Mashg`ulot turi: Ma’ruza. Ajratilgan soat

II-asosiy savol bayoni.
Mulohazalarning inkori ( |- inkor belgisi). Berilgan har bir A mulohazadan uni inkor etish bilan, ya'ni A mulohaza rost emas, bajarilmaydi deb yangi mulohazani hosil qilamiz. Mulohazalarga r yoki e qiymatlar qabul qiladigan miqdorlar deb qarab, ular ustida funksional chinlik amallar kiritishimiz mumkin. Inkor amali mulo­hazalar ustidagi eng sodda amallardan biri hisoblanadi. So'zlashuv tilida u yoki bu mulohazaning inkorini ko'p usullarda ifodalash mumkin bo'lsada, biz uni bir usul bilan berilgan mulohaza oldiga | inkor belgisini qo'yish bilan belgilaymiz. Demak, A mulohaza bo'lsa, | A ham mulohaza. Bu mulohazaning chin yoki yolg'on bo'lishi A mulohazaning chin yoki yolg'on bo'lishiga bog'liq bo'ladi. Inkor amalining chinlik xususiyati uning chinlik jadvalidan to'la tushunarli bo'ladi:

A	|A
r	e
e	r

A chin bo'lganda | A yolg'on va A yolg'on bo'lganda | A chin bo'ladi. Masalan, «6 soni 3 soniga bo'linadi» degan A mulohazaning | A inkori «6 soni 3 soniga bo'linmaydi» mulohazadan iborat bo'ladi. A mulohaza chin, | A mulo­haza esa yolg'on. A sifatida qandaydir yolg'on mulohazani olsak, masalan, «4 soni 3 soniga bo'linadi» degan mulohazani olsak, uning inkori |A «4 soni 3 soniga bo'linmaydi» degan chin mulohazadan iborat bo'ladi.
III-asosiy savol bayoni.
Konyunksiya. Konyunksiya lotincha «conjunctio» so'zidan olingan bo'lib, bog'layapman degan ma'noni bildiradi (^ — konyunksiya belgisi). A va B mulohazalarning konyunksiyasi A ^ B orqali belgilanib, u quyidagi chinlik jadvaliga ega: A va B mulohazalarning ikkalasi ham chin bo'lgandagina va faqat shu holdagina A ^ B mulohaza chin bo'ladi. Agar mulohazalardan birortasi yolg'on bo'lsa, u holda konyunksiya ham yolg'on bo'ladi. Konyunksiya amali in­ker amalidan farq qilib, inkor bitta sodda mulohazaga bog'liq bo'lsa, konyunksiya kamida ikkita sodda mulohazaga bog'liq bo'ladi. 8- rasmda ABCD parallelogramm tasvirlangan. Bizga parallelogramm haqida quyida­gi ikkita mulohaza ma'lum bo'lsin.

A	B	A^B
r	r	r
r	e	e
e	r	e
e	e	e

1. AD tomon BC tomonga parallel va unga teng.

2. ABCD parallelogrammning diagonallari bir nuqtada kesishadi va ular shu nuqtada teng ikkiga bo'linadi.
Bu murakkab mulohaza «va» bog'lovchisi yordamida ikkita sodda mulohazani birlashtirishdan hosil qilingan. Agar birinchi mulohazani A, ikkinchi mulohazani B orqali belgilasak, u holda berilgan mulohazalar (gaplar) qisqacha «A va B» ko'rinishda yoziladi, ya'ni har xil mazmunga ega bo'lgan gaplar mantiqan bitta shaklga ega bo'ladi.