Al-jomi' as-sahih (1-jild) Arabchadan Zokirjon Ismoil
-bob. Qachon bolalarga g‘usl va tahorat vojib bo‘ladir? Qachon ular jamoat
Download 1.28 Mb. Pdf ko'rish
|
sahih buhari1 ziyouz com
- Bu sahifa navigatsiya:
- 160-bob. Ayollarning kechasi va g‘ira-shirada masjidlarga chiqmoqlari
- 161-bob. Ayollarning erkaklar orqasida safga turmog‘i
- 162-bob. Ayollar bomdod namozidan keyin uylariga qaytmog‘lari hamda masjidda kamroq ushlanib turmog‘lari lozim
- 163-bob. Ayol kishining masjidga chiqmoq uchun eridan ijozat so‘ramog‘i
- 2-bob. Jum’a kuni g‘usl qilmoqning afzalligi; balog‘atga yetmagan bolalarning yokim ayollarning jum’aga qatnashmoqlari lozimmi
- 3-bob. Jum’aga xushbo‘y narsalar sepib bormoq
- 4-bob. Jum’aning afzalliklari
- 6-bob. Jum’aga gul yog‘i surtib bormoq
- 7-bob. Jum’a namoziga eng yaxshi kiyimlarni kiyib bormoq
- 8-bob. Jum’a kuny misvok birlan tish tozalamoq
- 9-bob. Birovning misvoki birlan tish tozalagan kishi
- 10-bob. Jum’a kuni bomdodda o‘qiladigan zam sura
- 11-bob. Qishloq va shaharlarda jum’a o‘qimoq
- 12-bob. Jum’ada qatnashmaydirgan ayollar, bolalar va boshqalarga jum’a kuni gusl lozimmi yoki yo‘qmi
- 13-bob. Yomg‘irli kunda jum’aga kelmaslikka ruxsat
- 14-bob. Qanchalik uzoq joydan jum’aga kelinadir va kimga (jum’aga) kelmoq vojib
- 15-bob. Quyosh qiyomdan oqqanda jum’a vaqti boshlanadir
|
159-bob. Qachon bolalarga g‘usl va tahorat vojib bo‘ladir? Qachon ular jamoat yig‘inlari, hayitlar va janozalarda qatnashadirlar, kattalar safida turib namoz o‘qiydirlar?
Sha’biy quyidagi hadisni Rasululloh sallallohu alayhi va sallam birlan birga tashlandiq bolaning qabriga borib janoza o‘qigan kishidan eshitibdir: «Janob Rasululloh janozada imomlik qildilar. Odamlar Janob Rasulullohga iqtido qilishdi (yosh bolalar ham qatnashishdi). Sulaymon mendan: «Bu hadisni kim aytib bergan erdi?»—deb so‘radi. Men: «Ibn Abbos»,— dedim».
Abu Sa’id al-Xudriy rivoyat qiladirlar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: «Jum’a ko‘ni g‘usl qilmoqlik har bir balog‘atga yetgan insonga vojibdir»,— deganlar».
Ibn Abbos rivoyat qiladirlar: «Xolam Maymunanikida bir kecha tunab qoldim. Rasululloh sallallohu alayhi va sallam ham uyquga yotdilar. Kechaning bir qismi o‘tgach, Janob Rasululloh turib devorga osig‘liq meshchani oldilar, so‘ng yengil-elpi tahorat olib namoz Sahihi Buxoriy. 1-jild. Imom Ismoil al-Buxoriy
www.ziyouz.com kutubxonasi 170
o‘qiy boshladilar. Men ham ul kishi, singari tahorat olib, chap tomonlariga kelib turgan erdim, o‘ng tomonlariga o‘tkazib qo‘ydilar. So‘ng, Olloh xohlagancha namoz o‘qidilar, keyin yonboshladilar, hatto pishillaganlari ham eshitildi. Bir ozdan keyin muazzin kelib namozga chaqirdi. Janob Rasululloh sallallohu alayhi va sallam qayta tahorat olmay muazzin birlan birga namozga chiqib ketdilar. Sufyon raziyallohu anhu: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallamning ko‘zlari uxlaydi-yu, qalblari uxlamaydir»,— deydi. Amr: «Payg‘ambarlarning ko‘rgan tushlari Ollohning ularga yuborgan vahiyidir»,— deb, «Men tushimda ko‘rsam, seni Olloh yo‘lida qurbon qilayotgan erkanman» degan oyati karimani o‘qidi».
Anas ibn Molik naql qiladirlar: «Katta buvim Mulayka taom tayyorlab, Rasululloh sallallohu alayhi va sallamni mehmonga chaqirdilar. Rasululloh taomni yeb bo‘lgach: «Turingiz, birga namoz o‘qiymiz»,— dedilar. Men turib, eskiligidan qorayib ketgan bo‘yramizga suv sepdim, so‘ng Rasululloh namozni boshladilar. Men birlan bir yetim bola orqalarida safga turdik, buvim bo‘lsalar, bizning orqamizda turdilar. Rasululloh sallallohu alayhi va sallam 2 rak’at namoz o‘qidilar».
Ibn Abbos raziyallohu anhu rivoyat qiladirlar: «Bir urg‘ochi eshak minib Minoga keldim. Balog‘atga yetib qolgan erdim. Rasululloh sallallohu alayhi va sallam Minoda sutrasiz (qibla tomonni to‘smay) odamlar birlan namoz o‘qiyotgan erkanlar. Ba’zi bir saflarni oralab o‘tdimda, eshakdan tushib, uni o‘tlagani qo‘yib yubordim, keyin safga kelib turdim. Bu qilmishim uchun menga hech kim tanbeh bermadi».
Oisha onamiz rivoyat qiladirlar: «Bir kuni Rasululloh sallallohu alayhi va sallam xuftonga kech qoldilar, hatto Hazrat Umar: «Yosh bolalar, xotinlar uxlab qoldilar»,— deb ovoz qildilar. Rasululloh sallallohu alayhi va sallam chiqib: «Darhaqiqat, Yer yuzidagi aholining birortasi ham hozir xufton o‘qiyotgani yo‘q»,— dedilar. Usha kunlarda Madina ahlidan boshqa hech kim namoz o‘qimas erdi».
Ibn Abbos raziyallohu anhu rivoyat qiladirlar: «Menga bir kishi: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam birlan birga hayit namozida qatnashganmisiz?»,— dedi. Men: «Ha, qatnashganman, Rasululloh sallallohu alayhi va sallamga yaqinligim bo‘lmaganda, yoshim qichikligi sababli qatnasha olmagan bo‘lar erdim»,— dedim-da, quyidagilarni hikoya qilib berdim: «Janob Rasululloh Kusayr ibn Salt hovlisi yonida menga tug‘ni tutqizdilar, so‘ng avval erkaklarga, keyin ayollarga va’z aytdilar, oxiratni eslatib, sadaqa qilmoqqa buyurdilar. Ayollar uzuk va sirg‘alarini olib Bilolning etagiga tashlay boshladilar. Shundan keyin, Rasululloh sallallohu alayhi va sallam, Abdulloh va Bilol uylariga ketdilar».
Oisha onamiz rivoyat qiladirlar: «Bir kuni Rasululloh sallallohu alayhi va sallam xufton namoziga kech qoldilar, hatto Hazrat Umar: «Xotinlar va bolalar uxlab qoldilar»,— deb ovoz qildilar. Shunda Rasululloh sallallohu alayhi va sallam chiqib: «Yer yuzida sizdan bo‘lak biror kishi bu namozni o‘qiyman, deb turgani yo‘q»,—: dedilar. O’sha kunlarda Madinadan boshqa joyda namoz o‘qilmas erdi. Madina ahli xufton namozini Quyosh botayotgandagi shafaqning yo‘qolishidan boshlab, to tunning 3/1 bo‘lagi tugaguncha bo‘lgan vaqt ichida o‘qir erdi».
Sahihi Buxoriy. 1-jild. Imom Ismoil al-Buxoriy
www.ziyouz.com kutubxonasi 171
Ibn Umar raziyallohu anhu rivoyat qiladirlar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: «Agar xotinlaringiz kechasi namoz o‘qimoq uchun masjidga chiqmoqqa ijozat so‘rasalar, ijozat beringiz»,— deganlar».
Hind binti al-Harsga Ummu Salama quyidagi hadisni aytib bergan erkanlar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam davrlarida ayollar farz namozini o‘qib bo‘lib, salom berishgach, o‘rinlaridan turib uylariga ketishar erdi. Rasululloh sallallohu alayhi va sallam bilan erkaklar ersa, ayollar ketib olsin, deb birmuncha vaqt kutib turishar erdi».
Oisha onamiz rivoyat qiladirlar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam bomdod namozini o‘qir erdilar, namozdan so‘ng xotinlar chimmatlariga o‘ralib g‘ira-shirada uylariga qaytishar erdi, qorong‘ida ularni hech kim tanimas erdi».
Abdulloh ibn Abu Qatodaning otalari rivoyat qiladirlar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: «Men, cho‘zibroq namoz o‘qiyman, deganimda go‘daklarning yig‘isini eshitib, onasiga og‘ir tushmasin, degayman-da, namozni yengillatgayman»,— deganlar».
Oisha onamiz: «Agar Rasululloh sallallohu alayhi va sallam hayot bo‘lib, ayollarda paydo bo‘lgan ushbu zebu ziynatlarni ko‘rganlarida erdi, Baniy Isroil kabi ularning masjidlarga bormaklarini albatta man’ qilgan bo‘lur zrdilar»,— degan erkanlar.
Yahyo shu haqda gapira turib, «Baniy Isroil xotin-qizlarining masjidlarga borishi man’ qilingan erdimi?»—deb so‘rabdi Umradan. Shunda Umra: «Ha»,— degan erkan.
Ummu Salama quyidagi hadisni aytdilar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam namoz o‘qib bo‘lib salom berganlarida ayollar o‘rinlaridan turib uylariga ketishar erdi. Janob Rasululloh sallallohu alayhi va sallamning o‘zlari ersalar, o‘rinlaridan turmay bir oz o‘ltirar erdilar. Zuhriy bu haqda: «Ul zot, erkaklardan avval xotinlar uylariga yetib olsinlar, deb shunday qilgan bo‘lsalar kerak, yana Olloh bilg‘aydir»,— deydilar. Anas raziyallohu anhu naql qiladirlar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam Ummu Sulaymnikida namoz o‘qidilar. Men va bir yetim bola Rasulullohning orqalarida iqtido qilib safga turdik, Ummu Sulaym ersa, bizning orqamizda turdilar».
masjidda kamroq ushlanib turmog‘lari lozim
Oisha onamiz: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam bomdod namozini o‘qib bo‘lganlaridan keyin ayollar uylariga qaytishar erdi. G’ira-shirada ularni hech kim tanimas erdi»,— deydilar.
Solim ibn Abdullohning otalari Abdulloh ibn Umar rivoyat qiladirlar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: «Agar birortangizning xotiningiz masjidga chiqmoqqa ijozat so‘rag‘aydir, ruxsat beringiz,— deganlar». Sahihi Buxoriy. 1-jild. Imom Ismoil al-Buxoriy
www.ziyouz.com kutubxonasi 172
ÉΟó¡Î0
«!$# Ç⎯≈uΗ÷q§9$#
ÉΟŠÏm§9$# JUM’A KITOBI
Olloh taolo: «Agar jum’a kuni jum’a namoziga azon aytib chaqirilg‘aydir, oldi-sotdini qo‘yib, Ollohni zikr etmoqqa shoshilingiz. Agar bilsangiz, Ollohni zikr etmoqqa shoshilmoq sizlar uchun xayrlidir!»-deydir.
Abu Hurayra: «Bu xususda Rasululloh sallallohu alayhi va sallam bunday deganlar»,- dedilar: «Biz bu dunyoda eng oxirgilarmiz, qiyomat kunida ersa, hurmat-ehtirom jihatdan eng birinchilarmiz. Ammo, Ahli kitoblarga bizdan avval kitob nozil qilingan hamda ularga shu jum’a kuni haftalik bayram sifatida farz qilingan erdi. Ammo, ular jum’a kunini bayram qilmoq to‘g‘risida kelisha olmadilar. Bu kunni bayram qilmoqni Olloh bizga muyassar etdi. Barcha bizdan keyin bayram qilg‘aydir, yahudiylar ertaga, nasorolar ersa, indinga bayram qilishg‘aydir».
Abdulloh ibn Umar rivoyat qiladirlar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: «Qaysi biringiz bo‘lmangiz, jum’aga kelsangiz, g‘usl qilib kelingiz!»-deganlar».
Ibn Umar naql qiladirlar: «Umar ibn al-Xattob jum’a kuni minbarda tikka turib xutba aytayotgan erdilar, nogahon Rasulullohning sahobalaridan bir kishi (masjidga) kirib keldi. Shunda Hazrat Umar baland ovoz birlan: «Hozir qay vaqt bo‘ldi? (nechun kech qolding?)» - dedilar. «Men bir ish birlan band erdim, uyimga ham borolganim yo‘q, azonni eshitdimu, tahorat olib yugurdim»,- dedi boyagi kishi. «G’usl qilmasdan tahorat qilganini qarangiz! Vaholanki, sen Rasululloh sallallohu alayhi va sallamning jum’aga g‘usl qilib kelmoqni buyurganlarini bilursen»,-dedilarHazrat Umar».
Abu Sa’id al-Xudriy: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: «Jum’a kuni g‘usl qilmoq har bir balog‘atga yetgan inson uchun vojibdur!» - deganlar», -deydilar.
Abu Sa’id rivoyat qiladirlar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: «Jum’a kuni g‘usl qilmoq, shuningdek tish tozalamoq va topilsa, xushbo‘y narsalar sepmoq har bir balog‘atga yetgan odam uchun vojibdir!» - deganlar. «G’usl qilmoq - vojib ekanligiga guvohman, lekin tish tozalamoq va xushbo‘y narsalar sepmoq vojibmidir yo yo‘qmidir, buni Olloh bilg‘aydir. Hadisda ersa, vojib deb aytilgan»,- deydilar Amr raziyallohu anhu».
Abu Hurayra: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam bunday deganlar»,— deydilar: «Kimki, jum’a kuni nahs bo‘lganida g‘usl qilganidek g‘usl qilib masjidga birinchi bo‘lib Sahihi Buxoriy. 1-jild. Imom Ismoil al-Buxoriy
www.ziyouz.com kutubxonasi 173
borg‘aydir, go‘yokim bir tuya qurbonlik qilgandek savob olg‘aydir va kimki ikkinchi bo‘lib borg‘aydir, go‘yokim bir sigir so‘yib qurbonlik qilgandek savob olg‘aydir va kimki uchinchi bo‘lib borg‘aydir, bir qo‘y so‘yib qurbonlik qilgandek savob olg‘aydir va kimki to‘rtinchi bo‘lib borg‘aydir, bir tovuq sadaqa qilgandek savob olg‘aydir va kimki beshinchi bo‘lib borg‘aydir, bir tuxum sadaqa qilgandek savob olg‘aydir. Imom xutba aytgani chiqsa, maloikalar ham xutba eshitmoq uchun hozir bo‘lishgaydir, ammo maloikalar bundan keyin kelgaylar uchun savob daftarlarini yopib qo‘yg‘aydirlar».
Abu Hurayra rivoyat qiladirlar: «Hazrat Umar raziyallohu anhu jum’a kuni xutba aytib turgan erdilar, masjidga bir kishi kirib keldi. Shunda Umar unga: «Nega namozga kech qoldingiz?»-dedilar. Ul kishi: «Azonni eshitdim-u, tahorat olib kelaverdim»,- dedi. Umar: Rasululloh sallallohu alayhi va sallamning «Har biringiz jum’aga g‘usl qilib boringiz!» deganlarini eshitmaganmisiz?» -dedilar».
Salmon al-Forsiy naql qiladirlar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: «Kishikim jum’a kuni g‘usl qilib, qo‘ldan kelgancha poklanib, xushbo‘y yog‘lar birlan soch-soqollarini moylab yokim uyida bor bo‘lgan xushbo‘y narsalardan o‘ziga sepib, so‘ng masjidga kelsa va ikki kishi orasidan ularga ozor bermay o‘tib, Olloh taolo nasib qilgancha namoz o‘qisa, imom gapirganda jim turib quloq, solsa, o‘sha jum’a birlan o‘tgan jum’a o‘rtasidagi gunohlarining hammasi kechirilg‘aydir»,-deganlar».
Tovus raziyallohu anhu rivoyat qiladirlar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: «Jum’a kuni nahs bo‘lmasangiz ham g‘usl qilingiz va boshlaringizni yuvingiz, o‘zingizga xushbo‘y narsalar sepingiz! deganlar»,- deyishadi, shunga siz ne dersiz? dyob Ibn Abbosga aytdim. Ibn Abbos: «Ha, Rasululloh sallallohu alayhi va sallam g‘usl haqida shundoq deb aytganlar, ammo xushbo‘y narsalar to‘g‘risida nelar deganlarini bilmasmen» ,— dedi».
«Ibn Abbos Rasululloh sallallohu alayhi va sallamning jum’a kuni g‘usl qilmoq to‘g‘risida aytgan gaplarini so‘zlab berdi. Shunda men: Xushbo‘y narsalar sepadirmi yokim bor bo‘lsa, xushbo‘y yog‘lar surtadirmi? deb Ibn Abbosdan so‘radim» ,— deydilar Tovus raziyallohu anhu, Ibn Abbos: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam qaysinisini nazarda tutganlarini aniq bilmasmen»,- debdi.
Abdulloh ibn Umar rivoyat qiladirlar: «Umar ibn al-Xattob raziyallohu anhu masjid eshigi oldida ipak matodan tikilgan chopon sotishayotganini ko‘rib Rasululloh sallallohu alayhi va sallamga: «Yo Rasululloh, shu choponni sotib olsangiz, jum’a kuni va mehmonlar kelganda kiyar erdingiz»,- dedilar. Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: «Bu choponni oxiratdan umidini uzgan odam kiyg‘aydir»,- dedilar. Keyinchalik, Rasululloh sallallohu alayhi va sallamga o‘sha ipak chopondan bir nechasini hadya qilib yuborishdi. Shunda Rasululloh sallallohu alayhi va sallam choponlardan birini Hazrat Umarga berdilar. Hazrat Umar: «Yo Rasululloh sallallohu alayhi va sallam, ipak choponni menga kiydirdingiz, vaholanki bu to‘g‘rida boshqa narsa degan erdingiz?!» - dedilar. Janob Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: «Men senga choponni o‘zing kiyg‘il, deb berganim yo‘q»,-
Sahihi Buxoriy. 1-jild. Imom Ismoil al-Buxoriy
www.ziyouz.com kutubxonasi 174
dedilar. Umar ibn al-Xattob choponni Makkadagi mushrik (Ollohga shirk keltirgan) ukalariga kiydirib yubordilar».
Abu Sa’id al-Xudriy: «Janob Rasululloh sallallohu alayhi va sallam tishlarini misvok birlan tozalar erdilar»,- deydilar.
Abu Hurayra raziyallohu anhu rivoyat qiladirlar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: «Ummatimga qiyin qilib qo‘yg‘aymen demaganimda, har bir namoz o‘qishdan oldin misvok birlan tish tozalamoqni buyurar erdim»,- deganlar».
Anas raziyallohu anhu rivoyat qiladirlar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: «Sizlarga misvok birlan tish tozalamoq to‘g‘risida juda ham ko‘p aytdim»,-deganlar».
Huzayfa raziyallohu anhu rivoyat qiladirlar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam kechasi tashahhudga turganlarida ogizlarini misvok birlan tozalar erdilar».
Oisha onamiz rivoyat qiladirlar: «Abdurrahmon ibn Abu Bakr qo‘lida misvok birlan hujramga kirib keldi. Rasululloh sallallohu alayhi va sallam unga qaradilar. Men Abdurrahmonga: «Shu misvokni menga bering», — dedim. Menga berdilar. Misvokning ishlatilgan qismini sindirib tashladim, so‘ng uchini tishlab yumshatdim-da, Rasululloh sallallohu alayhi va sallamga berdim. Rasululloh sallallohu alayhi va sallam (betob bo‘lib yotgandilar) ko‘kragimga suyanib turib, tishlarini tozaladilar»
Abu Hurayra rivoyat qiladirlar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam jum’a kuni bomdod namozining birinchi rak’atida «Alif, lom, mim tanzil» surasini, ikkinchi rak’atida ersa, «Hal ato ala-l-inson» surasini o‘qir erdilar».
Ibn Abbos rivoyat qiladirlar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallamning masjidlarida o‘qilgan jum’adan keyingi birinchi jum’a Bahrayn qishloqlaridan biridagi Abd ul-Qays masjidida o‘qildi».
Ibn Umar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallamning «Har biringiz vasiydirsiz» deganlarini eshitganman»,— dedi. Lays ibn Sa’id ersa: «Menga Yunus bundoq degandi» deb quyidagini qo‘shimcha qildilar: «Bir kuni Raziyq ibn Hakim Vodiy ul-Quroda turganida Ibn Shihobga masala so‘rab: «Ey Ibn Shihob, qo‘l ostimdagilarni jum’a namoziga to‘playinmi yokim yo‘qmi?» deb xat yozdi, men ham o‘sha yerda erdim. Raziyq o‘sha vaqtlarda dalada ish boshqaruvchi bo‘lib, qo‘l ostida sudanlik bir jamoa xizmatchilar va boshqalar ishlashar erdi. Raziyq Ayla degan shaharga amirlik qilib turgan kunlardan birida Ibn Shihob unga javob yo‘lladi. Raziyq xatni o‘qiyotganida men eshitib turgan erdim, unda Ibn Shihob Raziyqqa qo‘l ostidagilarni jum’aga yig‘moqni buyurib, bunday degandi: «Rasululloh sallallohu alayhi
Sahihi Buxoriy. 1-jild. Imom Ismoil al-Buxoriy
www.ziyouz.com kutubxonasi 175
va sallamning «Har biringiz o‘z qo‘l ostingizdagilarga vasiy va mas’uldirsizlar. Imom o‘z qo‘l ostidagilarga vasiy va mas’uldir. Erkaklar o‘z oila a’zolariga vasiy va mas’uldirlar, ayollar o‘z erining uyidagi bor narsalarga mas’uldir. Xizmatkor o‘z xo‘jayinining moliga mas’ul bo‘lib, ularni ehtiyotlamog‘i lozim» deganlarini Abdulloh ibn Umardan eshitganman». Nazarimda, Ibn Shihob: «Bola o‘z otasining moliga mas’ul bo‘lib, uni ehtiyotlamog‘i lozim, har biringiz o‘z qo‘l ostingizdagilarga vasiy va mas’uldirsizlar» deb ham yozgandi shekilli».
gusl lozimmi yoki yo‘qmi?
Ibn Umar: «Jum’a kuni g‘usl qilmoqlik jum’a o‘qishi farz bo‘lgan kishilargagina lozimdir,— deydilar.
Solim ibn Abdullohning otalari - Abdulloh ibn Umar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: «Kimki jum’aga kelsa, g‘usl qilib kelsin!» deb aytganlar» ,— deydilar.
Abu Sa’id al-Xudriy raziyallohu anhu: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: «Jum’a kuni g‘usl qilmoq har bir balog‘atga yetgan insonga lozimdir!» deb aytganlar» ,— deydilar.
Abu Hurayra rivoyat qiladirlar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: «Biz bu dunyoda oxirgilarmiz, Qiyomat kuni ersa, izzat-hurmat jihatidan birinchilardirmiz. Avval ularga, keyin bizga Kitob nozil bo‘ldi. Ular o‘zaro tortishib jum’a kunini bayram kuni deb belgilay olmadilar. Bu kunni bayram qilmoqni Olloh bizga muyassar etdi. Yahudiylar ertaga, nasorolar ersa, indinga bayram qilishg‘aydir»,- deb bir oz jim qoldilar, keyin yana: «Har bir musulmon 7 kunda bir marta boshdan-oyoq yuvinib g‘usl qilmog‘i lozimdir!» - deb qo‘shib qo‘ydilar».
Abu Hurayra: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: «Olloh haqqi-hurmati, har bir musulmon 7 kunning birida g‘usl qilmog‘i lozimdir!»-deganlar»,-deydilar.
Ibn Umar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: «Ayollarga kechasi masjidlarga borib namoz o‘qimoqqa ruxsat beringiz!» deganlar»,- deydilar.
«Umarning bir xotini bor erdi. Bomdod va xufton namozlarini masjidda jamrat birlan o‘qir erdi. Unga: «Nega jamoat oldiga chiqg‘aysen? Bu Umarga yoqmasligini, odamlardan seni rashk qilmog‘ini bilursen-ku, axir! - deyishdi. Xotin: «Meni bundan qaytarmog‘i uchun ne mone’lik qilg‘aydir?»-dedi. «Rasululloh sallallohu alayhi va sallamning «Olloh bandalarining Olloh masjidlariga bormoqlariga mone’lik qilmangiz!» degan so‘zoi mone’lik qilg‘aydir»,- deyishdi.
Ibn Abbos yomg‘ir yog‘ayotgan kuni muazzinga: «Ashhadu anna Muhammadan Rasululloh» deganingdan keyin «Hayya alassalot» demoq o‘rniga «Salluu fi buyutikum» (Uylaringizda o‘qingiz) deb aytgin!» - dedilar. Shunda odamlarga bu gap yoqmagandek bo‘ldi. Ibn Abbos: «Mendan yaxshiroq kishi (Rasululloh sallallohu alayhi va sallam) ham shundoq qilganlar. Bugun jum’aga kelmoq Sahihi Buxoriy. 1-jild. Imom Ismoil al-Buxoriy
www.ziyouz.com kutubxonasi 176
og‘ir, men sizlarga qiyin bo‘lmasin, loyu suv kechib kelmangiz, deb shundoq qildim»,- dedilar.
Olloh taolo: «Jum’a kuni jum’aga azon aytilg‘aydir, oldi-sotdingizni qo‘yib, Ollohni zikr etmoqqa oshiqingiz!»-deydi. Ato raziyallohu anhu: «Agar jum’a namozi o‘qiladirgan qishloqda bo‘lsang-u, jum’a namoziga azon aytilsa, azonni eshitsang ham, eshitmasang ham jum’aga kelmog‘ing lozim va farzdir!»-deydilar. Anas raziyallohu anhu jum’ani goho o‘z qasrida, goho masjidda o‘qir erdi. Qasri Basradan 2 farsax (taxm. 15-16 km) narida erdi.
chekkalaridan changu tuproqqa botib, terlab-pishib jum’aga kelishar erdi. Bir kuni bir kishi Rasulullohni menikida ekanliklarida ko‘rgani keldi. Shunda Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: «Qani endi, mana shu kuningizni (jum’ani) deb yaxshiroq poklansangiz!» -dedilar».
Yahyo ibn Sa’id rivoyat qiladirlar: «Amra degan ayoldan jum’a kuni g‘usl qilmoq haqida so‘raganimda, ul Oisha onamizning shu xususda aytib bergan so‘zlarini aytdi: «Mehnatkash odamlar kun qiyomdan oqqach, o‘sha ahvolda jum’aga kelaverar erdilar. Shunda ularga, g‘usl qilib kelsangiz erdi, ter hidi ko‘tarilib ketar erdi, deyilardi».
Anas ibn Molik rivoyat qiladirlar: «Rasulullox, sallallohu alayhi va sallam jum’a namozini quyosh qiyomdan oqqan paytda o‘qir erdilar».
Anas raziyallohu anhu: «Jum’a namozini ertaroq o‘qib, keyin bir oz uxlab olar erdik»,- deydilar.
Download 1.28 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|