Фискал сиёсат ва давлат бюджети


Download 59.71 Kb.
bet4/9
Sana01.05.2023
Hajmi59.71 Kb.
#1420236
1   2   3   4   5   6   7   8   9
Bog'liq
ФИСКАЛ СИЁСАТ ВА ДАВЛАТ БЮДЖЕТИ

10.4. Умумий фискал сиёсат.
Дискрецион сиёсат хам, автрматик сиёсат хам бюджетга таъсир кўрсатади, лекин уларнинг хар бирининг хиссасини аниклаш кийин. Муаммо фискал сиёсат натижаларини бахолаш услубларидадир. Бу максадда энг кўп таркалган услуб давлат бюджети холатини кўллаш хисобланади. Масалани автоматик дефицитни (ёки актив сальдо) , хамда уларнинг ўзгариши йўналишлари ва тезлигини бахолаш енгиллаштириши мумкин. Бу холатда хар бир фискал сиёсат тури хиссасини аниклаш мумкин. Давлат бюджетининг дискрецион ва автоматик фискал сиёсат билан богликлигини кўриб ўтамиз.
Автоматик фискал сиёсат сўнув даврида давлат бюджетининг дефицитлигига олиб келади. Фараз киламиз, EQNI = 1700, ва бюджет баланслаштирилган, яъни GP = NT = 200. Инвестициялар экзоген холда 40 млрд. сўмга кискарсин, бу NI ни янги мувозанат нуктагача кискаришига олиб келади, 1600 млрд. сўм. Ишлаб чикаришнинг сўниши кўзатилмокда. NT = -225 + 0,25 NI формула бўйича, NT = 175 млрд. сўм эканлигини аниклаймиз. Натижада 25 млрд. сўмлик бюджет дефицитлиги юзага келди. Автоматик стабилизатор NI нинг янада камайишига йўл кўймади, шунинг учун автоматик фискал сиёсат AE ошишига кўмаклашади ва экспансионистик хисобланади.
Энди, давлат ундириладиган солик микдорини 10 млрд. сўмга оширди, деб эхтимол киламиз, яъни NT = - 215 + 0,25 NI. Бу энди дискрецион сиёсат, солик микдори ошганлиги сабабли (AE кискаради), бу рестриктив фискал сиёсат. Соликлар ошганлигидан дефицит 10 млрд. сўмга кискаради. Келиб чикадики, дефицитни кискартириш факат рестриктив дискрецион сиёсат хисобидан эришилиши мумкин (юкорида биз ишлаб чикариш камайганда, дискрецион сиёсат экспансионистик характерга эга, деб таъкидлаган эдик). Бу карамакаршилик давлат бюджети микдори тўгрисидаги маълумотлар асосида дискрецион сиёсат характери тўгрисида фикр билидириш мумкин эмаслигини кўрсатади. Автоматик дефицит тушунчасини киритишимиз керак, яъни автоматик фискал сиёсатдан, хамда дискрецион дефицитдан келиб чикадиган бюджет дефицити кисми. Унда:



Download 59.71 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling