin yetiigan urugiar nafaqat yirik, balki 
kimyoviy tarkibi fiziologik holati va hosildorlik xususiyatlari ham yuqori 
boiadi. Agronomiya amaliyotida bunday urugiami ekish ekinlar 
hosildorligini oshirishga imkon tug„diradi. Yuqori sifatli urugiar maxsus 
saralash mashinalarida urugiami kattaligiga qarab, solishtirma vazni 
bo„yicha saralab ajratish mumkin. Bundan tashqari, kombaynda past 
tezlikda yanchilgan umgiami ekishga ajratib olinadi.
3. Urugiami har xil sifatli boiishi ularning genetik jihatidan har xil 
boiishiga bogiiqdir. Har bir o„simlikda, ayniqsa, chetdan changlanuvchi 
o„simliklarda gulning onalik ogizchasiga boshqa o„simlik yoki boshqa 
guldan otalik changi tushishi mumkin. Bu
59 

---

hodisa urugiarning genetik jihatidan nafaqat bir tup o'simlikda, balki bir 
tup gulida ham har xil boiishiga sabab boiadi. Urug„- laming har xil sifat 
belgilariga ega boigan ijobiy yoki salbiy boiishi mumkin. Shuning uchun 
urugiarning sifat belgilariga salbiy ta‟sir qiladigan sharoitlami aniqlash va 
bu omillarni yo„qotish zarur. Lekin urugiarning hosildorlik xususiyatlarini 
oldindan belgilay- digan obyektiv usullar hali o„rganilgan va aniqlangan 
emas. Ammo geterospermiyani oiganish, urug„ning shakllanishi va 
biologik qimmatli ko„rsatkichlarga ega boigan urugiami yetishtirishga 
imkon beradi.