1. kirish nazariy materiallar reja

 
Tuvakda (xona sharoitida) payvandlash 
Avvallari zararkunandalarga chidamli ildizli tok navlarini ko‘paytirishda tuvakda 
payvandlash usulidan keng foydalanilgan. Ko‘chatlarni bu usulda payvandlash odatda 
yorug‘lik yaxshi tushadigan xona sharoitida kech qish va erta bahorda amalga oshiriladi. 
Yangi payvand qilingan ko‘chatlar issiq xona sharoitida bir yilgacha parvarish qilinib, 
keyin tokzorga ko‘chiriladi. Bitta kurtakli payvandust qalamchalar ildiz chiqarib 
ulgurgan payvandtakka yoki o‘z turidagi bir yillik payvandtakka ulanishi mumkin. Bir 
yillik payvandtakka ulangan ko‘chatlar to‘g‘ridan-to‘g‘ri tokzorga ekilishi mumkin. 
 
Ko‘chatzor uchun joy tanlash 
Ko‘chatzor uchun eng yaxshi joy bu unumdor, suv tortuvchan va kasalliklardan 
xoli yumshoq, qumoq tuproqli maydondir. Maydon sathi imkon qadar tekis, atrofi 
shamoldan ihota qilingan, yuqori qismi quyosh nurlariga ochiq, shuningdek, 
ko‘chatzorga oqiziladigan suv tarkibi sug‘orish uchun qulay bo‘lishi kerak. Yangi 
ko‘chatzor uchun bir necha yil davomida kuzatishlar olib borilgan yerni tanlash 
kasalliklar va hosildorlik bilan bog‘liq muammolarni kamaytiradi. 

---

55 
Nazorat savollari; 
1. Payvand qilish tartibini tushuntiring. 
2. Payvand qilishdan ko‘zlangan asosiy maqsad. 
3. Payvand qilish muddatlari. 
 
 
 
 
 
 
Reja; 
1. Uzumni objush usulida quritish. 
2. Quritishning oftobi usuli.
3. Uzumni plyonka ostida quritish. 
4. Uzumni qator oralarida quritish.
O‘zbekistonning iqlim sharoiti uzum quritish uchun nihoyatda qulay. Issiq 
yozning davomiyligi, nisbiy namlikning past bo‘lishi, a’lo sifatli mayiz va xo‘raki uzum 
nav-larining etishtirilishi, xalqning an’anaviy tajribalari, shuningdek fan yutuqlari, 
quyoshli ochiq havoda va soyada meva quritish usullaridan keng foydalanishga, kam 
mablag‘ sarflab, yuqori sifatli mahsulot olishga imkon beradi. 
Quritish uchun tovar sifati yuqori bo‘lgan xom ashyoni keskin ko‘paytirish 
muhim vazifa hisoblanadi. Bu vazifalarni muvaffaqiyatli ado etish uchun har bir 
xo‘jalikdagi tokzorda kompleks agrotexnika tadbirlarini eng qulay muddatda to‘liq va 
yuqori sifatli qilib o‘tkazish zarur. 
Quritilgan mahsulot miqdorini ko‘paytirish va uning sifatini yaxshilash uchun
hosilni terib olishga ikki hafta qolganda tok barglari olib tashlanadi, novdalari chekanka
qilinib, sug‘orish to‘xtatiladi. Chunki meva tarkibida ortiqcha namlikning saqlanishi 
quritish vaqtini bir muncha kechiktiradi. 
Kishmish nav uzum tarkibida qand moddasi 23–25% ni, mayizbop uzum tarkibida 
esa 22–23% ni tashkil qilingan paytda quritiladi. Quritish uchun eng yaxshi navlar 
quyidagilar hisoblanadi: 
Urug‘siz–“Oq kishmish”, “Qora kishmish”, “Xishrov kishmishi”, “Sogdiana
kishmishi”, “Botir kishmishi”, “Zarafshon kishmishi” va boshqalar: 
Mayiz uchun 
– “Kattaqo‘rg‘on”, 
“Shturangur”, “Rizamat”, “Qora janjal”, 
“Qora kaltak”, “Sultoni”, “Nimrang”, 
“Aleksandriya muskati”.