Ishlab chiqarishni boshqarish tizimlarining tasnifi. Texnologik jarayonlarini avtomatlashtirilgan tizimlarini tarkibi va strukturasi

 
2.1.5. Ishlab chiqarishni tashkil etish shakllari
Ishlab chiqarishni tashkil etishning uchta asosiy shakli ajratiladi: 
- ixtisoslashgan;
- kooperatsiyalashgan;
- birlashtirilgan.
Ixtisoslashgan - ishlab chiqarish faoliyatining nisbatan kichik segmentida, 
maxsus yo‘nalishida, ayrim texnologik jarayonlarda hamda operatsiyalarda yoki 
chiqariladigan mahsulot turlarida amalga oshirilishidir. Sanoatda ishlab chiqarish 
ixtisoslashuv uchta asosiy shaklida: predmetli, detallar bo‘yicha va texnologik 
shaklida amalga oshadi.
Kooperatsiyalashgan ulardan har biri bir butunning ayrim tarkibiy qismlarini 
ishlab chiqarishga yoki mahsulotning ayrim turini bajarishga ixtisoslashadigan 
korxonalar, tashkilotlar va boshqa tuzilmalar orasida nisbatan barqaror va uzoq 
muddatli ishlab chiqarish va boshqaruv aloqalarini o‘rnatish va ulardan foydalanish 
amalga oshiriladi.
Birlashtirish bitta yirik korxonada tubdan farqli har xil texnologik 
jarayonlarning birikishiga asoslangan.
 
2.1.6. Ishlab chiqarishni texnik tayyorlash
Ishlab chiqarishni texnik tayyorlash korxonaning moddiy-texnik bazasini 
rivojlantirish, ishlab chiqarishni, mehnatni va boshqarishni tashkil etishga oid 
faoliyatidir.
U quyidagini o‘z ichiga oladi:
- amaliy tadqiqotlarni bajarish;
- 
yangi 
mahsulotni 
loyihalash 
va 
avval 
chiqarilgan 
mahsulotni 
modernizatsiyalash; 
- mahsulotni tayyorlashning texnologik jarayonini ishlab chiqish; 
- ixtisoslashgan jihoz-uskunalar va butlovchi materiallarni sotib olish;
- ishlab chiqarishni moddiy-texnik ta’minlash;
- kadrlarni tayyorlash va malakasini oshirish;
- texnik me’yorlar va normativlarni ishlab chiqish;

---

- axborot ta’minotini tashkil etish.
Texnik tayyorlash yangi mahsulot chiqarilishini samarali o‘zlashtirish, ishlab 
chiqarishni tashkil etish va korxonani modernizatsiyalashning texnologik usullarini 
takomillashtirishga qaratilgan. Ishlab chiqarishni texnik tayyorlashning vazifalari 
ishlab chiqarish jarayonining yuqoriroq texnik va texnologik darajasiga o‘tishini 
kafolatlaydigan texnik, tashkiliy va iqtisodiy shart-sharoitlarni yaratish 
hisoblanadi.