Z. N. Adizov Buxoro Neft va gaz sanoati kasb-hunar kolleji direktori

23- rasm. Gidrostatik sath odchagichlar. a) pczometrik: 1 — rotametr; 2 — odchov asbobi; 3 — pezometrik trubka; 4 — idish; b) difmanometrik: 1,2 — suyuqlikli idishlar; 3 — difmanometr.






Elektrik sath o'lchagichlar orasida eng ko‘p ishlatiladigan sig'imh
va omik (qarshilikli) asboblardir. Ularda suyuqlik sathining o‘zgarisln
biror elektr signaliga o‘zgartiriladi.
Sig‘imli sath o‘lchagichlarda sezgir element sifatida kondensatoih
o‘zgartgichlar qo‘llanilib, moddaning sathi o‘zgarishi bilan ulanting
sig‘imi o‘zgaradi. Sig'imli sath o‘lchagichlarda nazorat qilinayotgan
muhitning dielektriklik xususiyatlaridan foydalaniladi. Ular odatd.i
silindrik o‘zgartgich va ikkilamchi asboblardan iboratdir (24- rasm)
Sathi o‘lchanishi kerak boigan suyuqlik quyilgan idish 1 gn
izolatsion material bilan qoplangan elektrod 2 tushiriladi. Elektrod
idish devorlari bilan birgalikda silindrik kondensatorni tashkil qilih,
uning sig‘imi suyuqlik sathi tebranishi bilan o‘zgaradi. Sig'imninn
kattaligi elektron blok 3 orqali o‘lchanadi va o‘lchash asbobi 4 gn
uzatiladi. Sath o‘zining ma’lum qiymatiga erishganda o‘lchash asbobi
signalizatsiya sxemasida releli elementdan yoki sathni o‘lchasli
sxemalarida ko'rsatuvchi asbobni tashkil qiladi.
Elektrik sig‘im, odatda, rezonans va ko‘prik sxemalarida oicha
nadi. Rezonans usulida o‘lchanayotgan sig‘im induktivlik konturign
parallel ulanadi va rezonans konturini hosil qiladi. Rezonans kontu
ri o‘zgartgichning sig'imidagi ta’minlovchi chastota rezonansiga
rostlanadi. 0‘zgartgichning sig‘imi o'zgarishi natijasida uning chasto
tasi o‘zgaradi va rezonans buziladi. Bu usuldan ko‘pchilik sig‘imli
sath signalizatorlarida foydalaniladi
Ko'prik usulida esa nazorat qili
nayotgan sig‘im ko'prikning bii
yelkasiga ulanadi. Sath o‘zgarishi bilan
■-sig‘im o‘zgaradi va ko‘prikda balan»
vujudga keladi. Nobalanslik signali
kuchaytirgich orqali sath birligida
darajalangan ko^£rsatuvchi elektr asbo
biga uzatiladi. Ko'prik usuli ko‘pchilil
sig‘imli sath o‘lchagichlarda ishlatiladi
Rezervuardagi sathni o‘lchash chc
garalari 0^-5 m; elektron blokdan sal
hni distansion ko'rsatgichgacha bo‘lgai
eng katta masofa 1000 m bo‘lib
ko‘rsatish xatoligi 2 % ga teng.


Л