Janat Odamlar n65. p65

Xudoyberdi To‘xtaboyev
122
bunday uh tortaveradi. Jon buvijon, ayta qo‘ling,
axir, men katta bo‘p qoldim-ku. O‘rnimdan turib
boyimni ko‘rsataymi?
– Qo‘y, o‘g‘lim, yuragimni ezma.
– Nega yuragingiz eziladi?
– Achinaman-da, o‘g‘lim.
– Ayta qo‘ling, aytmasangiz, sochingizdan
tortaman.
– O‘g‘ilginam-ey, dilbandim-ey, otang xuddi
senga o‘xshagan qosh-ko‘zi qop-qora, bug‘doyrang,
o‘rta bo‘y, ko‘zlari chaqnab turadigan qiziqchi,
quvnoq bir yigit edi, yigitlarning sardori edi...
Qo‘y o‘g‘lim, yuragimga tuz sepma, yig‘lagim
kelyapti.
– Mayli, buvi, yig‘lasangiz ham aytavering.
– Sabr qil, azamatim, jinday yuragimni
bo‘shatib olay, yaramni tirnab yubording, o‘zi
to‘yib turuvdim.
Ancha mahal ikkovimiz shivirlashni bas qilib,
jim qoldik. Men kaftim bilan buvimning ko‘z
yoshlarini artib-artib turdim, iliqqina ekan, buvim
bo‘lsa meni bag‘riga mahkam bosib, yelkalarimni
silab-silab, haligi, odam qattiq chopganda hansi-
raydi-ku, o‘shanaqa qilib yig‘layverdi, yupatay
desam, yupatadigan so‘z hech esimga kelmayapti.
Enamni chaqiray dedimu bas qilinglar endi, bas
qilinglar, uxlanglar endi, desa, unda otam haqidagi
gapni bilolmay qolaman deb qo‘rqaman.
– Ha, asalim, otang bebaho odam edi, – dedi
oxirida buvim yig‘idan to‘xtab, – otangning otasi
katta boy bo‘lgan, machitlar solib, yo‘lga yer ajra-
tib, saxiy boy degan nom chiqargan ekan,
eshityapsanmi?

---

Jannati odamlar
123
– Eshityapman, – dedim shoshilib, – tez-
tez ayting, bo‘lmasa esingizdan chiqib qoladi.
Tog‘da qo‘ylari, yilqilari, dashtda bug‘doy-
zorlari bor ekan, o‘zi zo‘r chavandoz ham bo‘lgan
ekan.
– Buvi, chavandoz ot minadiganmi?
– Ha, gap qo‘shmay turgin-da, shirinim, otdan
yiqilib o‘lganidan keyin jami boyligi sening otangga
qolgan ekan. Keyin bizning to‘yimiz bo‘ldi. Men
o‘n oltida, otang o‘n sakkiz yoshda edi.
– O‘shanda sizning bo‘yingiz qancha edi?
– Sabrnisa opang bor-ku, o‘shancha edi.
– To‘ylaringda o‘rtaga olov ham yoqishganmi?
– Ha, albatta, olov yoqilardi-da, asalim.
– Childirma chalib, ashula ham aytishganmi?
– Obbo shirinim-ey, to‘yda, albatta, childirma
chalinadi-da.
– Keyin-chi?
– Keyin kolxoz zamoni bo‘ldi, yer-suvlarimizni,
uy-joylarimizni, ko‘rpa-to‘shaklarimizni, qozon-
tovoqlarimizni – hammasini olib, o‘zimizni uzoq
mamlakatga quloq qilishuvdi, otang rahmatli,
e, uyoqlarga bormaymiz, deb meni olib qochib ketdi.
– Orqalaringdan quvishmadimi?
– Quvishdi.
– Sizlar ot minib olganmidilaring?
– Yo‘q, piyoda edik, azamatim.
– Keyin-chi? Tez-tez ayting.
– O‘shanda sen qornimda eding.
– Qorningizda bo‘lsam ham baribir hammasini
êî‘rib turarmidim?
– Yo‘q, shirinim, hech narsani ko‘rmasding.
Tog‘-toshlarda qochib yurdik, axiyri melisalar

---