B. Abidov, О. G‘. Azimov, U. А. Ziyamuhamedova neft-gaz sintezi asoslari

Metil guruhi qiyofasini o‘zgartirib olefinlarni oksidlash

Metil guruhi qiyofasini o‘zgartirib, propilen oksidlanganda akro- lien va uning asosida allil spirti glitserin, akrilonitrillar olinadi.

1. 
   
   Akrolein ishlab chiqarish
   

Ushbu usul bo‘yicha olinadigan eng zarur mahsulot akroleindir. U propilenni molekular kislorod bilan oksidlaganda hosil bo‘ladi:

//°

сн₂=сн-снз+а ► сн₂=сн-с +h₂o

ⁿh

Jarayon karborund (kremniy karbidi)dagi 0,4-1,4% miqdorda bo‘lgan mis (I) oksidi katalizatorida 350-400°C haroratda, 1-10 atmosfera bosimi ostida olib boriladi.

Jarayon katalizator yuzidan 7,9% О₂, 26,4% C₃N₆, 65,8% suv bug‘i aralashmasini (portlash xavfi bor kontsentratsiya hosil bo‘lishini oldini olish maqsadida) o‘tkazib amalga oshiriladi. Kon- takt vaqti 0,1-2 sekund. Akrolein salmog‘i 85% ga yetadi. Akrolein allil spirti, glitserin va akrilonitril olishda ishlatiladi.

2. 
   
   Allil spirti olish
   

Allil spirti akrolein va izopropil spirti bug‘lari aralashmasini 1^2:3 nisbatda magniy va rux oksidlaridan iborat katalizatordan 400°C haroratda o‘tkazib olinadi.

Bunda 77% gacha salmoqda akroleinni allil spirtiga katalitik qaytarilishi va izopropil spirtini atsetonga oksidlanishi amalga oshadi:

CH₂ = CH - C (OH) + CH₃ - CH(OH) - CH₃ —⁴⁰⁰ °^C- ^M—^ZnO >