Ўзбекистон республикаси транспорт вазирлиги тошкент давлат транспорт унверситети “Қурилиш” факультети


Download 482.33 Kb.
bet14/35
Sana18.06.2023
Hajmi482.33 Kb.
#1571235
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   35
Bog'liq
Экология Маърузалар матни

Тх=қурилиш меъёр ва қоидалари (ҚМҚ) бўйича йилнинг энг иссик ойидаги сиртқи ҳавонинг энг юкори даражали хароратга тенг деб қабул қилинади. Тис эса - берилган ишлаб чикариш учун ишлатилаётган технологик меъёрлардан кабул килинади. Vис - газсимон аралашмаларнинг ҳажми, ушбу ифода бўйича аниқланади:

Экологик муносабатларнинг объекти. 33
Фанда ва хукукда куйдаги экологик методлар ишлатилади: 35
1. Императив метод; 35
2.Диспозитив метод; 35
3.Рагбатлантириш методи. 35
9-МАВЗУ. АТРОФ-МУҲИТГА САНОАТ ВА ТРАНСПОРТНИНГ ТАЪСИРИНИ БАҲОЛАШ УСЛУБЛАРИ ВА НАТИЖАЛАРИ. 57
Режа 57
1.Чиқарилмаларнинг асосий кўрсаткичлари, тозалаш даражаси 57
2.А-бетон қориштирувчи ускуна таркибидаги чангнинг дисперстаркиби 57
3.Чиқарилмаларнинг тозалаш ускунаси 57
4.Чиқарилма кўрсаткичларини ўлчаш. 57
Таянч сўзлар: Ускуна, автогезион, дисперс, глинозем. 57
Саноат чикарилмаларини озалаш жараёни саноатнбаларидан чикддиган газ хаволи аралашмалардан иф­лослантирувчи моддаларни ажратиш ёки уларни зарар- сиз холатга келтиришдир. Газдан ажралиб чиккан ёки зарарсизлантирилган махсулотни чикитга чикариш ёки ишлаб чикаришга яна кайтариш максадида газни тоза­лаш усулини газнинг саноат й^ли билан тозаланиши деб аташ кабул килинган. Газ таркибидаги ифлослантирувчи моддалардан газни тозалаш, шу туфайли ахоли истико- мат килувчи жойларда ёки ишлаб чикариш хоналари хаво- сида улар учун белгиланган рухсат этилган чегаравий жам­ланиш меъёрини таъминлаш газнинг санитария талабла- рига мос равишда тозаланиш жараёнини ташкил этади. Саноат чикарилмаларини тозалаш усули ва воситалари чанг ва ифлослантирувчи бошк,а моддаларни атмосфера­га таркатувчи ишлаб чикариш чик,арилмаларининг харак- терига кўра танланиши максадга мувофикдир. 57
Чиқарилмаларнинг асосий кўрсаткичлари 57
Саноат чикарилмалари хусусияти асосан газ хаволи аралашмаларнинг хажми ёки сарфланиши, кимёвий тар- киби, намлиги, харорати, чанг микдори ва бошка асосларга кура тавсифланади. Газ хаволи аралашмаларнинг сарфланиш киймати хисоб-китобларга асосан (6-ифода- га каранг) ёки шу ишлаб чикариш учун амалда қўлланадиган меъёрларга мувофик аникланади. 57
Кимёвий таркиб, намлик ва харорат ишлаб чиқариш шароитига боғлик булиб, уларнинг қиймати меъёр буйича ўлчанади ёки хисоблаб чикиладиган газнинг (ҳавонинг) чангланганлик даражаси — бу газдаги (ҳаводаги) чангнинг массали жамланишидир Иш жараёнида ажралиб чиққан ва чикарилмалар таркибида мавжуд бўлган чанглар кандай модда таъсирида вужудга келган бўлса, асосан шу модда хусусиятини ўзида сакдаб колади. 57
Шу билан бир каторда у ўзига хос хусусиятларга эга: дисперсиялилиги, мураккаб кимёвий таркиби, зарралар шакли, ёпишқоқлиги ва шу кабилар. Чангнинг дис­персия таркиби ёки чангнинг майда зарраларга бўлинган таркиби фракциянинг нисбий микдори ёки кўрсатилган тақсимотни тавсифлайдиган фракция кўрсаткичларини характерлаб берувчи чангнинг зарралар катгалиги бўйи­ча таксимланишидир. 57

Санитария ҳимоя миитакасининг узунлиги корхона жойлашган ҳудуд теварак-атрофидаги ўртача йиллик шамоллар чамбарагига кўра шамолнинг турли йуналишлари учун алоҳида (14) ифода буйича аникланиши керак;
L= м (14)
бу ерда Р — кўриб чиқаётган румбада шамол йуналиши- нинг йиллик ўртача такрорланиши, %\ Р0 — шамолнинг айланма чамбараги вактида битга румбадаги шамол йўналишинингтакрорланиши. Саккиз румбали шамоллар чамбараги вактида Р-12,5%; берилган йўналишдаги майдон узунлиги меъёрий хужжатга мувофиқ ёки ҳисоблащ натижасида аниқланади; ва қийматлари манба чегарасидан шамол йўналишига мувофик равишда ҳисобланади.
1-мисол. Тошкент шахрида жойлашган асфальтабетон заводи учун санитария ҳимоя минтақасининг чегарасини аниклаш. Асфальтбетон заводининг асосий технологик ускунаси Тельтомат типли асфальт қориштиргичҳисобланади.

  1. Тельтомат типли асфальт кориштиргич рўйхатга олинганлиги ҳакидаги техник ҳужжат бўйича кўйидагикўрсаткичлар аникланади: чангли газсимон аралашма баландлиги — Н= 30 м, диаметри 1,02 м бўлган мўри оркали атмосферага чикариб юборилади; газсимон аралашманинг чикиш кўрсаткичлари: тезлиги 17,6 м/с, ҳажми Кис= 13,88 м3/с, ҳарорати Гис=95°С.

  2. Иклим маълумотнома бўйича корхона жойлашган ҳудудда йилнинг энг иссик ойидаги энг юкори даражали ҳаво ҳарорати аниқланади. Тошкент шахри учун 7=20,3С деб олинганда А7=95-20,3=74,7°С бўлади.

  3. Меъёрий хужжат бўйича “Тельтомат” асфальт кориштиргичга эга бўлган заводнинг санитария ҳимоя минтакаси чегараси 500 м бўлиши иккинчи гуруҳга кирувчи зарарлилик даражасига мувофиқлигини аниқлаш мумкин.

  4. Атмосферадаги аралашманинг ер атрофидаги жамланиш миқдори Тельтомат типдаги қориштиргичдан қайси масофада энг юқори даражасига тенг бўлиши аникланади.

Бунинг учун ва vM микдорига боғлик равишда усиз коэффициент d микдори аникланади.

  1. ва (3) ифодадаги ҳарфлар ўрнига сонларни қўйиб чикиб,f ва vm микдорини аникдаймиз.









Шундай килиб ифодадаги ҳарфлар ўрнига сонларни кўйиб чикиб, d ни аниқлаймиз:

Download 482.33 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   35




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling