B. Abidov, О. G‘. Azimov, U. А. Ziyamuhamedova neft-gaz sintezi asoslari

Aromatik uglevodorodlarni oksidlash

Aromatik uglevodorodlarni oksidlash fenol va atseton, malein va ftal angidridi, tereftal kislota va boshqa zarur birikmalarni hosil bo‘lishiga olib keladi.

1. 
   
   Malein angidridini turli usullar bilan olish
   

Malein angidridi benzolni 400-450°C haroratda vanadiy oksidi (V₂O₅) ishtirokida oksidlab olinishi mumkin:

Biroq hozirgi vaqtda buten-2 va hattoki butanni oksidlab malein angidridini olishning yangi usuli ishlatiladi:

СН-СНз
СН-СНз

Malein angidridi salmog‘i esa 80% ga yetadi.

Ushbu usulning afzalligi shundan iboratki, 1 t malein angidridini olish uchun hisob bo‘yicha C₄ to‘yinmagan uglevodorodidan ben- zolga nisbatan 30 og‘irlik qism kam talab qilinadi. Reaksiyaning issiqlik effekti ham kamroq, bu esa jarayonni texnologik bejashni osonlashtiradi.

2. 
   
   Ftal angidridini turli usullar bilan olish
   

Sintetik smolalar olishda ishlatiladigan ftal angidridi ortoksilolni oksidlab olinadi:

78
/Үсн

V

о

3O„

_ _сн 500-600°C, V₂O₅

А
I ^чо +зн₂о

V-<^°

Ushbu usul boshqa eski usul - naftalinni oksidlab ftal angidridi olishni muvaffaqiyatli siqib chiqarayapti:

уүч,
\ÁJ

О


4,5 O,


350°C, V₂O₅


|^/\<

0+2C02+2H20

3.