Mavzu: Jadidlarning matnshunoslik faoliyati Reja: Jadidlarning matnshunoslik faoliyati

Navoiy qo‘lyozmalari bibliografiyasini tuzgan (1946—47) va shoirning «Badoye ul-bidoya», «Navodir un-nihoya» devonlari qo‘lyozmalarini topib (1959), ular shoir tomonidan tuzilganligini isbotlagan. «Xazoyin ul-maoniy» tanqidiy matnini tuzgan va nashr ettirgan (1958—60). «Devoni Foniy» qo‘lyozmalarini (Frantsiyadan) topib, fotonusxa asosida nashr ettirgan Oʻzbekiston Fanlar akademiyasi Alisher Navoiy nomidagi davlat adabiyot muzeyining asosiy vazifalaridan biri xorijiy mamlakatlar kutubxona va qoʻlyozmalar fondlaridagi mumtoz adabiyotimizga doir kitoblarni oʻrganish, ulardan koʻchirma nusxalar olib,yurtimizga tadbiq qilish asosiy maqsadlaridan biri bo'lgan.

Navoiy qo‘lyozmalari bibliografiyasini tuzgan (1946—47) va shoirning «Badoye ul-bidoya», «Navodir un-nihoya» devonlari qo‘lyozmalarini topib (1959), ular shoir tomonidan tuzilganligini isbotlagan. «Xazoyin ul-maoniy» tanqidiy matnini tuzgan va nashr ettirgan (1958—60). «Devoni Foniy» qo‘lyozmalarini (Frantsiyadan) topib, fotonusxa asosida nashr ettirgan Oʻzbekiston Fanlar akademiyasi Alisher Navoiy nomidagi davlat adabiyot muzeyining asosiy vazifalaridan biri xorijiy mamlakatlar kutubxona va qoʻlyozmalar fondlaridagi mumtoz adabiyotimizga doir kitoblarni oʻrganish, ulardan koʻchirma nusxalar olib,yurtimizga tadbiq qilish asosiy maqsadlaridan biri bo'lgan.

Mavzu: Abjad hisobi, namunalar topish Reja: 1. Abjad hisobi haqida ma'lumot 2. Abjad hisobiga namunalar
Abjad – 1) qadimgi arab alifbosi tarkibidagi harflardan tuzilgan va har qaysi harfning son qiymatini eslab qolish uchun yasalgan sakkizta soʻzning birinchisi va shartli umumiy nomi. Bu soʻzlar: abjad, havvaz, hutti, kalaman, sa’ufas, qarashat, saxxaz, zazagʻ. Asli-da arab harflarining mazkur tartibi finikiya va oromiy harflaridan kelib chiqqan boʻlib, ular muayyan sonlarni ifodalaydi.Finikiya-oromiy alifbosida 400 dan keyingi sonlarni ifoda qilish uchun tav (400) harfiga boshqa harflar qoʻshilgan. Mac, tavqof (500), tavresh (600), tavshin (700), tavtav (800), tav-tavqof (900) va hokazo Arablar esa mazkur sakkizta soʻzning ol-dingi oltitasini 22 harfdan iborat fi-nikiya-oromiy alifbosi asosida tuzib, harflarning son ifodalarini 1000 ga yetkazish uchun finikiya-oromiy alifbosida boʻlmagan oltita arab harflaridan A.ning keyingi ikki soʻzini (saxxaz, zazagʻ) yasaganlar. Harflarni sonlar bilan va sonlarni harflar bilan ifoda qilish A. va jimal hisobi ismlari bilan atalib, qad. vaqtlarda sonlarni, mas, koʻpaytirish jadvalini yodlashni osonlashtirgan. Bundan tashqari, Sharq, shu jumladan oʻzbek mumtoz adabiyotida biror muhim hodisaning sanasini esda tutishni osonlashtirish uchun sonlar harflar bilan ifodalangan. Oʻzbek adabiyotida A. dan maxfiy yozuvlar yozishda ham foyda-lanilgan. Oʻzbek mumtoz adabiyotida A. hisobi 20-asr boshlarigacha qoʻllangan; 2) boshlangʻich, ilk ma’nosiga ham ega; 3) musiqada – Yaqin va Oʻrta Sharq musiqa ilmida tovush (parda, nagʻma)lar yozilishi va ularning nisbatlari aniqlanishida A. tizimidan foydalanilgan.
Tarj.: Muhammad Pahlavon – yetti olka pahlavoni. Dunyoda uning tenggi, oxshashi yoq. Tariqat ahli (sufiylar – S. G.) ning boshi va sarhalqasi (aqli – S. G.) dunyo kishanlaridan qanot yozib ketdi. Olam tayanchi, Jom marifatchisi iqbol yuzasidan davrning hurmatli zoti (yani, Jomiy – S. G.) ketidan bir yildan keyin rang-barang korinishdagi bu kohna dunyodan jannat tomon xirom qildi. Agar kimda-kim vafoti tarixii sorasa, «Mahdumdan keyin bir yil otgach» – deb ayting. Bu yerda tarix moddasi «badi maxdumi ba yak sol» bolib, abjad hisobida 899 – 1433 yil chiqadi.