‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi p. S. S u L t o n o V ekologiya va atrof-muhitni

T u p r o q la r n i 
iflo s la n is h d a n
h im o y a la sh
y e r l a r n i
m u h o f a z a l a s h g a q a r a tilg a n c h o r a -ta d b irla r o ra sida m u h im
o 'r i n l a r d a n b irin i egallaydi. T u p r o q l a r n i m ineral o ‘g ‘itlar 
t a ’sirida ifloslanishining oldini olish uchun mineral o ‘g ‘itlarni 
tuproq iqlim sharoitlari va ekinning xususiyatlaridan kelib chiqib 
qo'llash za rur, y a ’ni o ‘g ‘itning yillik miqdorini, bir m artalik 
solish m e ’yorini ham da muddatini ilmiy asosda t o ‘g ‘ri belgilash

---

va unga amal qilish lozim. B undan tashqari, tu p r o q d a ozuqa 
e l e m e n t l a r i n i o ‘z a r o m u t a n o s i b m i q d o r l a r d a b o ‘lis h in i 
t a ’minlash, tarkibi bir kom ponentli o ‘g ‘itlarga n is b a ta n k o ‘0
kom ponentli (kompleks o ‘g ‘itlar) va yuqori kon sen tra tsiy a li 
o ‘g ‘i t l a r d a n k e n g r o q f o y d a l a n i s h ; o ‘g ‘i t l a r d a g i o z u q a
elementlarini ekinlar to m o n id a n o ‘zlashtirilishi u c h u n qulay 
s h a r o i t l a r ( o p t i m a l n a m l i k , y o r u g ‘lik, h a r o r a t ) y a r a t i s h ;
o ‘g ‘itlarni m e’yorida o ‘zlashishini t a ’minlovchi ingibitorlardan 
foydalanish, tarkibida ifloslovchi birikmalari k arn ro q bo 'lg an
yangi o ‘g ‘it turlarini ishlab chiqarishga joriy etish; s u n ’iy va 
m inerai o ‘g ‘itlar o ‘rniga tabiiy organik o ‘g ‘it la r d a n (g o ‘ng, 
biogum us) keng foydalanish; tu p ro q n i o zu q a e le m e n tla rig a
boyituvchi va xususiyatlarini yaxshilovchi ekinlarni (beda va 
boshqa dukkaklilar) vaqti-vaqti bilan ekib turish, tu p r o q va 
o'simlik mahsulotlaridagi ifloslovchi m oddalar m iqdorini doimiy 
n a z o r a t qilib borish kabi c h o r a - t a d b i r l a r h a m t u p r o q l a r n i
m inerai o ‘g ‘itlar bilan ifloslanishining oldini o lis h d a yaxshi 
sam ara beradi.
T u p ro q la r va atrof-m uhtni