Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги низомий номидаги тошкент давлат

Joint Photographic Experts Group (JPEG) formati 
Bu formatdagi tasvirni siqish usuli Jay-kolishek standarti deb yuritiladi. Bu 
standart ekspertlar orqali halqaro miqyosiga koʻtarildi va turli elementlariga boy 
boʻlgan rangli rasmlarning siqish borasida juda mashxur boʻlib ketdi. JPEG 1 pikseli 
24 bitli va 65535 

65535 piksellargacha boʻlgan oʻlchamidagi ranglar bilan ishlash 
imkoniga ega. Ushbu standart bir qator sifat omillariga ega, foydalanuvchi uchun 
sifatdan kechgan holda tasvir faylini samaraliroq siqish imkonini beradi. Ushbu 
algoritmga koʻra siqish samarasi hosil qilingan tasvirning 1 pikseliga mos keluvchi 
bitlari va tasvirning shiferli (siqishdan keyingi/qayta tiklangandagi) sifati orqali 
aniqlanadi.
JPEG formatdan foydalanib siqish usuli ma’lumotlarni yoʻqotish usuli deb 
yuritiladi, chunki unda tasvirning inson koʻzi bilan koʻra olmaydigan, tasvirning 

---

208 
sifatiga ta’sir qilmaydigan piksellarni chiqarib tashlaydi. Bu bitlarni qayta tiklash 
mumkin emas. Bu usul koʻp rangli detallarga boy boʻlgan tasvirlarni siqishda juda 
yaxshi natija beradi, ammo qoʻlda chizilgan rasmlar, rangli multfilmlar, rasmlar va 
barcha ranglari keskin almashinuvchi mavjud tasvirlarni siqishda yaxshi natija bera 
olmaydi. Bunday tasvirlarni siqish sifati nuqtai nazardan olganda oʻz siqish algoritmiga 
ega boʻlgan GIF yuqoriroq yuradi. BMP va TIFF formatli fayllar JPEG algoritmiga 
asosan siqiladi va natijada hosil boʻlgan arxiv fayllar xalqaro format JFIF (JPEG File 
Interchange Format) da saqlanadi. JFIF formati xalqaro standartlashtirish tashkilot 
(XST)i tomonidan standartlashtirilgan.
MA’LUMOTLARNI ISHONCHLILIGI VA HIMOYALANGANLIGINI 
OSHIRISHDAGI SHIFRLASH ALGORITMLARINING O‘RNI 
 
Nazarov F.M., Xamidov M., Mingboyeva D. - Samarqand Davlat Universiteti