5 O’zbekiston respublikasi oily va o’rta ta’lim vazirligi
Kasbga oid kanserogenlar
Download 1.74 Mb. Pdf ko'rish
|
onkologiyadan hamshiralik ishi
|
2.2.6. Kasbga oid kanserogenlar
Mavjud epidemilogik ma'lumotlarga qaraganda, xamda MAIR tomonidan o`tkazilgan, 50 dan ortiq kimyoviy moddalar, murakkab aralashmalar va omillarni baxolash oqibatida inson uchun kasbga oid kanserogen xavf omillar ko`pincha yigiruv joylarida uchraydi va yomon sifatli o’smalar rivojlanishida xavf omili isbotlangan bo`lib, I guruxga kiritilgan. Ulardan ayrimlari yuqori darajadagi sanoat mamlakatlari xamda unchalik yuqori darajada bo’lmagan sanoat davlatlarida xam keng tarqalgan. Ilmiy ma'lumotlarga asoslanib kanserogen ta'sirga ega aniq bir moddani ajratib olishni iloji bo`lmasa, yomon sifatli o’smalar rivojlanishiga olib keluvchi kanserogen ishlab chiqarish jarayoni deb tasniflanadi. Shu tarzda 1 45 guruxga yomon sifatli o’smalar xavfini oshiruvchi ishlab chiqarish jarayonlari va kasblar kiritilgan. Undan tashqari MAIR tomonidan eksperemental va mantiqiy epidemiyaga asoslangan xolda o’nlab omillar kanserogen bo`lishi mumkin bo`lgan (2a guruxi) kiritilgan, xamda inson ishlab chiqarish jarayonida to`qnash keladigan 200 dan ortiq moddalar eksperemental tekshirishlar asosida taxminiy kanserogen omillar sifatida 2b guruxiga kiritilgan. Quyida kanserogenligi inson uchun isbotlangan kimyoviy moddalar va omillar keltirilgan: (1 gurux) --- 4-aminobifenil azatioprin --- asbest --- aflatoksin --- benzidin --- benzol --- berilliy va uning birikmalari --- bis-metilxlorid va metilxlor efiri --- N,N-6ns- (2-xloretil)-2-naftilamin(xlornafazin) --- 1,4- butandiol dimetilsul'fonat; --- vinilxlorid --- xantal gazi --- ionlovchi nurlanish --- Kadmiy va uning birikmalari --- kremniy (kristall shakli) --- mish'yak va uning birikmalari --- 2-naftilamin --- nikel va uning birikmalari --- radon --- sul'fat kislota(bug’lari) --- asbestsimon tolalar tutuvchi tal'k |
