%збекстан Ресупбликасы жо3ары 81м орта арна7лы билимлендири7 министрлиги

Тема u №1билет 81м хызмет д6зилиси


Жоба

q.№1билет 8а33ында т6синик.

w. №1билет т6рлери.
e. Хызмет 8а3ында т6синик


! Д Е Б И Я Т Л А Р.

q.Каримов И.А. {%збекистан XXI 1сир боса2асында} - Т., qooi

w. Каримов И.А. {Баркамол авлод- ?збекистон тара33иетининг пойдевари}- Т., qoou
e. Каримова В.М. {Ижтимоий психология асослари} -Тqoor
r. В.М.Каримова., Акрамова Ф.А. {Психология} (маьрузалар матни) w000


Таяныш с5злер №1билет, у3ыплылы3, хызмет, арна7лы 31билет.

Адамны4 белгили бир мийнет процессин табыслы ийеле7и 81м оны творчестволы3 т6рде ж6зеге асыры7ды4 ш1ртлери есаплан2ан айырмашылы3ларына 31билетлилик деп айтылады.

№1билет дегенде 3андай да бир исти н1тийжели орынла7, сондай-а3 оны ийеле7ге байланыслы бол2ан индивидуал айырмашылы3лар т6синиледи.
Адамны4 31билетликлери тийкарынан еки т6рге` арна7лы 31билетлилик 81м улы7ма 31билетлиликлерге б5линеди.
Профессионал хызметти4 айырым т6рлерине` музыка, спорт, с67ретшилик 81м т.б. пайда болату2ын 31билетлерди арна7лы 31билет деп атайды. Ал адам хызметини4 тийкар2ы т6рлеринде м1лим болату2ын 31билетликлерди улы7ма 31билетлилик деп атайды. Интеллектуал 31билетлер` зийреклик, тап3ырлы3, ды33атты4 б5лини7и, ядта тез са3лап 3алы7, а3ылды4 критикалы3лы2ы, улы7ма 31билетликке мысал болады. Адамны4 31билетликлерин характерле7де к5бинше у3ыплы, талантлы, гениал деген т6синиклерден пайдаланады.
У3ыплылы3 - бул белгили бир хызметте бир 3анша 31билетликлерди4 биргеликте пайда болы7шылы2ы. Егер бир педагог тек педагогикалы3 1деп-икрамлылы33а ийе болса, биз оны {31билетли} деп 2ана айтамыз. Егер ол бул айырмашылы3тан тыс3ары 5зинде бас3а педагогикалы3 31билетликлерди ба3ла7шылы3, баянла7шылы3, с5з, эмоционал яд, 5з ды33атын б5ле алы7, тайын жу7аплы3, зийреклилик, т.б. ра7ажландыр2ан болса, онда оны тек {31билетли} педагог емес, ал {у3ыплы} деп те атаймыз.
У3ыплылы3 т6рли бас3ышлар2а ийе болады. Оны4 жо3ар2ы бас3ышы {талант}, е4 жо3ар2ы бас3ышы {гениаллы3} делинеди. Генийди4 та2ы бир айырмашылы2ы ол белгили бир тара7 бойынша бурылыслар жасайды, принципиал жа4алы3лар киргизеди. Адамда2ы 31билетлилик 81м оны4 ра7ажланы7ы ж1мийетти4 материаллы3 ш1риятлары менен белгилениледи. Ж1мийетти4 ра7ажланы7ы, ислеп шы2ары7, илим 81м искусство талаплары адамнан белгили бир 31билетлиликти талап етеди. Мысалы` 81зирги е4 жа4а ислеп шы2ары7 3уралларыны4 ра7ажланы7ы жасларда техникалы3 31билетликлерди т1рбияла7да талап 3ылады.
№1билет 8а33ында г1п еткенде гейде диний т6синиклерде ушырасып 3алады. №1билетлик ту7ма болады деген т6синикти4 жаса7шылы2ы к6т1 к5п себеплерге байланыслы. №1билетлик адамны4 3оспалы психик айырмашылы3лары. Буны сези7 81м 3абыл ети7ге 3ара2анда изертлеп д1лилле7 3ыйын, усы себепли ол жеткиликли д1режеде тере4 6йренилмеген. Мине усы н1рсе 31билетти4 т1бият3а 3атнаста надурыс к5з-3араслар2а 3арсы г6реси7ине гейде тос3ынлы3 3ылады.
Инсан 31билетлилигини4 31липлеси7инде 3ызы2ы7 81м ы3ласты4 ат3арату2ын хызмети де 6лкен. №ызы2ы7шылы3 адамны4 д6нья2а к5з-3арасы, исеними 81м идеаллары менен байланыслы болады. №ызы2ы7 81м ы3лас адамны4 турмысын мазмунлы 81м 18мийетлирек 3ылады. Себеби адамларды4 алдына 3ой2ан ма3сетлерине ериси7и оны 3ызы2ы7шылы2ы менен байланыслы. Бул 3убылыс инсаният турмысын келешекке умтылдырады.
“1резсиз елимиздеги индивидуал 3ызы2ы7-ы3ласлар муста3ыл елимизди4 м1плери менен мас келеди. Бундай 3ызы2ы7-ы3ласлар адамда 3анша т6р-т6рли 81м б1лент болса, оны4 турмысы сонша м1нили 81м мазмунлы болады.
№ызы2ы7-ы3ласы п1с яки тура3сыз бол2ан адамларды4 ру7хый турмысы мазмунсыз 81м ма3сетсиз болады. Бундай адамлар 5злерини4 не ушын жасап атыр2анлы2ын биле бермейди. Адамда2ы 3ызы2ы7ды4 п1сейип яки жо3 болып кети7шилиги оны4 а3ылын да п1сейтип 3ояды, искерлигин кемитип бас3а да ру7хый жетискенликлерине унамсыз т1сирин тийгизеди. Адамды 3осжа3паслы33а мейил етип 3ояды. Булар бос 3ал2ан 7а3ытларын не менен шу2ылланы7ды билмей зеригеди яки 7а3тын 5ткерету2ын ермек табы72а умтылады.
Белгили бир жо3ары 3ызы2ы7-ы3лас3а ийе бол2ан адамлар бар3улла тетик, ша33ан ж6реди. Бундай адамларды4 турмысы 3ызы3лы мазмунлы болады.
Адамны4 индивидуал айырмашылы2ы бол2ан 3ызы2ы7-ы3лас оны4 барлы3 психикалы3 процесслерине т1сир тийгизеди. Себеби адамны4 характер айырмашылы3лары 81м 31билетликлерди4 5си7и м1лим д1режеде субъекттеги 3ызы2ы7-ы3лас пенен белгиленеди.
Адамда2ы 3ызы2ы7-ы3ласлар оны4 барлы3 психикалы3 процесслеринде пайда болады. Биздеги 3абыл ети7, ядта са3ла7, еске т6сири7, 3ыял, ойла7 81м ерк процесслери 3ызы2ы7-ы3лас ар3алы активлеседи. №ызы2ы7-ы3лас ядта 3алдыры7ды4 тез 81м беккем болы7шылы2ына т1сир тийгизеди. №ыял 81м ойла7 искерлигин белгили бир изге салады. №ызы2ы7шылы3 81м ы3лас адам ды33атыны4 к6шли 81м тура3лы болы7ына ж1рдем етеди, бизи4 сезим-ту72ыларымызды4 81м тиккелей 3ызы2ы7шылы2ымызды4 к6шли 81м тура3лы болы7ына ж1рдем етеди.
№ызы2ы7шылы3 адамны4 мийнеттеги искерлигинде 6лкен 18мийетке ийе. №ызы2ы7 адамды искерликке ру7хландырады, оны4 2айратына 2айрат 3осып баслама к5рсети7ине, актив ис ети7ге, жа4алы3лар д5рети7ге ба2дарлайды. №ызы2ы7 адамны4 к6ш-3у7атын асырады. Сол ушын да адамны4 3ызы2ы7-ы3ласына ту7ры келету2ын жумыслар тез, а4сат 81м 5нимли орынланады.
№ызы2ы7 о3ы7-о3ыты7 ислеринде 6лкен 18мийетке ийе. О3ы7шыларда о3ы7 п1нлерине улы7ма билимге 81м 5зини4 келешектеги к1сибине 3ызы2ы7шылы3ты4 болы7ы билимлерди саналы 81м беккем 5злестири7ди4 18мийетли ш1рти. Сол ушын 81р бир педагог 5з о3ы7шыларында2ы белгили бир 3ызы2ы7шылы3ты били7и, бул 3ызы2ы7-ы3ласларды4 3алай ра7ажланып
баратыр2анлы2ын били7 о3ы7 ислерине 81м мийнетке тура3лы, беккем 3ызы2ы7 пайда ети7ге 81рекет ети7и, ж1рдемлеси7и з1р6р.
Балаларда2ы бир 3анша тура3лас3ан 3ызы2ы7шылы3лар жасы 6лкейип бар2ан сайын 1трап, орталы3ты4 т1сири менен о3ы7 81м т1рбия процессинде пайда бола баслайды.
Балалы3 д17ирде 3ызы2ы7шылы3ты4 5си7ине баланы4 1трапында2ы адамларда бол2ан 3ызы2ы7-ы3лас 3ойы7лар 6лкен рол ойнайды. !трапта2ы адамларды4 бундай т1сирин 1сиресе балада2ы 5сип киятыр2ан 31билетлерге с1йкес болса оны4 3ызы2ы7шылы2ыны4 пайда болы7ында к5бинше шеши7ши 18мийетке ийе болады.
Бала мектепке белгили бир ма3сет пенен, о3ы72а 3ызы2ы7 менен барады. Басла7ыш классларда бала о3ы7 процессинде 3айсы п1ннен табыс3а ериссе 81ммеден к5бирек со2ан 3ызы2ады.
Билимди табыс пенен 5злестири7 о3ы7шы балаларды бар3улла ырза етеди. Табыстан за7ы3ланы7 о3ы7шыда иске 3ызы2ы7шылы3 ту7дырады. №анша ру7хланы7 к6шли болса иске 3ызы2ы7шылы3та сонша к6шли болады. О3ы7шыларда2ы 3ызы2ы7ды о3ы7 п1нлерини4 мазмуны менен де, о3ы7 методлары менен де пайда етиледи.
V-VIII класс о3ы7шыларында2ы 3ызы2ы7ларды4 5си7и о3ы7 шыны2ы7лары менен бир 3атарда т6рли кружокларда 5ткерилету2ын шыны2ы7ларда 6лкен 18мийетке ийе. О3ы7шыларда пайда бола басла2ан 3ызы2ы7шылы3 белгили бир кружокты та4ла7да аны3ланады. Кружокта2ы шыны2ы7ларда бул 3ызы2ы7лар беккемленеди, бир3анша тура3лас3ан т6с алып барады.
О3ы7шылар мектеп жасында билим 81м т1жирийбелер топла7 менен а3ыл искерлигини4 жетилиси7и менен 1тирапында2ы адамлар менен байланыс жасап турмысты4 т6рли тара7ы бойынша танысады, г6рри4леседи, т6рли 3ызы2ы7шылы33а ийе адамлар менен с5йлеседи. Солай етип о3ы7шыларда белгили бир о3ы7 п1нлерине, яки улы7ма билимге бол2ан 3ызы2ы7 менен бирге белгили бир к1сипке, турмысты4 белгили бир тара7ына 3ызы2ы7 ж6зеге келеди.
Балаларда пайда бол2ан к1сипке 3ызы2ы7 5з гезегинде та4ла2ан к1сипти ийеле7ди4 ш1рти бол2ан белгили бир билимлерге 3ызы2ы7шылы3ты активлестиреди.
V-VI класс о3ы7шыларында 3ызы2ы7шылы3 еле тура3лы болма7ы м6мкин. Буларда гейде 3ызы2ы7 бирден басланып кетеди 81м тез жо3 болады. Бир 3ызы2ы7 орнын екинши 3ызы2ы7 ийелейди. Сол ушын балаларда 3ызы2ы7ды т1рбияла7, оларда унамлы тура3лы 3ызы2ы7шылы3 пайда ети7 з1р6р.
Дурыс жол2а 3ойыл2ан т1лим ислерини4 5зи-а3 о3ы7шыларда 3ызы2ы7шылы3ты т1рбиялайды. *1р 3андай о3ы7 п1ни 81м 81р 3андай билим 3ызы3лы. Булар2а о3ы7шылар т1репинен 3ызы2ы7шылы3 ояты7 му2аллимлерге байланыслы. %спиримлик д17ирде илимге бол2ан 3ызы2ы7 беккемлени7 менен бирге, келешек к1сипке бир3анша тура3лы 3ызы2ы7 31липлесе баслайды.