Mavzu: "Funksiya"


Download 1.26 Mb.
Pdf ko'rish
bet2/17
Sana21.12.2021
Hajmi1.26 Mb.
#182259
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   17
Bog'liq
15- amashgulot

-1 












d) 

 

 



   

 

 



e) 

 

 



 

 

 



larni juft toqligini aniqlang. 

Yechish: berilgan hamma funksiyalarning aniqlanish sohasi  

                      

a) 


 

 

   



 

   


 

   


 

        


 

        


 

           

 

      


 

   


 

   


 

    juft funksiya; 

b) 

  

 



   

 

       



 

          

 

        


 

                  

 

         



 

   toq funksiya; 

c) 

  

 



   

 

   



 

             

 

        


 

           

 

          



 

     juft ham emas toq ham 

emas. 

d) 


 

 

   



 

   


 

   


 

   


 

      


 

        


 

           

 

      


 

      


 

   


 

  juft funksiya 

e) 

 

 



 

 

 



 

 

 



                            

 

 



    

 

 



    

 

  



    

 

 



 

 

 



      juft funksiya 

 

Juft funksiya grafigi 



   o’qiga nisbatan simmetrik, toq funksiyalar grafigi koordinatalar boshiga 

nisbatan simmetrik joylashadi. Funksiya grafigi biln tanishganda foydalanamiz. 

5.  Davriy funksiyalar. 

Ta`rif: Agar 

         da har bir          va                uchun                 tenglik 

bajarilsa, u holda 

     funksiya davriy funksiya deyiladi.   - uning davri deyiladi. 

Misol:  a) 

                         

b) 


                                 

Agar  


         funksiyaning davri   bo’lsa,            funksiya davri  

 

 



 

 

 formula orqali 



topiladi. 

Misol: 


                

 

 



  

 

                       



 

 

         



 

 

 



 

 

    . 



Davriy funksiyalar algebraik yig’indisini davri qo’shiluvchi funksiyalar davrlarining eng 

kichik umumiy bo’luvchisiga tengdir. 

Misol: a) 

              

 

 

                        b) 



       

  

 



      

  

 



 

Yechish:  

a) 

 

 



 

  

 



         

 

 



 

 

 



                  

 

   



 

       


b) 

 

 



 

  

 



 

 

  



 

      


 

 

  



 

 

                  



 

   


 

        


6.  Asosiy elementar funksiyalar. 

1.  O’zgarmas funksiya 

                                           

2.  Darajali funksiya 

     

 

      . Aniqlanish sohasi   ning qiymatiga bog’liq. Masalan, 



      da funksiya     

 

 



  ko’rinishda bo’lib 

                        . 

 

     da      



 

 bo’lib 


                

3.  Ko’rsatkichli funksiya 

     

 

                                       




4.  Logarifmik funksiya  

       


 

                                       

5.  Trigonometrik funksiyalar a) 

                                                           

c) 

                            



 

 

           } 



d) 

                                       

6.  Teskari trigonometrik funksiyalar a) 

                                             [     ] 

c) 

                                                               



 

 

7.  Auditoriya topshirig’i. 



1. 

        


 

                                                   

                                                          J:

                                     

 

        


2. 

      


    

 

 



  

                              (

 

 

)       



 

    


  

 

                                                         J:



           

 

 



    (

 

 



)  

     


 

   


 

     


 

    


 

 

 



  

    


 

3.  Quyidagi funksiyalarni aniqlanish sohasini toping. 

a) 

    √ 


 

                                                                        

b) 

    √      



 

   


 

                              J: 

       [    ] 

c) 


   

 

 



 

     


                                         J: 

                                    

d) 

          



   

  

                                    J:               ]   [



 

 

      



e) 

    √    √

 

   


 

                         J:        (

 

 

   )           



4.  Quyidagi funksiyalarni juft – toqligini aniqlang. 

a) 


      

    


 

                                               J: juft. 

b) 

      


 

 

  



 

 

  



                                             J: toq. 

c) 


           

 

     



 

                                J: toq. 

d) 

            



 

                                         J: juft ham emas, toq ham emas. 

5.  Quyidagi funksiyalarning davrlarini toping. 

a) 


       

 

 



    

 

 



                                       J:          

b) 


                                                J:        

6.  Quyidagi funksiyani o’zgrish sohasini toping  

                         J:        [     ] 

 

 



8.  Uy vazifasi. 

1. 


        

 

                                        



         

   


            (

   


 

)     (


   

 

)    



                                                                                                              J: 1)                           

2. 


                                            (

 

  



)                                 

                                                                                                 J: 

                   

3.  Quyidagi funksiyalarning aniqlanish sohasini toping. 

a) 

    √     √                                           J:        [     ] 



b) 

          

   

 

                                            J: 



       [     ] 

c) 


    √ 

 

   



 

                                               J: 

                

d) 


   

 

√ 



 

   


                                                  J: 

                          




e) 

          

   

 

                           J:        [    ] 



4.  Quyidagi funksiyalarning juft – toqligini aniqlang. 

a) 


      

 

 



  

  

 



                                                J:  juft. 

b) 


         

   


   

                                                 J: toq. 

c) 

       √     



 

  √     


 

                          J: juft. 

d) 

       √        



 

 

                                      J: juft ham emas toq ham emas. 



5.  Quyidagi funksiyalarning davrlarini toping. 

a) 


                                                          J:        

b) 


      

 

 



     

 

 



                                     J:        

6. 


             funksiyani o’zgarish sohasini toping.     J:        [    ] 

 

 



9.  Mustaqil yechish uchun misollar. 

1. 


      

   


   

   bo’lsa  1) 

                                      (

 

 



)    

                                                                                J:    

   

   


           

 

   



        

   


   

 

2. 



         

 

    



 

    


 

           bo’lsa        

          

 

    



                                                                       J: 

  

 



    

 

     



3.  Quyidagi funksiyalarni aniqlanish sohasini toping. 

a) 


     

 

   



                                                  J: 

                         

b) 

                                                    J:                 



c) 

    √  


    

 

 



                                         J: 

       [    ] 

4.  Quyidagi funksiyalrni juft -toqligini aniqlang. 

a) 


      

      


      

                                         J: juft. 

b) 

        


 

            

 

                 J: juft ham emas toq ham emas. 



c) 

                                                   J: juft. 

5.  Quyidagi funksiyalarni davrlarini toping. 

a) 


       

  

 



     

  

 



                                J: 

        


b) 

      


 

 

     



 

 

                                    J: 



          

10.  O’z-o’zini tekshirish uchun savollar. 

1.  Funksiya ta`rifini bayon eting. 

2.  Aniqlanish sohasini izohlang. 

3.  O’zgarish sohasi nima? 

4.  Juft-toq funksiyalarni ta`riflang. 

5.  Ikki toq funksiyalar ko’paytmasi juft funksiya bo’lishini isbotlang. 

6.  Funksiya davrini topish qoidasini tushuntirib bering. 

 

Mavzu: “Funksiya grafigi”. 



Reja: 

1.  Funksiya grafigi va uni chizish usullari. 

2.  Teskari funksiya. 



3.  Murakkab funksiya. 

4.  Auditoriya topshirig’i. 

5.  Uy vazifasi. 

6.  Mustaqil yechish uchun misollar. 

7.  O’z-o’zini tekshirish uchun savollar. 

1.  Funksiya grafigi. 

Ta`rif: 

          funksiyaning  grafigi  deb       tekislikdagi  koordinatalari           

munosabat bilan bog’langan         nuqtalar to’plamiga aytiladi. 

Funksiya  grafigini  qurish:  a)  jadval  tuzib  nuqtalar  yordamida;  b)  grafiklarni  qo’shish,  ayirish,  songa 

ko’paytirish, siljitish yoki cho’zish orqali amalga oshiriladi. 

Misol 1 a) 

               b)      

 

       c) 



     

 

        d) 



         

Yechish: 

a)  Aniqlanish sohasi 

                                                          juft ham emas 

toq  ham  emas.  Chiziqli  funksiya  grafigi  to’g’ri  chiziqdan  iborat.  Uni  chizish  uchun  ikkita 

nuqta topish kifoya. 




Download 1.26 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   17




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling