Z. N. Adizov Buxoro Neft va gaz sanoati kasb-hunar kolleji direktori

NAMLIKNI 0‘LCHASH ASBOBLARI

Gaz (bug¹) namligining miqdori absolyut va nisbiy namliklarbilan xarakterlanadi. Absolyut namlikning o'lchov birligi kg/m³, g/m³.
Nisbiy namlik — absolyut namlikning berilgan modda birlil hajmidagi (berilgan temperaturada) mumkin bo‘lgan suv massasif nisbatidir. Bundan ko‘rinadiki, nisbiy namlik to‘yinish darajasin aniqlaydi. Odatda, nisbiy namlik protsentlarda ifodalanadi.
Namlikni odchash uchun mo‘ljallangan asboblar namlik o‘lclta gichlar deyiladi. Namlik o‘lchagichlarning ishlashi turli usullarg asoslangan: psixrometrik, gigrometrik, elektrik, shudring nuqtasi kimyoviy va boshqalar. Foydalaniladigan usullariga ko‘ra asbobln
82

b un (urlicha bo‘ladi: psixrometrlar, gigrometrlar, namlik o'lchagichlar i< k-ktrik, tarozili va boshqalar). Avtomatlashtirish sxemalarida esa l'141'ometrlar, elektr namlik o'lchagichlar (konduktometrik, sig‘imli) b)‘p qo‘llaniladi.

I'sixrometrlar
Hu asboblarning ishlashi psixrometrik effektdan foydalanishga, un namlik bug'lanish tezligining atrof-muhit namligiga bog‘liqligiga r.i »slangan.
I’sixrometr (36- a rasm) ikkita — quruq 1 va namlangan 2termo- Miclrdan iborat. Quruq termometr bo'shliqda (havoda) joylashgan, Im'llangan termometming sezgir qismi yupqa material 4bilan o‘ralgan bn'lib, uning bir uchi suvli maxsus idish 5ga botirilgan. Termometrlar i ns .? ga qotirilgan.
Namlangan termometr yuzasidan namlik ko‘tarilishi natijasida шпиц temperaturasi pasayadi. Buning natijasida termometrlarning null xil ko‘rsatishi temperaturalar farqini, ya’ni psixrometrik farqni и udi. Bu farqdan esa maxsus jadval yoki nomogramma yordamida ж .Iny namlik aniqlanadi (36- b rasm).








36- rasm.
a — simobli psixrometr, b — namlikni aniqlash nomogrammasi.

Nisbiy namlik (% larda) psixrometrik farqqa bog‘liq bo‘lil>, quyidagicha ifodalanadi: