Баскетбол

Ўйинчи тўпни саватга ташлаш жараёнида

Ҳакам фикрича, ўйинчи ташлаш, юқоридан ташлаш ёки қайта ташлаш орқали тўпни саватга туширишга уринишни бошлаган ва бу уриниш ўйинчининг қўлларидан тўп чиқиб кетгунга қадар давом этаётган пайтда бундай ўйинчи тўпни саватга ташлаш жараёнида турган бўлади.

ИСТИСНО:
Баҳсли тўп отилишида қатнашаётган ўйинчилар тўпни бевосита тўғри саватга отиб юборсалар, улар тўпни саватга ташлаш жараёнида турган бўлиб ҳисобланмайдилар.

ИЗОҲ:
Тўп билан ҳаракатланишни белгиловчи мезонлар ва икки тактли ритмнинг биринчи ҳамда иккинчи тактлари ўйинчи тўпни саватга ташлаш жараёнида турган-турмаганлигини белгилаш учун асос бўлиб ҳисобланмайди. Фол тўпни саватга ташлаш жараёнида турган ўйинчига қарши қилинган сифатида аниқланиши учун, фол тўп қўлдан чиқиб кетишидан олдин қилинган бўлиши лозим (46-моддага қаранг).

ТАЪРИФ.
Тўпни саватга ташлаш, тўпни юқоридан саватга ташлаш, тўпни қайта ташлаш.

Тўпни саватга ташлаш: бу тўпни бир ёки икки қўл билан ушлаш ва кейин уни ҳаво орқали сават томон йўналтириш.
Тўпни юқоридан саватга ташлаш: бу куч билан ёки шунга уриниб бир ёки икки қўлда тўпни юқоридан пастга сават ичига йўналтириш.
Тўпни қайта ташлаш: бу тўпни қўл ёки қўллар билан сават томон йўналишда уриш.

49. 
    Уч сония қоидаси
    

Тўпни эгаллаб турган жамоа ўйинчиси рақиб зонасининг чегараланган қисмида, яъни эн чизиғи ва жарима тўпини ташлаш чизиғининг ташқи томонигача бўлган оралиқда қаторасига уч сониядан ортиқ туриб қолмаслиги керак. Уч сонияли чекланишга тўпни майдон ташқарисидан ўйинга киритиш вазиятларида амал қилинади ва вақт тўпни ўйинга майдон ташқарисида турган ва тўпни назорат қила бошлаган пайтдан бошлаб саналади.
Уч сонияли зонани чегаралаб турган чизиқлар шу зонанинг қисми бўлиб ҳисобланади ва шу чизиқларнинг бирини босиб турган ўйинчи зона ичида турган бўлиб ҳисобланади. Тўп саватга отилганида у ҳавода бўлган пайтда, шчитга ёки халқага урилиб қайтаётганида ёки жонсиз ҳолатга ўтганида, уч сонияли чекланиш қўлланилмайди, чунки бу пайтда тўп ҳеч қайси бир жамоанинг назорати остида бўлмайди. Зона ичида 3 сониядан камроқ вақт туриб тўпни саватга ташлаш мақсадида уни зонада олиб юрган ўйинчига қулайлик яратиш мумкин.
Бу қоидага риоя қилмаслик қоиданинг бузилиши бўлиб ҳисобланади.

ЖАЗО:
Тўп қоида бузилган жойга яқин бўлган майдоннинг ён чизиғи ташқарисидан ўйинга киритиш учун рақиб жамоасига берилади.

50.