Ўзбекистон республикаси ички ишлар вазирлиги а к а д е м и я

сўзсиз деган маъноларни англатади), яъни бўртгириб кўрсатиш;
б) абстракт (лотинча 
abstratio
- диққатни четга тортиш 
деган маънони англатади), яъни тафаккур;
в) тафаккурнинг умумлаштириш қобилияти.
3) диннинг руҳий илдизи. Диннинг вужудга келишида ки­
шининг билиш фаолиятига боғлиқ жараёнлар билан бирга 
унинг ҳиссиёти, кайфияти ва кечинмалари \ам иштирок эта­
ди. Диний тасаввурлар дастлаб кишиларнинг ҳис-туйғулари 
орқали вужудга келади.
Диннинг руҳий илдизи индивидуал ва ижтимоий руҳият- 
ларга бўлинади. Индивидуал руҳиятга шахсий изтироб, ғам- 
ташвиш, ўлимдан қўрқиш, ёлғизлик, муҳаббат, меҳр-шаф- 
қат, миннатдорлик сингари ижобий ва салбий кечинмалар- 
ни мисол келтириш мумкин.
Ижтимоий руҳиятга гуруҳлар ва жамиятларга хос воқе- 
ликлар — ижтимоий фикр, оммавий қўрқиш ҳисси, такдид, 
анъана ва урф-одат кабиларни мисол келтириш мумкин.
j 
Гх'ьГ
*
”
71
 
' 3 4 ’
' 
U %
I

---

Диннинг руҳий илдизлари деганда диний гояларни қайта 
ишлаб чиқарилиши ва ўзлаштирилишига қулай шарт-шаро- 
итлар яратадиган жамиятлар, гуруҳлар ва индивидларнинг 
руҳий ҳолати, жараёнлари ва механизмлари тушунилади.
Руҳий кечинмалар инсонга хос хусусиятдир. Уларсиз ин­
сон яшай олмайди. Одам ўзининг ижобий ва салбий ҳис- 
туйғуларини бошқаришга \аракат қилади, лекин руҳият тур­
ли объектив ва субъектив шарт-шароитларга боғлик^иги, 
мураккаблиги сабабли уларни барқарорлаштирадиган кучга 
эҳтиёж сезади. Дин ана шундай куч вазифасини бажариши