3- ma’ruza ruda konlarini ochish ruda konlarini tayyorlash reja: Konning yillik unumdorligi
Download 4 Mb. Pdf ko'rish
|
3- ma’ruza ruda konlarini ochish ruda konlarini tayyorlash reja
|
Qiya stvollar bilan ochish.
Qiya stvol kon bo‘ylab yoki ostki yondan o‘tkazilishi mumkin. Kon bo‘ylab o‘tkazilgan stvollar yaqiniga stvolning har bir tomonidan kengligi 20-30 m va undan ortiq bo‘lgan saqlovchi seliklarni qoldirish lozim. Kon bo‘ylab qiya stvollar kam o‘tkaziladi. Agar qiya stvol konni aniqlash uchun xizmat qilsa yoki qiyalama konning yuqori qatlamlarida qisqa vaqtda qazishni boshlash talab etilsa, bu amalga tadbiq etiladi. Konning ostki yonida qiya stvol qatlamga parallel o‘tadi, agar uning yotiqlik burchagi jinslar surilishi burchagidan kam bo‘lsa, yoki agar u qatlamga qaraganda qiyalama bo‘lsa, surilish yuzasiga parallel o‘tkaziladi (3.8-rasm). 3.8-rasm. Skipli ko‘tarilishli qiya stvol bilan ochish: 1 – ventilyasion stvol; 2 – asosiy qiya stvol; 3 – transport shtreklari; 4 –ostki yonning jinslar surilishi zonasi chegarasi. Konning ostki yonidan stvolgacha eng kam masofa – 15 – 20 m. Qiya stvol bo‘ylab rudani ko‘tarish ko‘tarma sig‘imlar (kletlar, vagonetkalar, skiplar) yoki konveyer yordamida amalga oshiriladi. Ruda bo‘laklari dumalab ketmasligi uchun konveyerli ko‘tarishda stvol qiyalik burchagi 15° - 20° tashkil etadi (3.9-rasm), Hozirgi vaqtda ayrim konlarda konveyerlar 20° dan ortiq qiyalik burchakli stvollarda qo‘llaniladi. Vertikal konveyerlar ishlab chiqilgan va muvaffaqiyatli qo‘llanilmoqda. 3.9-rasm. Konveyerli ko‘tarilishli qiya stvol bilan ochish: 1 –yordamchi vertikal va ventilyasion stvollar; 2 – asosiy qiya stvol; 3 – transport shtreklari; 4 – ruda tushirgichlar. 1. Rudani ko‘tarishning bir xil usulida, aynan, sig‘imlarda uni ko‘tarishda, qiya va vertikal stvollar bilan ochishni taqqoslaymiz. Bu sharoitlarda vertikal stvol bilan ochish qiya stvol bilan ochishga qaraganda qator afzalliklarga ega, bular quyidagilar: 2. Stvol uzunligi kam. 3. Boshqa teng sharoitlarda stvol kesimi kam, ko‘tarish tezligi yuqori, ko‘tarish sig‘imi va harakatli bo‘limining ko‘ndalang kesimlari kam. 4. Mustahkamlash va saqlab turish narxi past. 5. Suv chiqarib tashlash arzon (quvurning uzunligi qisqa bo‘lganligi uchun). 6. Ko‘tarish ishi ishonchliligi juda yuqori ahamiyatli (chunki qiya stvollarda ko‘tarish sig‘imlari va ko‘tarish arqonlari yuradigan relsli yo‘llar tez ishdan chiqadi). Biroq, vertikal stvol bilan ochishda kamchilik mavjud: pastki qatlamlarda, qiya stvol bilan ochishga qaraganda, kvershlaglar juda uzun. Konveyerli ko‘tarishda juda boshqa sharoitlar yuzaga keladi. Ko‘tarishning bu turi faqat yuqorida sanab o‘tilgan kamchiliklarga ega emas, balki qator afzalliklarga ham ega. Avvalo, konveyer bitta stvol orqali rudaning katta miqdorini (12 – 15 mln. t/y. gacha) berish imkoniga ega. Konveyerli transport qazish blokidan yuzagacha rudaning uzluksiz oqimini amalga oshirish va barcha transport ishlarini avtomatlashtirish imkonini beradi. Konveyer ko‘tarishli qiya stvollar bir necha yuzlab metr chuqurlikda joylashgan gorizontal va qiya konlarni ochish uchun qo‘llaniladi. Bu holatda stvol va konveyer uzunligi katta emas. Ochish s xemasi oddiy va foydalanish uchun ishonchli. Katta tik konlarni ochish uchun konveyer ko‘tarishli qiya stvollar kam qo‘llaniladi, chunki stvollar uzunligi katta va ulardan foydalanish juda qiyin va qimmat. Lekin, bunday ochish sxemasiga misol mavjud - bu Krivorojsk havzasida Kirov konidagi «Artem 2» qiya stvollari. Download 4 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|