Jismoniy tarbiya nazariyasi va uslubiyoti

0 ‘quvchilarni mustaqil jism oniy mashq 
m ashg‘ulotlariga o ‘rgatish
U m um iy o ‘rta t a ’lim maktablarini isloh qilishning asosiy 
y o 'n alish larin i am alga oshirishda jism o n iy tarbiya o ‘qituv- 
c h ila r id a n d a rs la rn in g t a ’lim va in stru k tiv y o ‘nalishlarini 
k o ‘paytirish talab etiladi. M a s h g 'u lo tla r ja ra y o n id a o 'q n v -
chilarni o ‘z salom atliklari ustida g ‘a m x o ‘rlik qilishga, isb 
qobiliyatlari darajasini yuqori ushlab turishga o'rgatmog'imi/. 
zarur. 0 ‘quvchilarga shaxsiy va ijtimoiy gigiyena, mustaqil 
m ashg‘ulotlar qoidasi haqida bilimlar berilmog'i kerak.
Respublikamizdagi ilg‘or maktablarning amaliyoli va ko'p- 
gina ilmiy izlanishlarning tahlili shuni ko'rsatadiki, o 'qu v - 
chilarda o ‘z - o ‘zini jism oniy rivojlantirish talabini shakllanlirish 
jarayoni qator o ‘zaro bog‘langan yo'nalishlardun iborat:
— bolalarni jism oniy mashq mashg'uloilariga i|i/.ic)tiiish va 
ijobiy m u o m alad a b o li s h n i tarbiyalash;
— o ‘q u v c h ila rn i m axsus b ilim la r bilan t|iiro llan tirish , 
ularda m untazam m ashg'ulotlam ing zarurligiga islionch hosil 
qilish;
— mustaqil mashg'ulotlarni tashkil qila bilish va malakani 
shakllantirish;
— o 'q u v c h ila rn i h ar kunlik jism oniy tarbiya m a sh g ‘u- 
lotlariga amaliy o'rgatish.
121

---

Jismoniy tarbiya darslari ko‘p tavsifga ega. Biz amalyotda 
tez-tcz uclirab turadigan maktab darslarining xilma-xilligini 
к о1 rib chiqamiz.
Tavsif mazmuni b o ‘yicha dars tasnifi
H am m a darslar, ularni mazmunidan kelib chiqib, ikkita 
katta guruhga b o ‘linishi mumkin: predmetli darslar va majmuiy 
darslar.
Predm etli darslarning 
asosiy qismi m azm unida dasturning 
b i r o r - b i r b o ‘li m id a n (yengil a tle tik a , g im n a s tik a ) o ‘quv 
materiali kiritiladi. Bunday darslar, ayniqsa, yuqori sinflarda 
o ‘tkaziladi. U larni o ‘tish metodikasi sport turiga taalluqli 
b o ‘lgan mashqlanish mashg‘ulotlariga yaqin turadi.
Quyi va yuqori sinflarda predmetli darslar faqat suzishda 
o ‘tk a z ila d i, c h u n k i bu b o ‘lim m a sh q la ri b o s h q a b o ‘lim 
mashqlariga kirishmaydi. Shuning uch u n ham suzish darslari 
alohida o ‘tkaziladi.