Yuqori tezlik magistrallarini ishlatish tajribasi

3.Strelkali o‘tkazgichlar asoslari 
Strelkali o‘tkazgichlar asoslari sifatida bruslar, plitalar yoki monolit temir beton 
konstruksiyalar qo‘llanadi. Strelkali o‘tkazgichlarning aksariyati uchun asos sifatida 
yog‘och, temir beton yoki metall bruslar xizmat qiladi. Hozirgi vaqtda AJ “O‘zbekiston 
temir yo‘llari” da ctrelkali o‘tkazgichlarning ko‘pchiligi yog‘ochli va temir beton bruslarda 
o‘rnatilagan. Yog‘och bruslardan tashkil topgan asoslar boshqa turdagi asoslarga nisbatan 
ularning afzalligi ishlab chiqish usuli soddaligida, o‘lchamlarining universalligida, yo‘l va 
ctendlarda strelkali o‘tkazgichlarni yig‘ish ishlarini deyarli osonligida, vazni kichikligida, 
rels izlari elektr o‘tkazmasligi nisbatan oson amalga oshirilishida, yo‘lning o‘rtamiyona 
bikirligikda ushlab turishida. Strelkaning o‘tkazuvchi qo‘l mexanizmi joylashgan ikkita 
o‘tkazish bruslari flyugar (flyugarochnыy) deb nomlanadi. Oddiy o‘tkazgichlarda ularning 
uzunligi 4.5m. Tutashtiruvchi (bo‘ylama) tyagalar ostiga tayanchlarni o‘rnatish uchun, 
uzunligi 3.5m li ikkita brus, shu tyaganing oraliq tayanchi ostiga esa bitta brus yotqiziladi.

---

Temir beton bruslardan foydalanish hollari muvaffaqiyatliroq bo‘ldi (rasm 7.2).
Ular diametri 3mm davriy profilli o‘ta mustahkam po‘lat sim ko‘rinishidagi oldindan 
zo‘riqtirilgan armaturali temir betondan ishlanadi.
Rasm. 7.2. Temir beton brusning ko‘ndalang kesimi 
Bunday bruslarga ega strelkali o‘tkazgichlarda zarur elastikligini ta’minlash uchun, 
tagliklar ostida qayishqoq qistirmalardan foydalanish kerak. Temir beton brusli 
o‘tkazgichlarni yuqori aniqlik bilan o‘rnatish kerak, chunki strelkali o‘tkazgichlarni 
to‘g‘rilash – ayniqsa tarh bo‘yicha – og‘ir va murakkab ishdir. Bunday o‘tkazgichlarni 
montaji ham yuqori aniqlikda olib borilishi kerak. Ularni qisman qistirmalar yordamida 
to‘g‘rilash mumkin. Bu usulning imkoniyatlari tugagandan so‘ng, to‘g‘rilash qistirmalari 
olib tashlanadi va tuzatish ballastni urib zichlash usuli bilan to‘g‘rilash ishlari olib boriladi. 
Temir beton brusli strelkali o‘tkazgichlar – istiqboli bor konstruksiyadir. Ular bosh hamda 
qabul qilish–jo‘natish yo‘llarida keng qo‘llaniladi.