Axborot kommunikatsiya texnologiyalari izohli lug‘ati


Download 9.86 Mb.
Pdf ko'rish
bet57/103
Sana09.02.2017
Hajmi9.86 Mb.
#51
1   ...   53   54   55   56   57   58   59   60   ...   103

 

TCP 

qisq.: Transmission Control Protocol 

Uzatishni 

boshqarish 

bayonnomasi, 

TCP 

bayonnomasi.  TCP/IP  bayonnomalar  setkasida 



transport 

pog‘onali 

bayonnomasi. 

Ma’lumotlarning  ikki  tomonlama  ketma-ket 

uzatilishini  ta’minlaydi.  Bayonnoma  RFC 

793da tavsiflangan. 

TCP  vazifalari  mumkin  bo‘lgan  paketlarning 

yo‘qolishini  tekshirish,  bir  necha  paketdan 

to‘g‘ri  tartibda  ma’lumotlarni  yig‘ish  hamda 

yo‘qolgan 

va 

buzilgan 



paketlarni 

qayta 


jo‘natishga  so‘rov  berishdir.  Veb-serverlari 

bilan  aloqa  qilish  uchun  kompyuterlarda 

TCP/IP bayonnomasi bajarilishi lozim. 

 

TCP/IP 

qisq.: 

Transmission 

Control 

Protocol/Internet 

Protocol 

TCP/IP 


bayonnomalari 

oilasi. 


Internetda 

ma’lumotlar 

uzatish 

uchun 


ishlatiladigan 

bayonnomalar 

to‘plami. 

Dastlab 


UNIX 

operatsion  tizimlari  uchun  yaratilgan.  Hozirgi 

paytda  barcha  asosiy  operatsion  tizimlarga 

o‘rnatiladi. 



 

TDD 

qisq.: Time Division Duplex 

Vaqt ajratish bilan dupleks uzatish. 



 

TDMA 

qisq.: Time Division Multiple Access 

qarang: vaqtni taqsimlash bilan ko‘p tomonidan 

erkin foydalanish 



 

TDS 

qisq.: Tabular Data Stream 

Jadval  ma’lumotlari  oqimi,  TDS  bayonnomasi. 

Ma’lumotlar  bazalaridan  erkin  foydalanish 

uchun kommunikatsiya bayonnomasi. 



 

TD-SCDMA 

qisq.:  Time-Division  Synchronous  Code-Division 

Multiple Access 

Vaqt va chastota bo‘yicha sinxron ajratish bilan 

ko‘ptomonlama erkin foydalanish, TD-SCDMA 

standarti,  TD-SCDMA  texnologiyasi.  Uchinchi 

avlodli  uyali  aloqa  standarti.  Asosan  Xitoyda 

tarqalgan. 



 

teg 

ingl.: tag 

rus.: тэг 

(inglizcha, tag - kalka) 

Odatda,  gipermatnni  belgilab  chiqish  tilidagi 

buyruq  shunday  ataladi.  Bular  misolni  ko‘rish 

uchun,  «Вид»  (Shakl)  menyusida,  «HTML 

kodini  ko‘rish»  buyrug‘ini  tanlang.  Burchak 

qavslardagi barcha so‘zlar – teglardir. 

 

telebanking 

ingl.: telebanking 

rus.: телебанкинг 

Bank  hisoblaridantelefon  orqali  uzoqdan  erkin 

foydalanish . 

 

telefaks 

ingl.: telefax 

rus.: телефакс 

Telekommunikatsiya  tamog‘i  orqali,  qog‘ozli 

tashuvchida  taqdim  qilinadigan  harakatsiz 

tasvirlarni 

uzatish-qabul 

qilishni 

amalga 

oshiradigan  qurilma.  Telefaks  (xuddi  shunday 



faks deb  ataladi),  faksimil  aloqani ta’minlashga 

mo‘ljallangan.  U  uch  asosiy  qismdan  tashkil 

topgan.  Ulardan  birinchisi  -  skaner,  qog‘oz 

sahifasidan  ma’lumotlar  kiritishni  ta’minlab 

beradi.  Skaner  210  mm  kenglikka  ega,  unda 

tasvirning  ravshanligini  ilg‘ay  oladigan  1600 

datchik  o‘rnatilgan.  Ikkinchi  qism  –  elektron 

qism, 


xabarni 

qabul 


qiluvchiga 

signal 


ko‘rinishida  uzatishga  xizmat  qiladi.  Shu 

qismning 

o‘zi 

signalni 



qabul 

qilishni 

ta’minlaydi.  Uchinchi  qism  –  printerdir,  u 

xabarni rulonli yoki varaqli qog‘ozda choplaydi. 

Faks  -  apparatlarda  ko‘pincha  termoprinterlarni 

ishlatishadi. 



 

telefon apparati 

ingl.: telephone set 

TCP 


 

 

279 


rus.: телефонный аппарат 

Nutqni  balki,  ma’lumotlarni  boshqa  xillarini 

ham,  qabul  qilish  va  uzatish  uchun  xizmat 

qiladigan  qurilma.  Telefon  apparati  A.Bell 

tomonidan  1876  yili  kashf  qilingan  bo‘lib, 

jahonda  keng  tarqalgan.  Bu  apparat  ikki 

qismdan iborat: 

-  abonentlarni  chaqirishga,  ulashga  va  uzishga 

mo‘ljallangan uzib – ulovchi tarkibiy qismdan

nutqni 



qabul 

qilishni 

va 

uzatishni 



ta’minlaydigan suhbat tarkibiy qismdan. 

 

telefon pochtasi 

ingl.: telephone mail 

rus.: телефонная почта 

qarang: nutqiy pochta 

 

telefon serveri 

ingl.: telephone server 

rus.: телефонный сервер 

Mahalliy  tarmoqning  telefoniya  xizmatida 

ishlash  uchun  mo‘ljallangan  server.  Bu  server 

nutq 


pochtasi, 

chaqiruvlarni 

avtomatik 

taqsimlash, 

telefon 

suhbatlarining 

narxini 

hisoblash, 

tashqi 

telefon 


tarmog‘i 

bilan 


interfeys 

vazifalarini 

bajaradi. 

Server, 


telefoniya  bilan  bir  qatorda,  tasvirlarni  va 

faksimil aloqa xabarlarini ham uzatishi mumkin. 



 

telefon tarmog‘i 

ingl.: telephone network 

rus.: телефонная сеть 

Nutq  uzatishga  mo‘ljallangan  tarmoq.  Telefon 

tarmog‘i,  ATS  «avtomatik  telefon  stansiyalari» 

(telefon  stansiyalari)  deb  nomlanuvchi  uzib-

ulash  bog‘lamalaridan  tashkil  topgan.  Telefon 

stansiyalari  kanallarni  uzib-ulashni  ta’minlaydi, 

abonent  tizimlar  sifatida  esa,  birinchi  galda, 

telefon  apparatlari  ishlatiladi.  Tarmoq  va  uning 

tarkibiy 

qismlari 

ITU 

standartlari 



bilan 

belgilanadi.  Odatda,  telefon  tarmog‘i  kabelli 

tarmoqqa  tayanadi.  Shu  bilan  birga,  telefon 

radiotarmog‘i ham ishlatiladi. 



 

telefoniya 

ingl.: telephony 

rus.: телефония 

Ovoz 


va 

video 


signallarni, 

tasvir 


va 

ma’lumotlarni masofadan uzatish texnologiyasi. 

Telefoniya  xizmati  foydalanuvchilarga  turli 

tuman  xizmat  turlarini  taqdim  qiladi,  shu 

jumladan: 

- abonentlar orasidagi nutqiy muloqat; 

- nutqiy pochta; 

- faksimil aloqa; 

- matnlarni masofadan o‘qish; 

- ma’lumotlar bazasi bilan matnli muloqat. 

Internet 

tarmog‘ida, 

IP 

«tarmoqlararo 



bayonnomasi»  bo‘yicha  bajarilayotgan  matn 

muloqati IP-telefoniya deb ataladi. 



 

telefonogramma 

ingl.: telephonogram 

rus.: телефонограмма 

Nutqiy pochta saqlaydigan va uzatadigan, qabul 

qiluvchi esa, eshitadigan xabar. 

 

teleish 

ingl.: teleworking 

rus.: телеработа 

1.  Axborot-kommunikatsiya  infratuzilmasidan 

foydalangan  holda  ish  natijalaridan  foydalanish 

ishlatish joyidan uzoq yerda bajariladigan ish. 

2.  Bir  tashkilotning  xodimlarini  o‘z  uylarida 

yoki 


maxsus 

mahalliy 

telemarkazlarda, 

telekommunikatsiya  tizimlaridan  foydalanib 

ularning o‘zaro ishlashini ta’minlaydigan ishlab 

chiqarish faoliyati. 

Teleish  qator  muhim  imkoniyatlar  beradi, 

ularga birinchi galda quyidagilar kiradi: 

- ish vaqtini va bo‘sh vaqtni erkin taqsimlash; 

-  ish  joyiga  qatnash  uchun  ketadigan  vaqt  va 

harajatlarni tejash. 

 

telekommunikatsiya 

ingl.: telecommunications 

rus.: телекоммуникации 

1. Simli, radio, optik yoki boshqa elektromagnit 

tizimlardan  foydalanib  signal,  belgi,  matn, 

tasvir  va  tovushlarni  yoki  boshqa  ko‘rinishdagi 

axborotni  uzatish,  qabul  qilish  va  unga  ishlov 

berish jarayoni. 

2.  Axborot-kommunikatsiya  texnologiyalari 

asosida 


ma’lumotlarni 

masofadan 

uzatish 

jarayoni. 

3.  Predmeti  axborot  uzatish  uslublari  va 

vositalari bo‘lgan faoliyat sohasi. 



 

telekommunikatsiya makroiqtisodiyoti 

ingl.: macroeconomics of telecommunication 

rus.: макроэкономика телекоммуникации 

Iqtisodiyot 

sohasi. 

mamlakatda 



telekommunikatsiyalar 

rivojini 

statistik 

qonuniyat asosida jamiyatning iqtisodiy darajasi 

bilan o‘zaro bog‘liqlikda belgilaydi. 

 

telekommunikatsiya mak... 



 

280 


telekommunikatsiya operatori 

ingl.: telecommunication operator 

rus.: оператор телекоммуникаций 

Telekommunikatsiya  tarmog‘iga  mulkchilik 

huquqi  yoki  boshqa ashyoviy  huquqlar asosida, 

egalik  huquqiga  ega  bo‘lgan,  uning  faoliyatini, 

rivojlanishini 

ta’minlovchi 

va 

telekommunikatsiya  xizmatlarini  ko‘rsatuvchi 



jismoniy yoki yuridik shaxs. 

 

telekommunikatsiya 

operatorining 

xizmat doirasi 

ingl.: activity zone of telecommunications operator 

rus.: зона действия оператора телекоммуникаций 

Telekommunikatsiya  operatori  aloqa  xizmatini 

ko‘rsatadigan hudud. 

 

telekommunikatsiya tariflari 

ingl.: telelcommunication rates 

rus.: тарифы в телекоммуникации 

Telekommunikatsiya 

xizmatlaridan 

foydalanganligi uchun olinadigan haq stavkalari 

tizimi. 

 

telekommunikatsiya  tarmoqlarining  (TT) 

axborot xavfsizligi 

ingl.:  information  security  of  telecommunication 

networks 

rus.:  безопасность  сетей  телекоммуникаций 

информационная 

Buzg‘unchining 

(xavfsizlikka 

tahdid 


soluvchining)  TT  obyektlariga,  tasodifan  va 

ataylab,  TTning  ish  jarayonini  izdan  chiqarish 

uchun  TTda  aylanib  yuradigan  ma’lumotlarga 

va  uni  boshqaruvchi  axborotlarga,  ular  bilan 

tanishish,  buzish,  yo‘q  qilish  yoki  qamal  qilish 

maqsadida  qilingan  ma’lum  (berilgan)  ta’sirlar 

to‘plamidan muhofazalanganlikni bildiradi. 

 

telekommunikatsiya tarmog‘i 

ingl.: telecommunication network 

rus.: сеть телекоммуникаций 

Bitta  yoki  bir  nechta  uzatish  (telefon,  telegraf, 

faks,  ma’lumotlar  va  boshqa  hujjatli  xabarlar 

uzatish,  jumladan  kompyuter  orasida  axborotni 

almashish,  televizion,  tovush  va  boshqa 

radiosimli 

uzatish) 

turlarini 

ta’minlovchi 

texnologik tizimlar. 



 

telekommunikatsiya 

tarmog‘ining 

itoatkorligi 

ingl.:  non-failure  operation  of  telecommunication 

networks 

rus.: безотказность сети телекоммуникаций 

Telekommunikatsiya 

tarmog‘ining 

uzluksiz 

ishchi  holatini  biror  vaqt  davomida  yoki  biror 

ishini saqlab qolish xossasi. 



 

telekommunikatsiya tashkiloti 

ingl.: telecommunication company 

rus.: организация телекоммуникаций 

Mulkchilik 

turidan 

qat’iy 


nazar, 

telekommunikatsiya  xizmatlarini  jismoniy  va 

yuridik  shaxslarga,  o‘zining  asosiy  faoliyat  turi 

sifatida taqdim qiladigan, yuridik shaxs. 



 

telekommunikatsiyalar kanali 

ingl.: telecommunication channel 

rus.: канал телекоммуникаций 

Texnik  vositalar  va  tarqalish  muhiti  majmui.  U 

telekommunikatsiya signallarining o‘tish yo‘lini 

hosil  qiladi.  Bu  yo‘l  kanallar  va  ikkilamchi 

tarmoq  liniyalari  bilan  ikkilamchi  tarmoq 

stansiyalari  va  bog‘lamalari  yordamida  ketma-

ket  ulangan.  Shunda  uning  chekkalariga 

abonent 


chekka 

qurilmalari 

(terminallari) 

ulanganda  manbadan  qabul  qiluvchi  (lar)  ga 

xabar  yetkazishni  ta’minlaydi.  Tarmoqning 

turiga  ko‘ra,  telekommunikatsiya  kanalini, 

masalan,  telefon,  telegraf,  ma’lumotlar  uzatish 

kanali  deb  atashadi.  Hududiy  alomati  bo‘yicha 

telekommunikatsiya 

kanallari 

xalqaro, 

shaharlararo, 

zonaviy, 

mahalliy 

turlarga 

bo‘linadi. 



 

telekommunikatsiyalar mikroiqtisodiyoti 

ingl.: microeconomics of telecommunications 

rus.: микроэкономика телекоммуникации 

Ayrim 


telekommunikatsiya 

subyektlari, 

masalan, 

telekommunikatsiyalar 

operatori, 

aloqa 


tashkillashtiruvchisi 

faoliyati 

bilan 

bog‘liq iqtisodiyot sohasi. 



 

telekommunikatsiyalar 

tarmog‘ining 

texnologik xavfsizligi 

ingl.:  technological  security  of  telecommunications 

network 

rus.: 

технологическая 

безопасность 

сети 

телекоммуникаций 

Telekommunikatsiyalar  tarmog‘ining  apparat-

dasturiy 

ta’minotini 

qasddan 

qilingan 

qo‘poruvchi 

nosozliklarga 

ega 

bo‘lmaslik 



xossasi.  Buning  uchun  muayyan  vaqt  o‘tishi 

bilan  yoki  tashqaridan  berilgan  buyruqqa 

binoan,  noxush  oqibatlarga  olib  keluvchi 

harakatlar  sodir  etuvchi  vositalar  bo‘lmasligi 

shart. 

telekommunikatsiya ope... 



 

281 


 

telekonferensiya 

ingl.: teleconference 

rus.: телеконференция 

1.  Texnik  vositalar  yordamida,  hududiy  tarqoq 

ishtirokchilar 

orasida 


guruhiy 

kommunikatsiyani  amalga  oshiradigan  tadbir 

turi. 

Misollar: 



telefonli 

konferensiya, 

audiokonferensiya, 

chat, 


elektron  e’lonlar 

doskasi, 

pochta 

konferensiyasi, 



video 

konferensiya va sh.o‘. 

2.  Uzoqdagi  foydalanuvchilar  guruhlari  orasida 

munozara  o‘tkazish  usuli.  Telekonferensiya 

foydalanuvchilarni 

o‘zaro 


ishlashini 

ta’minlovchi  texnik-dasturiy  muhit  asosida 

amalga  oshiriladi.  Telekonferensiya  o‘tkazish 

uchun,  ularning  har  biri  tarmoqqa  ulangan 

shaxsiy 

kompyuterdan 

erkin 

foydalanish 



imkoniyatiga 

ega 


bo‘lishi 

kerak. 


Telekonferensiyalar 

ikki 


turga 

bo‘linadi. 

Haqiqiy  vaqtdagi  telekonferensiyada,  uning 

barcha  ishtirokchilari  bir  vaqtning  o‘zida 

shaxsiy 

kompyuterlari 

oldida 

o‘tirib, 



hamkorlarga  matn  va  tasvirlarni  ko‘rsatish 

hamda tovushli muloqat olib borish, fayllarni va 

xabarlarni  jo‘natishni  boshqarish  imkoniyatiga 

ega bo‘ladilar. 

Telekonferensiyalarning ikkinchi turi hujjatlarni 

ko‘rib  chiqish  maromida  amalga  oshiriladi. 

Bunda,  muhokama  bo‘layotgan  axborotni  o‘z 

ichiga  olgan  faylni  yaratayotgan,  ma’lumotlar 

bazalaridan biri ishlatiladi. 

 

teleks 

ingl.: telex 

rus.: телекс 

Abonent  telegraflashning  xalqaro  tarmog‘i. 

Tarmoq  xabarlarni  katta  bo‘lmagan  tezlik  bilan 

avtomatik  uzatishni  ta’minlaydi.  Tarmoqning 

abonentlari  oddiy  terminallar  bo‘lib,  ular 

belgilari  yozuv  mashinkalarining  belgilariga 

mos  keladigan  klaviaturadan  matnlarni  kiritish, 

xotiralash 

va 

uzatish 


imkoniga 

egalar. 


Teleksning 

ishi 


ITU 

standartlari 

bilan 

belgilanadi.  Teleks,  o‘zining  oddiyligi  evaziga 



avvallari 

keng 


tarqalgandi. 

Teleks 


terminallarining butun dunyo tartib raqami bilan 

ta’minlash sxemasi yaratilgan. So‘nggi yillarda, 

teleks 

ko‘p 


ixtisosli 

kommunikatsiya 

tarmog‘ining  tarmoq  xizmati  bo‘lib  qoldi  va 

aloqa  vositalarini  zamonaviyroq  turlari  – 

telematn 

va 


elektron 

pochta 


bilan 

almashtirilmoqda. 



 

teleko‘rsatuv 

ingl.: television 

rus.: телевидение 

Asosiy  vazifasi  harakatlanuvchi  tasvirlarni 

uzatish  bo‘lgan  tarmoq  xizmati.  Avvaliga 

teleko‘rsatuvlar,  keng  abonentlar  auditoriyasiga 

mo‘ljallangan 

ommaviy 


axborot 

vositasi 

sifatida  rivojlangandi.  U  bu  maqsadlar  uchun 

teleko‘rsatuvlar 

tarmog‘ini 

yoki 


maxsus 

yaratilgan  kabel  teleko‘rsatuvlar  tarmog‘ini 

ishlatgan.  So‘ngra,  bu  tarmoqni  ko‘p  faoliyatli 

kommunikatsiya  tarmog‘iga  aylanib  borishi 

bilan, 

teleko‘rsatuvlar 



muayyan 

ijtimoiy 

guruhlarni  axborot  bilan  ta’minlab  o‘zining 

imkoniyatlarini 

kengaytira 

bordi. 


Asosiy 

eshittirishlar 

bilan 

birga, 


teleko‘rsatuvlar, 

sekundiga 

25 

ta 


kadrni 

uzatish 


bilan 

abonentlarni 

yangi 

xizmat 


turlari 

bilan 


ta’minladilar: 

- pullik teleko‘rsatuvlar; 

- o‘quv ko‘rsatuvlari; 

- reklama va marketing xabarlari; 

- telematn. 

Sun’iy yo‘ldosh orqali teleko‘rsatuvlar yaratildi. 

Yuqori  ajrataolishli  teleko‘rsatuvlar  xizmati 

HDTV paydo bo‘ldi. 



 

teleko‘rsatuv kamerasi 

ingl.: television camera 

rus.: телевизионная камера 

Dunyoda  qabul  qilingan  standartlarga  mos 

tazrda videofilmlarni yozib oladigan kamera. 

 

teleko‘rsatuv tarmog‘i 

ingl.: television network 

rus.: телевизионная сеть 

Birinchi 

navbatda, 

teleko‘rsatuvlarning 

faoliyatini  ta’minlash  uchun  mo‘ljallangan 

tarmoq.  Biroq,  bugungi  kunda,  teleko‘rsatuvlar 

tarmog‘i  ko‘psonli  foydalanuvchilarga  keng 

ko‘lamli 

axborot 

xizmatlari 

turlarini 

ta’minlamoqda. 

Barcha 

teleko‘rsatuvlar 



tarmoqlarining 

alohida 


xususiyati 

bo‘lib 


ularning  yuqori  darajadagi  yuzlab  megabit 

sekundiga,  o‘tkazish  qobiliyati,  hisoblanadi. 

Teleko‘rsatuvlar 

tarmoqlarida, 

aloqa 

yo‘ldoshlari 



keng 

ishlatilmoqda. 

Teleko‘rsatuvlar  tarmoqlari  asta-sekin  keng 

eshittirishlar  tarmog‘idan,  ko‘pmaqsadli  katta 



teleko‘rsatuv tarmog‘i 

 


 

282 


o‘tkazish 

qobiliyatiga 

ega 

bo‘lgan 


kommunikatsiya  tarmog‘iga  aylanib  bormoqda. 

Unga,  Intercast  texnologiyasi  yoki  boshqa 

uslublar 

yordamida 

shaxsiy 

kompyuterlar 

ulanmoqda. 

 

teleko‘rsatuvlar kutubxonasi 

ingl.: television library 

rus.: телевизионная библиотека 

Asosan  tasvirlar  va  videofilmlarni  o‘z  ichiga 

olgan  ma’lumotlar  banki.  Optik  to‘plovchilarni 

keng ishlatish, juda katta hajmdagi xotiraga ega 

bo‘lgan  ma’lumotlar  bankini  yaratishga  imkon 

bardi. 


Buning 

evaziga 


teleko‘rsatuvlar 

kutubxonasi yaratilishi mumkin bo‘ldi. 



 

telemarketing 

ingl.: telemarketing 

rus.: телемаркетинг 

qarang: elektron marketing 

 

telematika 

ingl.: Telematics 

rus.: телематика 

1.  Foydalanuvchining  axborot  talablariga  javob 

beradigan axborot tizimlari va xizmatlari. 

2.  Axborotga  birlashgan  ishlov  berish  va  uni 

uzatish  uchun  teleko‘rsatuvlarini  kompyuter 

qurilmalari bilan birlashmasi. 



 

telematn 

ingl.: teletext 

rus.: телетекст 

Teleko‘rsatuvlar  tarmog‘ining  tarmoq  xizmati. 

matn 


va 

oddiy 


tasvirlarni 

uzatishni 

ta’minlaydi. 

Telematn 

keng 

eshittirishlar 



maromida  ishlaydi  va  axborotni  televizorlar 

yordamida 

qabul 

qilishga 



mo‘ljallangan. 

Uzluksiz  aylanma  davriy  tarzda,  ob-havo 

ma’lumoti,  sport  natijalari,  valuta  kurslari, 

yangiliklar  sarlavhalaridan  iborat  sahifalar 

to‘plami (100 betgacha) uzatadi. 

 

teleteks 

ingl.: teletex 

rus.: телетекс 

Matnli  hujjatlar  uzatish  uchun  tarmoq  xizmati. 

Teleteks,  elektron  pochtaning  eng  sodda  xili 

bo‘lib,  hujjatlarni  tayyorlash,  tahrirlash  va 

uzatish  bilan  bog‘liq  keng  imkoniyatlarga  ega. 

U,  telefon  tarmog‘ida  ITU  standartiga  mos 

ravishda  faoliyat  ko‘rsatadi.  Teleteks,  o‘zining 

imkoniyatlari va bajarayotgan vazifalariga ko‘ra, 

teleksni  rivojlangan  darajasidir.  Chunki,  u 

amallarni  2400  bod  tezlikda  bajaradi,  bu  esa 

teleks  ish  tezligidan  50  barobar  ortiqdir. 

Teleteksning, 

teleksga 

nisbatan 

afzalligi, 

qatorlarni  va  paragraflarni  shakllantirishda 

kengroq  belgilar  yig‘masini  ishlata  olish 

imkoniyatidadir. 



Download 9.86 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   53   54   55   56   57   58   59   60   ...   103




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling