Hadya shartnomasi va uning ahamiyati

Mulk ijarasi shartnomasining bekor bo‘lishi. Mulk ijarasishartnomasi shartnoma muddati tugab, ijara mulki qaytarilishi bilan bekor
bo‘ladi. Ayrim hollarda shartnoma ijaraga beruvchining talabi bilan hambekor bo‘lishi mumkin, Jumladan, Fuqarolik kodeksining 551-moddasidabelgilanganidek, ijaraga oluvchi olingan mulkdan shartnoma shartlarigayoki belgilangan maqsadga muvofiq foydalanmasa, mol-mulkni jiddiy
yomonlashtirsa, ijara haqini to‘lash muddatini ketma-ket ikki martadanortiq buzib, mol-mulkdan foydalanganlik uchun haq to‘lamasa, ijaragaoluvchi olingan mulkni ta’mirlash majburiyati qonun yoki shartnoma
bo‘yicha uning o‘ziga yuklatilgan hollarda mulkni ta’mirlamasa,shartnoma muddatidan avval bekor qilinishi mumkin.Maishiy prokat shartnomasi ham tipovoy shartnoma va aholigamaishiy xizmat ko‘rsatish qoidalarida belgilangan tartibda muddatidanavval bekor bo‘lishi mumkin.Odatda maishiy prokat shartnomasining muddatidan oldin bekorqilinishi manfaatdor tomonlarning talabiga binoan amalga oshiriladi. Masalan, prokat yomon saqlanganida, ijarachining qasddan yokiehtiyotsizligi tufayli yaroqsiz holga kelganida, prokat obyektidanshartnomada ko‘rsatilganidek foydalanilmaganida prokatga beruvchishartnomani muddatidan avval bekor qilishi mumkin.Shuningdek, prokatga beruvchi ijarachiga shartnomada ko‘rsatilganobyektni taqdim qilmasa yoki ta’mirlashni o‘z vaqtida bajarmasa, ijarachiham shartnomani muddatidan oldin bekor qilishga haqli. Demak, ijarachiham istagan paytida shartnomani bekor qilishi mumkin.Biroq u prokatgaberuvchidan olgan narsasini butun holida qaytarib berishi shart.
Ijara mulkini sotib olish.Ijara shartnomasining yana bir muhimxususiyati shundaki, ijarachi ijaraga olingan mulkni sotib olishi hammumkin. «Ijara to‘g‘risida»gi qonunning 18-moddasida belgilanganidek,ijarachi ijaraga olingan mulkni ijaraga beruvchining roziligi bilan butunlayyoki bir qismini sotib olishi mumkin.Qonunlarda ijaraga olingan molmulknisotib olishni taqiqlash hollari belgilab qo‘yilishi mumkin.Mulkni sotib olish haqida shartnoma tuziladi. Sotib olishshartnomasida sotib olinayotgan mol-mulkning turi va bahosi, sotib olishshakli va manbalari, sotib olishtartibi va muddatlari, sotib olishdauchinchi shaxslarning, jumladan, kreditorlarning qatnashuvi, kafolatlar,sotib olinayotgan mol-mulkning sifati va boshqa qoidalar belgilabqo‘yilishi mumkin.