Bino va inshootlarni barpo etish texnologiyasi 5580200 − «Bino va inshootlar qurilishi»

ekskavator – gruntni qazish uchun; avtosamosvallar – gruntni tashish 
uchun; buldozer − gruntni tekislash va maydonni yakunlovchi tekislash 
uchun; pnevmatik shinali katok − ko‘tarmaga to‘kilgan gruntni 
qatlamma-qatlam zichlash uchun. 
 
Тurli uslublarda maydonni vertikal tekislash texnologiyasi 
 
Maydonni vertikal tekislashda bajariladigan ishlarning tarkibi va ketma-
ketligi tanlab olingan ishlarni bajarish uslubiga va vositalariga bog‘liq 
ravishda aniqlanadi. 
Buni quyidagi misollarda ko‘rib chiqamiz: 
a) maydonni buldozerli uslubda vertikal tekislash maqsadga muvofiq 
bo‘lsin. Bunda jarayonlarning tarkibi va bajarish ketma-ketligi quyidagicha 
bo‘ladi:
1) tayyorlov ishlari; 
2) buldozer bilan gruntni qazish, siljitish va qalinligi bir xil bo‘lgan 
qatlamlab to‘kish; 
3) pnevmatik shinali katokda gruntni qatlamma-qatlam zichlash; 
4) buldozer bilan maydonni yakunlovchi tekislash. 
b) maydonni skreperli uslubda vertikal tekislashmaqsadga muvofiq bo’lsin. 
Bunda jarayonlarning tarkibi va bajarish ketma-ketligi quyidagicha 
bo‘ladi: 
1) tayyorlov ishlari; 
2) skreper bilan gruntni qazish, siljitish va qalinligi bir xil bo‘lgan 
qatlamlab to’kish;
13

---

3) pnevmatik shinali katokda gruntni qatlamma-qatlam zichlash; 
4) buldozer bilan maydonni yakunlovchi tekislash 
Ikkala uslubda ham tayyorlov ishlari maydonda zaxvatkalar bo‘yicha 
bo‘linmasdan bajariladi. Shuning uchun ham gruntni qazish ishlari faqat 
tayyorlov ishlari to‘liq yakunlangandan so‘ng bajariladi. Gruntning 
qatlamlab to‘kilishi va zichlanilishini hisobga olib gruntni qazish, to’kish 
va zichlash ishlari parallel bajariladi. Maydonni buldozerda yakunlovchi 
tekislash ishlari faqat undan oldingi ishlar to‘liq yakunlangandan so‘ng 
bajariladi; 
v) maydonni ekskavatorli usulda vertikal tekislash maqsadga muvofiq 
bo‘lsin. Bunda jarayonlarning tarkibi va bajarish ketma-ketligi quyidagicha 
bo‘ladi: 
1) tayyorlov ishlari; 
2) gruntni ekskavatorda qazish va transport vositasiga yuklash; 
3) gruntni avtosamosvallarda tashish va to‘kish; 
4) gruntni buldozerda tekislash; 
5) pnevmatik shinali katokda gruntni qatlamma-qatlam zichlash; 
6) buldozer bilan maydonni yakunlovchi tekislash. 
2, 3, 4, va 5-punkt bo‘yicha ishlar parallel bajariladi. 
Тayyorlov ishlari va maydonni yakunlovchi tekislash ishlari yuqorida 
ko‘rib chiqilgan usullardagi kabi bajariladi.