3.Gapning egasi yo kesim ko`rsatish olmoshi bo`lsa “-”(tire) qo`yiladi.(bog`lama bo`lsa bo`lmasa “-”(tire) qo`yiladi.)
M: Bu -siz uchun katta sinovdir
4.Ega va ot kesim orasida bu, shu ko`rsatish olmoshi bo`lsa “-”(tire) qo`yiladi. .(bog`lama bo`lsa bo`lmasa “-”(tire) qo`yiladi.)
M: Tinchlik-bu ulug` ne`mat.
5.Ba`zan eaganing ma`nosi ta`kidlansa bog`lama bo`lganda ham “-”(tire) qo`yiladi. M: Toshkent-O`zbekiston poytaxtidir.
“-” Tirening ishlatilmasligi.
1.Ot kesimda bog`lama bo`lsa. M: Onam shifokordir.
2.Sifat, ravish, tartib son, ot kesim bo`lsa. M: Vatanimiz go`zal. Orzularim ko`p. Guruhimiz birinchi.
3.Bor, yo`q so`zlari kesim bo`lganda. M:Aybi bor.
4.Ega bilan ot kesim orasida ham, huddi, go`yo yuklamalari bo`lsa. M: Onam ham shifokor.
5.Ot kesimda mi, chi, a, ya yuklama bo`lsa. M:Onasi shifokormi?.
ESLATMA Tubdan, to`satdan,qo`qqisdan, birga, bir me`yorda kabi so`zlarga ga, da, dan kelishik ajratilmaydi.Shuning uchun bitishuv hisoblanadi.
ESLATMA Aniqlovchi bog`lanib kelgan bo`lak aniqlanmish deb ataladi. M: Katta bino-sifatlanmish. Mening kitobim-qaralmish.
1-holatda aniqlanmishimiz sifatlanmish deb ataladi.2-holatda esa qaralmish deb ataladi.
ESLATMA Afsuski, albatta, ehtimol, balki, chamasi kabi so`zlar kirish so`zlar hisoblanadi gapda “ , “ (vergul) bilan ajratilgan bo`ladi. Bular sintaktik tahlil qilinmaydi so`z birikmasiga olinmaydi.
ESLATMA Uzoq, yaqin kabi so`zlar ravish so`z turkumiga mansub.
ESLATMA Gapda ega bo`lagi qatnashgan bo`lsa egali gap, ega bo`lagi bo`lmasa egasiz gap deyiladi. M: Men shaftolizor bog`larni kezdim. Bugun Samarqandga jo`naladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |