M. T. Ir is q u L o V
Tillarda so‘z turkumlari
Download 33.62 Kb. Pdf ko'rish
|
|
Tillarda so‘z turkumlari Tillardagi so‘z turkum larining soni haqida olimlar o ‘rtasida turli fikrlar mavjud. M asalan, hozirgi zam on rus tilida o ‘nta, o ‘n ikkita, hatto o ‘n beshta so‘z turkum i bor, degan fikrlar o ‘rtaga tashlangan. A gar ana shu rus tilidagi ручка so ‘zini ikkilanm asdan ot desak, unda quyidagi jih atlar k o ‘zga tashlanadi: a) m a’no nuqtai nazaridan и narsani anglatadi; b) grammatik shakl nuqtai nazaridan birlik va ko'plik ko 'rsatkichiga ega , kelishiklar bilan turlanadi, jins ko 'rsatkichi bor; d) malum sintaktik vazifalami bajaradi; e) sifat, fe 7 va boshqa so 'z turkumlari bilan aloqaga kirishadi. Bu n u q ta i n a z a rd a n возможно , вероятно s o ‘zlarini h o zird a k o ‘p c h ilik a s a r la r d a n a z a rd a tu tilg a n 1 0 ta s o ‘z tu rk u m id a n b irortasiga kiritib b o ‘lmaydi. Shuning uchun b a ’zi olim lar ulam i alohida turkum deb bilishni tavsiya qiladilar. Bu so‘zlar morfologik uqtai nazardan ravishga o ‘xshasa ham , gapda ravishlar bajargan azifani bajarm aydi, y a’ni hoi b o ‘lib kelmaydi. U lar so‘zlovchining a p d a n a n g la sh ilg a n m a zm u n g a m u n o s a b a tin i k o ‘rs a ta d i. Bu ususiyatiga k o ‘ra m azkur so‘zlar modal so 'zlar nomini olgan. Стыд - о, жаль kabi so‘zlar ham o ‘ziga xos xususiyatga ega. U lar ravishni slatsa-da, gapdagi vazifalariga k o ‘ra, ravishdan tubdan farq qiladi, ckinchidan, gapda kesim vazifasini o ‘taydi va bu xususiyati bilan flg a o ‘xshaydi. Lekin fe’lning boshqa xususiyatlarini aks ettirmaydi. ina shu sabablarga ko ‘ra, ulam i holat m a’nosini anglatuvchi so‘zlar ategoriyasi deyilmish turkum ga kiritishadi. Hozirgi zam on ingliz tilidagi so‘z turkum larining soni turli olimlar om onidan turlicha talqin qilinadi. Ayrim olim lar hozirda am alda o ‘lgan 1 0 t$ so ‘z turkum iga (ot, sifat, son, olm osh, fe’l, ravish, redlog, bog‘lovchi, artikl va yuklam alar), yana to ‘rtta q o ‘shib (modal D‘zlar, holat kategoriyasi s o ‘zlari, undovlar, ja v o b so ‘zlar) so ‘z Lirkumlari sonini 14 ta g a y e tk a z a d ila r. Bu - o lim la rn in g s o ‘z u rk u m la rin i fa r q la s h d a q a n d a y va n e c h ta m e z o n la rd a n bydalanishlariga bog ‘liqdir. S o ‘z turkum lari anglatgan m a ’nolariga va gapdagi vazifalariga o ‘ra uch guruh; mustaqil so'z turkumlari, yordamchi so'z turkumlari a undovlarga ajratiladi. Ot, sifat, son, olmosh, fe’l, ravish mustaqil so 'z turkumiga kiritiladi. Jlar borliqdagi b iro r voqea va h o d isalar belgilarini, h arak atn in g omini ifodalaydi, m ustaqil leksik m a ’no anglatib, gapda albatta, lustaqil bir b o ‘lak b o ‘lib keladi. M ustaqil so ‘z turkum lari orasida Imosh boshqalaridan qator xususiyatlari bilan farq qiladi. Olmoshlar a rs a n i b e v o sita em as, b ilv o s ita ifo d a la y d i va u la rn i o d a td a nglatadigan m a ’nolariga k o ‘ra bir turkum ga kiritishadi. Boshqa hatlardan, y a’ni gapdagi vazifasi, gram m atik shakli, boshqa so‘zlar ilan aloqaga kirisha olishi n uqtai nazaridan olm oshlar bir-biridan ddiy farq qilishi mumkin. Olm oshlarga xos gram m atik kategoriyalar am tilla rd a farq qiladi. A g ar o ‘zbek tilidagi h am m a o lm o sh lar elishik bilan tu rlan sa, ingliz tilidagi olm oshlar kelishiklar bilan jrlanishi jihatidan nom inativ va obyektiv kelishik bilan turlanadigan lm oshlar (kishilik olmoshlari)\ bosh va qaratqich kelishigi bilan arla n ad ig an o lm o sh lar (each-other, one-another) va um um an kelishiklar bilan tu rlanm aydigan olm oshlar (so'roq, ko'rsatish va boshqalar jg a ajratiladi. S o ‘z la rn in g g ra m m a tik s h a k lla rin i o ‘z g a rtiris h g a va g a p d a s o ‘zlarni b ir-b irig a b o g ia s h g a xizm at qiladigan s o ‘z tu rk u m lari (bog‘lovchi, predlog, artikl, k o ‘makchi va boshqa)ga yordamchi so'z turkumlari d e y ila d i. Yordamchi so'z turkumlari m u s ta q il s o ‘z tu r k u m la r id a n q u y id a g i x u s u siy a tla ri b ila n fa rq q ila d i, y a ’ni yordamchi so ‘z turkum lari: 1) asosan grammatik ma ’noga ega bo 'lib, gapda so 'zlarni bir- biriga bog 'lash uchun xizmat qiladi yoki mustaqil so 'z turkumlarining grammatik shakllarini yasashda ishtirok etadi: 2) grammatik kategoriyalarga ega emas; 3) negiz yasovchi morflarga ega emas, ulardan yangi so'zlar odatda yasalmaydi; 4) gapda mustaqil gap bo'lagi sifatida uchramaydi; 5) son jihatdan chegaralangan yopiq tizimni tashkil etadi, yordamchi so'z turkumlariga kiruvchi so'zlarni sanab chiqish mumkin; 6) ular son jihatdan kam bo'lishiga qaramay ishlatilish darajasi jihatdan nutqda boshqa mustaqil so 'z turkumlaridan ancha yuqori turadi. Uchinchi guruh so‘z turkum lariga undov va taqlidiy so 'zlar kiradi. U lar odam ning ichki kechinm asi, h is-tuyg‘ularini shodlik, alam , istaklarini bevosita atam asa ham , ularni ifodalaydi. Undov so ‘zlai odatda gap b o ‘lagi vazifasida ishlatilmaydi. Taqlidiy so‘zlar sharpa- tovushlam i ifodalaydigan so ‘zlardir. U lam ing undovlardan farqi - g ap d a ta k ro rlan ib ishlatilishi ham da gap b o ‘lagi vazifasini o ‘tay olishlaridir. Qiyoslang: Bobom uzoq о 'tirgandan so 'ng: «их» deb x o 'rsinadi, hassasini do'qil lat ib, asta qadam bilan ko'chaga jo'naydi (Oybek). Oh - oh - oh! Otangizga rahmat. (A. Qahhor). Uzoqlardan qizlaming qah-qah urgan ovozi eshitilib turardi. Ular hang-mang bo'lganicha, o'tirib qolishdi (Gazetadan). A m a liy d arslarda m u h o k a m a qilish h am d a m u staq il ish la sh uchun sa v o l va topshiriqlar 1. S o ‘z turkumlari deb nimaga aytiladi? 2. A n ’anaviy tilshunoslikda s o ‘z turkumlari qanday mezonlar asosida ta’riflangan? Zam onaviy tilshunoslikda-chi? 3. Struktural tilsh u n oslik k a m ansub boMgan olim lar s o ‘z turkumlari masalasiga qanday yondoshishadi? 4. S o‘zning leksik-grammatik m a’nosi deganda nima tushuniladi? 5. S o‘zning grammatik shakli nima? 6. S o ‘zlarning sintaktik vazifasi s o ‘z turkumlarini farqlashda qanday yordam k o ‘rsatishi mumkin? 7. S o ‘z distributsiyasi deganda nima tushuniladi? 8. Tillarda so ‘z turkumlari son jihatdan bir xilmi? 9. Mustaqil va yordamchi so ‘z turkumlari orasida qanday farq bor? 10. Q uyidagi so'zlar qaysi s o ‘z turkum iga m ansub ekanini tushuntiring: ish, ishchi, betob, go ‘zalch iroyli, yugurmoq, yozdim, iez, yugurish, hamma, u, bizlar, un, ot, qo ‘y, gulzor, ittifoqdosh, bilan, zerikarli, badavlat, uchun, va, yangilik, topishmoq, topmoq, о ‘sha, dindor, ishchan, beg ‘araz, mayin, kuy la, dongdorlarcha, sermazmun, yangi, eh, hayhot, axir, nahotki, guldasta, hech kim, kim, murakkab, kimdir. 11. 0 ‘zbek, ingliz, nemis, fransuz, rus tillaridagi ot yasovchi q o ‘shimchalarni yozib chiqing. 12. 0 ‘zbek va birorta chet tilid a g i sifa t va fe ’l y a so v c h i q o ‘shimchalami yozib chiqing. 13. Quyidagi gaplarda ajratib k o ‘rsatilgan so ‘zlarning qaysi so ‘z turkumiga kirishini ayting va sababini tushuntiring: 1) Chigit tekis unib chiqdi. Mashina tekis y o ‘ldan shamoldek uchib borardi. 2) Ko p o ‘yla, oz so ‘zla. Oz yetar, ko ‘p ketar. Oz paxta teribsan. Ko p darding borga o ‘xshaydi. 3) N avoiy g ‘azalni dastlab ichida o ‘qidi, Keyin tovush chiqarib, chiroyli o ‘qidi (Oybek). Adirdagi chiroyli gullar k o ‘zni qamashtirar edi. 4) Yaxshi so ‘z toshni yorar. N otiq yaxshi gapirdi. Leksikologiya lingvistikada tilning lug‘at boyligini o ‘rganish bilan shug‘ullanadigan qatlam dir. Leksikologiya fani so ‘z m a ’nosining o ‘zgarishi, y a’ni so‘z m a’nosining kengayishi va torayishi, so‘zlam ing shakli va m a’no m unosabatlariga k o ‘ra turlari, ulam ing hududiy va ijtim oiy q a tlam lari, yangi s o ‘zlarn ing paydo b o ‘lishi k abi q a to r m asalalam i o ‘z ichiga oladi. Semasiologiya , leksikografiya , onomasiologiya , etimologiya , frazeologiya , onomastika kabi b o ‘lim lar leksikologiyaning tarkibiy qismlaridir. 1. Semasiologiya til birliklari (til ishoralari)ni m a ’no jih a td a n o ‘rg a n a d i. Til is h o ra la ri s o ‘zn in g sh ak li va s o ‘z n in g m a ’n o si jih atid an izohlanadi (bu o ‘rinda bizni so ‘z qiziqtirayotganligi uchun gap shu birlik t o ‘g ‘risida boradi). S o ‘zning shakli deganda uning tarkibidagi tovushlari, so‘zning m a ’nosi deganda uni tashkil etuvchi to v u sh la r y ig ‘indisidan anglash ilad ig an m a ’no n a z a rd a tu tila d i. S e m a sio lo g iy a tiln in g b a rc h a m a ’no a n g la tu v c h i b ir lik la rin i o ‘rganadi. 2. Leksikografiya til tarkibidagi so‘zlam i m a’lum tartib va m aqsad asosida (alfavit tartibida, n utqda ishlatish darajasiga va shu kabilarga ko ‘ra) yozma ravishda to ‘plab, lug‘at tuzish bilan bog‘liq m asalalam i o ‘z ichiga oladi. 3. Onomasiologiya n arsa va hodisalarga nom berish jaray o nin i o ‘rganadi. 4. Etimologiya so ‘zlarning kelib chiqish tarixi m asalalari bilan shug‘ullanadi. Y asama, q o ‘shma va xorijiy tillardan o ‘zlashtirilgan so‘zlar m a’nolari bilan ham qiziqadi. Etimologiya so‘zning h ar ikki tom onini, y a’ni shakli va m a ’nosini hisobga oladi. 5. Frazeologiya tilning tu rg ‘un birikmalarini o ‘rganadi. 6 . Onomastika a to q li o tla r n i o ‘rg a n a d ig a n fan b o ‘lib , antroponimika (o d a m la rn in g ism ini ilm iy jih a td a n o ‘rg a n a d i), toponimika (geografik nom lam i o ‘rganadi), etnonimika (m illatlam ing nom larini o ‘rganadi)dan tarkib topgan. Tilning lug‘at boyligi uning hozirgi holati va tarixan bosib o ‘tgan o'li nuqtai nazaridan ham da tasnifiy va qiyosiy o'rganilishi mumkin. Tilning hozirgi holati va uning tarixiy bosib o ‘tgan yo‘li jihatdan ksikologiya ikki turga: sinxronik (zamonaviy)va diaxronik (tarixiy) ksikologiyaga ajratiladi. Tilning lug ‘ati tasnifiy va qiyosiy o ‘rganilishi m um kin. Ayrim lingan tilning lug ‘at boyligini h ar tom onlam a o 'rg an ish tasnifiy •ksikologiya , ikki yoki u n d an o rtiq tilla m in g lu g ‘at boyligini )lishtirib, taqqoslab o'rganish qiyosiy leksikologiya deb yuritiladi. So‘z - leksikologiyaning o'rganish mavzusi va tilning asosiy birligi So‘z tilning asosiy birligi b o ‘lib, u har bir til yarusi tom onidan 'rganilishi mumkin. S o‘zni qu yidagicha t a ’riflash m um kin: S o 'z fonetik jih a td a n lakllangan bir butunlikdir. Fonem a va m orfem alar so'zning asosiy irliklari, so 'zlar m ustaqil birlik b o 'lib , o 'z urg 'u sig a ega. U rg 'u D'zni fonetik jih a td a n butunligini t a ’m inlab, undagi tov u sh lam i ir la s h tir a d i va sh u b ila n b irg a , n u tq ja r a y o n id a b ir s o 'z n i ck in ch isid an fa r q la s h g a x iz m a t q ila d i. S o 'z n in g b u tu n lig in i o'rsatuvchi yana bir dalil - pauzadir. M a ’lumki, so 'z bir h arak a td a ilaffuz qilinib, uni pauzalarga bo'lish m um kin emas. Va nihoyat, m a ’no anglatuvchi til birliklari ichida ta k ro r ishlatilishi mum kin. o 'z q o 's h im c h a la rg a o 'x s h a b , b o s h q a til b irlik la rig a b o g 'liq o'lm aydi. M asalan, -lar, -ning, -lik kabi elementlar nutqda m ustaqil o'llanilm aydi: ularning ishlatilishi so 'z la rg a bog'liq, so 'z la r esa ayta-qayta turli so 'z lar bilan birikkan holda ishlatilishi mum kin. la s a la n : mustaqillik g'oyasi, g'oyalar kurashi , milliy istiqlol ‘oyasi, progressiv g'oya birikm alarida g'oya so'zi turli so 'zlar bilan irikib kelmoqda. So‘zni morfologik jihatdan o'rganish. Tildagi gram m atik vositalar d ' z borligi uchungina mavjud bo'ladi, chunki gram m atik vositalar o 'z la rn in g o 'z a r o b o g 'la n is h ig a y o k i s o 'z la r n in g s h a k lin i 'zgartirishga xizm at qiladi. Ichki fleksiya ham so'zning bo'lishini iqozo qiladi. Sintaktik birliklarni yasash uchun ham so‘zlarga m urojaat etiladi, ch u nk i s o ‘z b irik m a si k a m id a ik k ita m u sta q il s o ‘zning o ‘z a ro b o g ‘lanishi o rq ali hosil b o 'lad i, gap esa ayrim so ‘z yoki s o 'z la r yig‘indisidan tashkil topadi. G ap so‘zlardan tashkil topganidek, so'zga ham bir butun qurilm a sifatida qaraladi, shuning uchun so‘zni ham tarkibiy qism larga ajratish m um kin, m asalan: dongdorlardan so ‘zi dong-dor-lar-dan tarzida qism larga ajraladi. U nda birinchi element - o ‘zak, ikkinchisi - negiz yasovchi, uchinchisi - k o ‘plik, to'rtinchisi - kelishik k o ‘rsatkichidir. So'zlarning tarkibiy tuzilishi to'g 'risid a gap b o rg a n d a , tild a g i s o 'z la rn in g le k sik -g ra m m a tik jih a td a n tu rli guruhlarga bo'linishi aytib o'tilishi lozim. Bir qarashda betartibdek tu y u lg a n s o 'z la r a s lid a o 'z la r in in g lek sik va g ra m m a tik x u su siy a tla rig a k o 'r a tu rli s o 'z tu rk u m la rig a a jra la d i. L ek sik xususiyatlari deganda ularning m a’nosi va negiz yasovchi elementlari nazarda tutiladi. G ram m atik xususiyatlari esa so'zlarning gram m atik shakli, ya’ni qanday gram m atik qo'shim chalar olishi, gapda qanday gap bo'lagi b o'la olishi va, nihoyat, so'zlarning bir-biri bilan birika olishi kabilar hisobga olinadi. M asalan, paxta so'zi ot sifatida narsani anglatadi; egalik, kelishik va son qo'shim chalarini olishi m um kin (paxtamiz, paxtani, paxtalar kabi); -chi, -kor, -zor so 'z yasovchi q o 'sh im ch alarin i olishi, g apda ega, to 'ld iru v ch i kabi v azifalard a kelishi m u m k in . S o 'z n in g b o sh q a s o 'z la r bilan b irik ish i, y a ’ni distrib utsiy asi so 'zlarn in g g ram m atik va leksik-sem antik n u q tai nazarid an qaralishi lozim. G ram m atik d istributsiya degan d a bir turkum dagi so'zning boshqa turkum dagi so'zlar bilan birika olishi tushuniladi, m asalan: paxta so 'zi ot b o 'lg an i uchun sifat, fe’l va boshqa so 'zlar bilan birikadi. Leksik-sem antik distributsiyada so'z m a’nolarining bir-biriga mos kelish-kelmasligi tushuniladi. Yuqorida aytilganidek, paxta so'zi ot bo'lgani uchun sifat bilan birika oladi: oq paxta, momiq paxta, lekin qora paxta deyilmaydi. Garchi qora so'zi sifat bo'lsada, u paxta so'zi bilan birika olmaydi, chunki qoralik paxtaga xos emas, paxta so'zi qora m a’nosini singdira olmaydi .1 Ana shu yo'l bilan tildagi so'zlar turkum larga ajratiladi. Binobarin, so'zning tarkibi uning qaysi so'z turkum iga kirishiga bog'liqdir. Tilning 1 Bu yerda so'zlarning ko'chm a m a’noda ishlatilishi hisobga olinmadi. sosiy birligi bo'lm ish so'z, gap bo'lib kelishi ham mumkin. O 'zbek ilidagi nom inativ va boshqa g ap lar bunga misol b o 'la oladi. Bu urdagi gaplar voqea va hodisalam ing mavjudligini tasdiqlab, gapga os ham m a xususiyatlarni o'zida m ujassam lashtirgan bo'ladi. Oy, nozik jimjitlik. Salqin shamollargina qizning sochlari bilan 'ynashadi. Bahor! Hamma yoq ko ‘rkam ( Oybek). Bu xildagi g aplar boshqa tilla rd a ham uchraydi. U lar m a ’no ihatidan fikrning nisbiy tugallanganini anglatib, o g 'zak i n u tq d a ioshqa tu rdagi gaplarga xos ohang bilan talaffuz qilinadi. G apga os b o 'lg a n m a ’n o lar implitsit (yashiringan) holda ifoda qilingan io‘ladi (sintaksis bo'limiga qarang). Y uqorida aytilganidek, tilning asosiy birligi bo'lm ish so 'z shakli a m a ’no to m o n la r i b ila n x a r a k te r la n a d i. H o z irg i z am o n ilshunosligida so 'zn in g m a ’nosini signifikat atam asi bilan, s o 'z nglatayotgan hodisani esa denotat atam asi orqali ifodalab, so'zni asmda uchburchak orqali quyidagicha ifodalashadi: so'z slol 1-rasm 2-rasm Bu uchburchaklarda so'zning shakli va narsa orasidagi m unosabat ining tushunchasini, m a’nosini anglatishi ko'rsatilgan. Shunday qilib, o'pchilik so 'zlar bir-biri bilan b o g 'lan g an uch jihat: shakl, narsa hodisa) va m azm undan tashkil topadi. So'zlarning tildagi vazifalari o'g' risida gap borganda, ular bir butun qilib aytganda tilda nominativ atash vazifasini bajaradi deyilgandi. Bu vazifani ko'pchilik so'zlar o 'g 'rid an -to 'g 'ri y a ’ni bevosita bajara olsa-da, b a’zilari bu vazifani dlvosita bajaradi, boshqalari esa um um an bajara olmaydi. Agar ot, ; ’l, ravish, sifat kabilar atash vazifasini bevosita bajarsa, olm oshlar iu vazifani to 'g 'r id a n - t o 'g 'r i ad o etm a sd a n b ilv o sita b ajarish i lu m k in . O lm o sh lar n a rs a -h o d is a la r nom ini a ta m a s d a n , u larn i o 'rsa tad i, ularga ishora qiladi dem akdir. Lekin nu tq ja ra y o n id a лл olmoshlar boshqa mustaqil so‘z turkum lari kabi qo‘llanib, narsa va h o d isalam i a ta y oladi. Y ord am ch i s o ‘z tu rk u m la ri (p redlo g lar, ko'm akchilar, bog‘lovchilar va hokazo) predmet, hodisa, ish-harakat, belgi-sifatlarni atay olm aydilar. So‘z bilan u atagan narsa va hodisa orasida bevosita bog'lanish yo‘qligi to ‘g ‘risida yuqorida gapirilgan edi. Tilshunoslik tarixida bu m asala yuzasidan k o ‘p m u n o zaralar b o ‘lganligi ham da Q adim gi Y u n o n is to n d a b u m u n o z a r a la r n a tija s id a ik ki k a tta o q im - anomalistlar va analogistlar oqimi yuzaga kelganligi qayd etilgandi. (Bu to ‘g ‘rida batafsil «Tilning paydo b o ‘lishi va rivojlanishi» bobiga qarang). X IX asr oxiri va XX asr boshlarida A vstraliyada R udolf M eringer boshliq «So‘z va narsa» nomli maxsus m aktab ham vujudga kelgan. Bu m a k ta b vakillari h am m azku r m asala yuzasidan bir q an ch a fik rla r ay tish sa-d a , lekin uni t o ‘g ‘ri hal qilisha olm adi. N ihoyat, hozirgi zam on tilshunosligida bu m asala yuzasidan uzil- kesil bir fikrga kelib to ‘xtaldi va so ‘z bilan n arsa o 'rta s id a hech qanday aloqa, bog‘lanish yo‘q, degan xulosaga kelindi. A gar so ‘z bilan n arsa va hodisa o ‘rtasid a bevosita b og‘lanish boMganda edi, ayni bir n arsa h ar xil tillard a turlicha nom bilan atalm agan b o 'la rd i. M asalan, rus tilidagi стол so ‘zi nemis tilida Tisch, ingliz tilida table deb ataladi yoki o ‘zbek tilidagi tosh so ‘zi rus tilida камень, ingliz tilida stone , nemis tilida Stein va hokazo. S h u n i h a m q a y d q ilis h k e r a k k i, tu r li tilla r d a chug'urchuq, qizilishton, momaqaldiroq, shivirlamoq k a b i m a ’n o la r n i if o d a lo v c h i s o 'z l a r u c h r a y d i. M a s a la n , m o m a q a ld ir o q , s h iv irla m o q , c h u g ‘u rc h u q to v u s h g a ta q lid q ilish , q iz ilish to n q u shning ta sh q i k o ‘rinishini ta sv irlash , медведь h ay vo n yaxshi k o ‘rad ig an ta o m n in g nom i bilan atash orq ali yasalgan ( мёдоед , y a ’ni asalxo'r d eg an s o 'z d a n kelib ch iq q an ). S h u n in g d ek , rus tilidagi водопад s o ‘zi ham hodisani tasv irlash y o 'li bilan paydo b o 'lg a n . Shu m a ’n o n i an g latu v ch i ingliz tilidagi fall so 'z i ham xuddi shu usul bilan yuzaga kelgan. Lekin o 'zb ek tilida esa bu hodisaning nom i tovushga taqlid qilish y o 'li bilan hosil qilingan: sharshara. B unday so 'z la r dunyodagi b arch a tillarda ham m avjud b o 'ls a -d a , u la rn in g soni k o 'p em as. S h u n d a y ek an , u m u m an o lg an d a, s o 'z va n a rs a o rasid a b ev o sita alo q a y o 'q d eg an fikr o 'g 'r id ir . Bu m asala um um iy tilshunoslik m u am m o larid an biri Download 33.62 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|