B. S. Jamilova f. S. Safarov ona tili va bolalar adabiyoti fanidan ilmiy termin va tushunchalar

SOʻZ YASOVCHI QO‘SHIMCHA Yangi soʻz hosil qiluvchi qo‘shim­cha: -la: ishla, -li: aqlli, -im: terim va b.
SOʻZ Leksemaning nutqda muayyan shakl va vazifa bilan voqelangan koʻrinishi. O‘z tovush qobigʻiga ega boʻlgan, obyektiv narsa-hodisalar haqidagi tushunchani, ular oʻrtasidagi aloqani yoki ularga munosabatlarni ifodalay oladigan, turli gram­matik ma’no va vazifalarda qoʻllanadigan eng kichik nutq birligi.
SOʻZ-GAP Bir so‘zdan iborat bo‘lib, tarkibiy qismga ajralmaydigan, boshqa so‘z bilan kеngaymaydigan gap. So‘z-gap tasdiq, inkor, so‘roq, taajjub, his-hayajon kabini ifoda etib, ko‘proq dialogik, ba’zan monologik nutqqa xos bo‘ladi, modal yoki undov bilan ifodaladi: Mayli. Yo‘q. Assalom-u alaykum. Xo‘p. Albatta. Ba’­zan takrorlanib qo‘llanadi: Nima-nima? Yo‘q-yo‘q.
SOʻZNING NUTQIY ALOQA VAZIFASI Soʻzning fikr ifodalash, xa­bar vazi­fasi.
SOʻZLARNING ERKIN BOGʻLANMASI Nutqning oʻzida tuzilib, kom­­­­­­­­ponentlari oʻz lugʻaviy ma’no mustaqilligini saqlagan sintaktik bir­liklar. Bunday birikmalar odatda toʻgʻridan-toʻgʻri soʻz birikmasi (q.) deb yuritilaveradi.
SOʻZLARNING TURGʻUN BIRIKMASI Nutqning oʻzida tuzilmay, tilda bir butun holda mavjud boʻlib, nutqqa yaxlitligicha kiritiladigan birliklar. Masalan, omonat kassasi, mehnat daftarchasi, ignadayni tuyaday qilmoq kabi.
SOʻZLASHUV NUTQI Nutqning, odatda, kitobiy nutqqa qarama qarshi qoʻyi­luvchi turi. Soʻzlashuv nutqi oʻziga xos bir qator belgilari bilan, jumladan, oldindan oʻylash va til materialining oldindan tanlashning boʻlmasligi, nutqiy aloqaning suhbatdoshlar orasida bevosita boʻlishi, nutq jarayonining erkinligi, rasmiylikdan xoli boʻlishi va sh. k. bilan ajralib turadi. Tilning barcha sohalari (fonetaka, morfologiya, leksika...) boʻyicha ham soʻzlashuv nutqning oʻziga xos xususiyatlari bor. Masalan, fonetika boʻyicha bu narsa oʻziga xos talaffuzda koʻrinsa, leksikada uning oʻziga xos soʻzlarga egaligida iamoyon boʻladi va h.