1. Inson resurslarining shakllanishi hususiyatlari. Inson resurslarining shakllanishiga ta’sir etuvchi omillar

9–rasm. Kasbga yo’naltirish jarayonining tashqi muhit bilan
o’zaro bog’liqligi. 
Kasbga yo’naltirish: 
— muayyan korxonaga; 
— mehnat faoliyatiga; 
— ixtisoslikka yo’naltirilgan bo’lishi mumkin. Bu masalada kasbiy tayyorgarlik amalga 
oshiriladigan ta’lim muassasalari va korxonalar asosiy manfaatdordirlar. 
Kasbga yo’naltirish tizimi quyidagilardan iboratdir: 
1. Aholiga kasbga yo’naltirish bo’yicha xizmat ko’rsatish (kasbiy maorif). Aholiga 
yetkaziladigan axborotlarda ushbu xizmatdan foydalanadigan fuqarolarning yoshi, ijtimoiy va 
milliy xususiyatlari inobatga olinishi lozim. Mazkur yo’nalishdagi ish samaradorligi esa bu 
Kasbga yo’naltirish sub’ektining boshlang’ich holati 
Oila
Hovli
Mahalla
Ko’cha
 
 K
asbg
a yo’
nal
ti
ri
sh
 
Kasbga yo’naltirish sub’ekt holatining o’zgarishi 
Maktabgacha ta’lim 
Umumiy o’rta ta’lim 
Ijtimoiy–iqtisodiy muhit 
Ijtimoiy–madaniy muhit 
Boshlang’ich kasb–hunar 
ta’limi 
Mehnat bozori (ish bilan 
bandlik xizmatlari (BX) 
O’rta kasb–hunar ta’limi 
Oliy kasb–hunar ta’limi 
Shaxs
Ishlab chiqarish 
Mahalliy mehnat bozori 
Qoniqarsiz natijada paydo bo’ladigan muammolar
Shaxs uchun: 
 o’zidan ko’ngli qolishi 
 BXdan ko’ngli qolishi 
 BXdan voz kechish 
 Stress–kasallanish 
Ishlab chiqarishda: 
 inson resurslarini boshqarish 
samaradorligining pasayishi 
 personal bilan ishlash 
samaradorligining pasayishi 
 kadrlar qo’nimsizligining ortishi
Mehnat bozorida: 
 bozorga qaytish
 ish beruvchi va xodimning BX 
xizmatidan voz kechishlari 
 qo’shimcha kasb–hunar ta’limi 
 samaradorlikning pasayishi 

---

ma’lumotlarning to’liqligi, ishonarligi, istiqbolligi, tushunarligi va ta’sirchanligiga bog’liqdir. 
Kasbga yo’naltirish ishlari ham korxonaning mustaqil bo’linmasi sifatida faoliyat ko’rsatayotgan, 
ham bandlikka ko’maklashish markazlarining tarkibiy bo’linmasi sifatidagi ijtimoiy markazlar 
orqali amalga oshirilishi mumkin. 
Aholi bilan kasbga yo’naltirish ishida kadrlarga joriy va istiqboldagi talab to’g’risidagi turli 
ma’lumotlar, kasblar, ish joylari, lavozimlar bo’yicha ish haqi miqdori, bo’lajak xodimga 
qo’yilayotgan talablardan umumlashtirilgan holda foydalaniladi.