Yoshlаr sotsiologiyasi

2-MAVZU: YOSHLARGA OID DAVLAT SIYOSATI 
 
REJА: 
1) 
Yoshlarga oid siyosat: mazmuni va tipologiyasi. Yoshlarga oid davlat 
siyosatining asosiy yoʼnalishlari. 
2) 
Bolalar va yoshlarni himoya qilishning normativ-huquqiy asoslari. 
3) 
Yoshlarning ijtimoiy faolligi. 
1. 
Hozirda 
qadr-qimmatga 
ortiqcha 
baho 
berish, 
insonlar 
orientatsiyasining ruhiy-maьnaviy oʼzgarishi, ijtimoiy ongning oʼzgarishi kabi 
murakkab jarayonlar sodir boʼlmoqda. Demokratik davlat qurish –boshqaruv 
namoyondalari va butun jamiyatdan katta kuch talab qiluvchi uzoq va qiyin 
jarayondir. Oʼzbekiston Respublikasi mustaqillikka erishganidan buyon jamiyatda 
ijtimoiy, iqtisodiy va siyosiy sohalarda oʼzgarishlar sodir boʼlayapti. Jamiyatning 
boshqa, yaʼni taьlim sohasida, ijtimoiy taьminot tizimlarida ham oʼzgarishlar 
boʼlib utdi. 
Oʼzbekiston Respublikasi amalga oshirilayotgan global siyosiy va ijtimoiy 
oʼzgarishlar yoshlarga oid xisoblanadi. Shubhasiz, yangi iqtisodiy ongning 
istiqbolli roli yoshlarga tegishli boʼlishi lozim. Shuning uchun davlat jamiyat 
oldiga aniq, konkret maqsadlarni qoʼydi, aynan: 
- 
mulkning koʼp qirrali shakllariga va ijtimoiy munosabatlarga 
yoshlarni ruhan va psixologik tayyorlash, oʼzgarayotgan sharoitlarga koʼnikishni 
taьminlash; 
- 
hayotning har qanday sohasida oʼzini erkin namoyon qilish va aqliy 
salohiyatini rivojlantirish uchun imkoniyatlar yaratish; 
- 
ilmiy jihatdan ishlab chiqilgan va tashkiliy biriktirilgan mexanizmlar, 
shuningdek “yosh avlodning qiziqishlarini taьminlashga qaratilgan amaldagi 
qonun xujjatlarini koʼrib chiqish” yoʼli bilan yoshlarning huquqiy himoyasini 
taьminlash. 

---

17 
Buning hammasi “18 yosh boʼlgan yoshlar 10 million 360 ming kishi yoki 
umumiy aholi sonining 40% ni, 30 yoshgacha boʼlganlar esa 17 million 20 ming, 
yaʼni umumiy aholi sonining 64% ni tashkil etgan”. Oʼzbekiston sharoitida bu juda 
muhim xisoblanadi. Bozor iqtisodiyoti yoʼli bilan, oʼzbek jamiyatining kelgusidagi 
rivoji, shuningdek, ijtimoiy-siyosiy jarayonlarning oʼzgarishi albatta yangi ijtimoiy 
guruhlar va qatlamlarning vujudga kelish uchun shart-sharoit yaratib beradi. Bunga 
ijtimoiy va ijtimoiy-siyosiy stratifikatsiya, turli:yoshga oid, taʼlim, kasbiy, siyosiy, 
madaniy va hokazo belgilar boʼyicha yoshlarning mustaqil guruhlarga ajralishi 
sabab boʼladi. 
2. 
Oʼzbek jamiyatining ijtimoiy tuzilishida eng ilmli, ziyrak, 
harakatchan, ijtimoiy faol guruh sifatida yoshlar alohida oʼrin tutadi. Hayot 
faoliyatining turli sohalarda oʼzbek yoshlariga imkoniyatlar ochish uchun zarur 
shart-sharoitlarni shakllantirish Oʼzbekiston Respublikasi yoshlarga oid davlat 
siyosatining asosiy maqsadi sifatida namoyon boʼladi. Bolalar va yoshlarni 
ijtimoiy qoʼllab-quvvatlash va himoya qilishga qaratilgan ijtimoiy, iqtisodiy, 
siyosiy, tashkiliy va huquqiy chora-tadbirlar yoshlarning fuqarolik va kasbiy 
shakllanishga, ijtimoiy faolligining rivojlanishiga sabab boʼladi. 
Shuning uchun hamma toifadagi yoshlarni ijtimoiy himoya qilish shaxs 
sifatida va kasbiy shakllanishida ularni qoʼllab-quvvatlash Oʼzbekiston 
Respublikasi davlat eʼtiborining obʼektidir. Oʼz oldilarida turgan muhim ijtimoiy 
masalalarni hal qilishda yoshlar maʼlum ijtimoiy yordamga muhtoj. 
Zamonaviy sharoitda sotsializatsiya jarayoni maʼnaviy qiyofaga, ishonch 
va harakatlariga yangi talablar taqdim etadi. Bu qoʼyidagilar bilan bogʼliq,