3-ameliy tema: Basiliw sindrominda jaraqatlanǵanlarǵa kórsetiletuǵin birinshi medisinaliq járdem. Suwǵa shókken adamǵa, muzlaǵan, elektr togi urǵan insanlarǵa medicinaliq járdem kórsetiw

3-AMELIY
TEMA:Basiliw sindrominda jaraqatlanǵanlarǵa kórsetiletuǵin birinshi medisinaliq járdem.Suwǵa shókken adamǵa, muzlaǵan, elektr togi urǵan insanlarǵa medicinaliq járdem kórsetiw.Tábiyiy avariya hám katastrofalarda jábirlengenlerdi medicinaliq saralaw (triaj) qaǵiydalari. Jábirlengenlerdi transportirovka qiliwda járdem
kórsetiw.
Jumsaq to’qilmalardiń jaraqatlaniwi.
Oqitiw orni – awditoriya
Kórgizbeli qurallar menen támiynleniwi: plakatlar, marker, flamaster, taxta.
Qollanilatuǵin tálim texnologiyalari:dialogik jandasiw,shiniǵiwlapi tálim, blits,aqliy xújim, óz-óziy baqlaw.
Reje:
1. Basiliw sindrominda jaraqatlanǵanlarǵa kórsetiletuǵin birinshi medisinaliq járdem.
2. Suwǵa shókken adamǵa, muzlaǵan, elektr togi urǵan insanlarǵa medicinaliq járdem kórsetiw.
3. Jábirlengenlerdi transportirovka qiliwda járdem
kórsetiw.
Jaraqatlaniw dep adam organizimine tosattan túrli sirtqi faktorlar tásiri nátiyjesinde toqimalarda, organlarda anatomik-funktsional ózgerisler bizgeshe kelip, aymaqliq hám uliwma reaktsiyalar menen dawam etetuǵin patologik jaǵdayga aytiladi.
Jaraqatlaniwlarniń tómendegi túrleri malim:
1) islep shiǵariw menen baylanisli bolǵan,
2) islep shiǵariw menen baylanisli bolmaǵan,
3) harbiy,
4) qasttan jetkizilgen.
Islep shiǵariw menen baylanisli jaraqatlaniw karxana, mekeme h.b. ish jaǵdayinda payda boladi. Buǵan awil xojaliǵi menen baylanisli jaraqatlaniw hám kiredi.
Islep shiǵariw menen baylanisli bolmaǵan jaraqatlaniw karxana, mekeme h.b. ish jaǵdayinda payda bolmaydi. Buǵan joqari sharayatta, transportta, kóshede, sport penen shuǵlanǵanda boladuǵin jaraqatlaniwlar kiredi.
Harbiy jaraqatlaniw bolsa harbiy xizmet penen baylanisli jaraqatlaniwlardi óz ishine aladi.
Qasttan jaraqatlaniwǵa bolsa ózgeler tárepiten ataylap jetkiziletuǵin jaraqatlaniwlar kiredi. Ziyanlaniw jetkeriletuǵin faktorlar-mexanik, fizikaliq, ximiyaliq hám b. boliwi múmkin.
Kórinisi boyinsha jabiq hám ashiq; kelip` shiǵiwi boyinsha quralsiz hám qural jaraqatlaniwlar pariqlanadi. Jabiq jaraqatlaniwlarda teri barliǵi saqlanadi, teri astidaǵi toqima hám organlar ziyanlanadi. Ashiq jaraqatlaniwda bolsa teri jaraqatlanadi. Quralsiz jaraqatlaniwda sirtqi faktor tasir jetken jayda ózgerisler gúzetiledi. Qural jaraqatlaniwda bolsa tasir jayinda ózgerisler bolmay, basqa jerlerde ózgeris gúzetiledi. Ziyanlaniw faktor bir marte yamasa uzaq waqit áste-ásten tasir etiwi múmkin (ótkir hám juqpali jaraqatlaniwlar).
Jaraqatlaniwlarniń aymaqliq belgilerine awriw, teri reńi hám pútinligi ózgerisi, jaraqatlanǵan aǵza háreketi buziliwi hám b. kiredi. Uliwma belgilerge esten ketiw, shok, kollaps kiredi.
Jaraqatlaniw darejesi tómendegi faktorlarǵa baylanisli: 1) ziyanlaniw faktori fizikaliq formasi, 2) jaraqatlanǵan toqimalarniń anatomik-fiziologik qasiyetleri, 3) jaraqatlaniw waqitinda jábrleniwshiniń awhali, 4) toqima hám organlardaǵi patologik ózgerisler hám b.
Jaraqatlaniwlar keshishine qarap: jeńil (ish qábilieti joǵaltpaydi, ortasha (ish qábilieti waqitinsha joǵaltadi) hám awir (ish qábilieti uzaq waqit joǵaltadi) boliwi múmkin.
Jumsaq toqimalarniń jabiq jaraqatlaniwi.