I. B. Isabayev, F. U. Suvanova, Q. H. Majidov

B
u
g`
n
in
g 
soli
sh
tirm
a 
b
os
im
i 
H a r o r a t 
21-rasm. Enantiotrop polimorf moddalarning harorat o`zgarishi bilan 
bog`liq modifikatsion o`zgarishlari. 
A va B modifikatsiyalarning nostabil holati punktir bilan,stabil holati oddiy chiziq bilan 
ko`rsatilgan 

---

128 
 
 
 
 
Qattiq holatda bo'lgan monotropik polimorf moddalar qizdirilganda, ularning 
polimorf o’zgarish nuqtasiga yetib bo’lmaydi. 
Monotrop polimorf moddalar uchun ham xuddi enantiotroplardagiday 
noturg’un modifikatsiyaning suyuqlanish nuqtasi 
A
barqaror modifikatsiyaning 
suyuqlanish nuqtasi Б ga nisbatan past, ammo polimorf o'zgarish faqat bitta 
yo'nalishda bo’lishi mumkin: A → Б, ya'ni qaytarib bo'lmaydigan jarayondir. 
Polimorf monotrop moddalar beqaror modifikatsiyasining sekin isishi bilan 
barqarorga aylanishi uning qattiq holatda bo'ladigan butun harorat oralig'ida sodir 
bo'ladi. Ammo bu jarayon, ayniqsa, ushbu modifikatsiyaning suyuqlanish 
nuqtasidan 10-15 ° C ga past bo'lgan haroratda tez sodir bo'ladi (22-rasm, а—б 
sohasi). Shuning uchun, monotrop polimorf moddaning beqaror modifikatsiyasi 
sekin qizdirilganda, uning suyuqlanishi barqaror modifikatsiyaning suyuqlanish 
haroratida sodir bo'ladi. Ushbu transformatsiya mexanizmi enantiotrop polimorf 
moddalarnikiday. 
Agar ushbu turdagi A  polimorf modifikatsiya tez qizdirilsa, uni barqaror Б 
modifikatsiyaga aylantirishning tezligi etarli darajada bo'lmaganida va beqaror 
modifikatsiyaning suyuqlanish haroratiga yetganda, A modifikatsiyadagisining bir 
qismi o'zgarmasdan qoladi va u eriydi (suyuqlanadi). Hosil bo’lgan barqaror