¤збекистон республикаси олий ва ¤рта махсус таълим вазирлиги

ИТ-3 асбоби ёрдамида газламанинг емирилишга чмдамлигини аниқлаш.
ИТ-3 асбоби намунанинг юзасида айланма ҳаракатланиши натижасида ишқалайди (21-расм). Синалаётган газлама намунаси 1 керги чамбарак 2 га жойлаштирилади ва юмолоқли қисқич 3 ёрдамида маҳкамланади. Конус 4 дастак орқали юк билан боғланган бўлиб, намуна ва чархтош 5 ни ғилдирак оралиғидаги босимини таъминлайди. Шарикли ўзак 6 орқали намуна тортилади.
Бу асбобда ишқаланиш ишлари чархтошли юмолоқ қисқич билан биргаликда ўз ўқи атрофида ҳаракатланишга асосланган.
Агар намуна йиртилса ёки тешилса асбоб автоматик равишда тўхтайди.
Синаш учун олинадиган намунанинг ўлчами 110х110 мм бўлади.

20-расм. Газлама намунасининг бичим кўриниши.



21-расм. ИТ-3 асбобининг ишчи бош қисми.
Намуна билан чархтош оралиғидаги босим, намуна таранглиги, шу билан биргаликда намуналар сони 3-жадвалда берилган кўрсаткичларга мувофиқ келиши керак.
3-жадвал

Газламалар номи	Дастакдаги босим кучи,сН	Таранглилик, сН	Намуналар сони
Пахтали Зиғир ва ярим зиғирли Табиий ипакдан ва сунъий тола Жунли ва ярим жунли	200 200 200 200	100 100 200 100	5 5 10 5

7-ЛАБОРАТОРИЯ ИШИ
Трикотаж матоларининг ўлчам хусусиятларини ўрганиш
Трикотаж матосининг асосий элементи бу халқадир. Трикотаж-халқа қатори ва халқа устунчаларидан иборат (22-расм).


a) b)
22-расм. Трикотаж халқасининг тузилиши.
a-кўндалангига тўқилган трикотаж, б-бўйламасига тўқилган трикотаж.

¥ар қандай тузилишдаги трикотаж тўқиш йўли билан олинади. Трикотаж ўрилишлари кулирли ва танда ўрилишли, якка ва қўш, асосий, ҳосила ва нақшли ўрилишларга бўлинади.

Трикотаж кўндаланг ва бўйламаси бўйича тўқилган трикотажга бўлинади.
Кўндаланги бўйича тўқилган трикотаж-трикотажда кўндаланг халқа қатори кетма-кетлик билан халқада битта ипнинг эгилиши билан кифояланади.
Бўйлама бўйича тўқилган трикотаж-кўндаланг халқа қатори иплар гуруҳи каби ундаги ҳар бир ип кетма-кетлик билан бир қатордаги битта ёки иккита халқа бўйича ифодаланилади.
Кўндаланг ва бўйлама бўйича тўқилган трикотаж матоларининг ўрилиш нақши, текис тузилишдаги трикотаж-кўндаланг тўқилишдаги (ўрилишдаги) трикотаж-матонинг ўнг томонида (сиртида) халқа устунчалари билан аниқ ифодаланилади.
М атонинг тескари томонида игна ёйлари ва тортмалари жойлашган. Бу тузилишдаги трикотаж матолари тўқилиш томонига қараб, ҳамда қарама- қарши томонга қараб ҳам енгил бўшалади (23-расм.) Матонинг четлари буралади. Спорт, ички ва ташқи буюмлар тайёрлаш учун ишлатилади.
23-расм. Текис тузилишли трикотаж.

Ластик-кўндаланг тўқилишдаги бўлиб, унинг халқа қаторида ўнг ва тескари халқалари навбатма-навбат такрорланади. Бу ҳолат турлича бўлиши мумкин: 1+1; 2+2; 1+2 ва ҳакоза.

Бу мато фақат қарама-қарши томонга қараб енгил бўшалади. Матонинг четлари буралмайди (24-расм). Спорт, ички, устки ва пайпоқ маҳсулотларини тайёрлаш учун қўлланилади.

24-расм. Ластик.