8-mavzu. Ishlab chiqarish xarajatlari Reja Ishlab chiqarish xarajatlarini tasniflash

8.5. Uchastka,sex, ishlab chiqarish, zavod mahsulotlarining tannarxi
Mahsulot tannarxini tahlil etishdan asosiy maqsad uni pasaytirish yuzasidan
korxonada mavjud bo‘lgan ichki imkoniyatlami aniqlash va foydaru oshirish masalasida 
xarajatlami to‘g‘ri va o‘nnli boshqarishning shartlarini belgilashdan iborat.
Bunda bevosita ishlab chiqarish xarajatlari va ulaming o‘zgarish sabablariga 
ahamiyat beriladi.
Mahsulotning ishlab chiqarish tannarxiga kiritilgan barcha xarajatlaming o‘zgarish 
sabablarini me’yorlar va baholar ta’siri asosida tadqiq etish mumkin.
Mahsulot tanna rxini tahlil etishda muhim iqtisodiy samaradorlik ko‘rsatkichlariga
baho beriladi. Bularga quyidagilami kiritish mumkin, ya’ni a) bir so‘mlik mahsulotga 
to‘g‘ri keladigan: 
- 
material xarajatlar;
- 
ish haqi va ijtimoiy ajratmalar;
- 
asosiy vositalar va nomoddiy a ktivlar amortizatsiyasi;
- 
boshqa xarajatlar;

---

b) mahsulotning jami xarajat sig‘imi:
- 
o'zgaruvchan xarajatlar;
- 
o‘zgarmas; 
- 
diskert xarajatlar.
fabrika, zavod tannarxi 
1. 
Yarim fabrikatlar, sotib olingan buyumlar va kooperativ korxona larning 
xizmatlari; 
2. 
CHiqindilar (ayirib tashlanadi) . 
3. 
Texnalogik maqsadlarga ishlatilgan yoqilg’i. 
4. 
Texnalogik maqsadlarga ishlatilgan elektr energiya. 
5. 
Ishchilarning asosiy ish xaqi. 
6. 
Ishchilarning qo’shimcha ish xaqi. 
7. 
Sotsial stroxovaniyaga ajratmalar. 
8. 
Ishlab chiqarishni tayyorlash va o’zlashtirish xarajatlari. 
9. 
Uskunalarni asrash va eksplatatsiya qilish xarajatlari. 
10. 
Umum sex xarajatlari. 
11. Umumzavod xarajatlari. 
12. Brakdan yo’qotuvlar. 
13. Boshqa ishlab chiqarish xarajatlari. 
1
4
.
Ishlab
chiqarishdan
tashqari
xarajatlar
.
To’liq
tannarx
bo’ladi
.