Microsoft Word ch aytmatov erta qaytgan turnalar ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
39
ҳадиксираб, титраб-қалтираб яқинлашмоқда эди. Энди унинг бу учрашувдан қочиб, бош тортиб 
кетгиси келарди-ю, аммо кеч эди. Эҳтимол, Мирзагул унинг ҳолатини сезгандир. 
Тўқнашишларига озгина қолганида қиз бирдан шошилиб уйларига етмасданоқ қўшни ҳовлига 
ўзини урди. Султонмурот хурсанд бўлиб енгил нафас ола бошлади. Қиздан жудаям миннатдор 
бўлди. Яккама-якка учрашиш шунчалик ҳам қийин бўладими. 
Кейинроқ эса журъатсизлик қилгани учун ўзини ўзи койий бошлади. Тунда уйқуси қочди, 
эрталаб ўрнидан тургач, қиз ҳақида ўйлаб, бугун қандай бўлмасин, ёнига бориб, тўппа-тўғри 
айтишга ва жиддий туриб хатига жавоб ёзадими-йўқми, қачон ёзади, шуларни сўрашга аҳд 
қилди. Агар жавоб бермаса хафа бўлиб ўтирмайди, эрта-индин Оқсойга жўнаб кетади, ўтган 
гаплар орада қолсин. Худди шундай дейди. 
Шундай қатъий қарор билан кунни бошлади, мана шу мақсадда ишлади, шу мақсадда 
отларни суғориб келгач, яна сой томонга жўнади. Чопдорни миниб борди. Қирғоқ бўйлаб отда у 
ёқ-бу ёққа юра бошлади. Шу аснода юраркан, беихтиёр овулдаги томларда ҳам, уйларнинг соя 
тушиб турадиган томонларида ҳам умуман қор қолмаганлигига кўзи тутдди, қиш бўйи 
тепаликларда хийлагина тўпланиб қолган қорлар эса тўқ сариқ тусга кириб турар эди. Худди 
улар қачонлардир зоология дарсида дафтарларга расми чизилган амёбаларни эслатарди. 
Кеча отхонада раис Тиналиев билан Чекиш бригадир Оқсой десантини синовдан ўтказишди. 
Ҳамма плуглар номерлаб қўйилиб, қўшчиларга биркитилди. Султонмуротга биринчи номерли 
плуг тегди. Кейин ҳар бирлари ўз отларига жабдуқ урдилар. Бу ишни қанчалик уддалай 
олишларини кўрсатишди, отларни қандай плугга қўшишларини намойиш қилишди. Бешта 
уловнинг ҳаммасини бир қаторга тиздилар. Умуман, буларнинг ҳаммаси четдан қараганда 
ажойиб, салобатли кўринарди! Худди тачанкаларга ўхшарди-ю, фақат уларнинг ўрнида плуглар 
бор эди, холос. Отлар бақувват, жабдуқлар созлаб тортилган, плуглар эса мойдай ялтирамоқда 
эди. Раис Тиналиев худди армия қўмондони сингари салобат билан десант олдида юрибди. Ҳар 
бир боланинг қаршисига келиб: 
— 
Тайёргарлигинг ҳақида ахборот бер! — дейди. 
— 
Ахборот бераман. Қўл остимда тўртта тақаланган от, тўртта яхши бўйинтуруқ, тўртта 
абзал, саккизта қайиш, битта эгар, битта қамчи, уч жуфт запас тишлари билан битта икки тишли 
плуг бор. 
Худди армиядагидай. Фақат Чекиш бригадирнинг қовоғи солиқ. Албатта, у кекса одам, 
буларни қаердан тушунсин! 
Текширув яхши ўтди. Бироқ иккита сўроқда десантчилар барибир ноқулай аҳволга тушиб 
қолишди. Раис Тиналиев ҳаммаларини Эргашнинг плуг қўшилган отлари ёнига чақирди. 
— 
Қани, жабдуқдаги камчиликни топинглар-чи, — деб қолди у. 
Ҳаммаёғини қараб чиқишди, пайпаслаб кўришди ҳамки, бироқ ҳеч нима топиша олишмади. 
Шунда буни раис Тиналиевнинг ўзи кўрсатди: 
— 
Бу нима? Наҳотки тўриқ отнинг айили ёнбошида буралиб қолганини кўрмаётган 
бўлсаларинг? Мана қаранглар! Буралиб қолган айил отнинг ёнбошини шилиб юборадику. От 
бояқиш буни қандай айтади. Тортаверади, эртасига эса ёнбоши шишиб кетади, кейин отни 
қўшга қўшиб бўлмайди. Мен запас отларни қаердан топаман сизларга? Запас отлар йўқ менда! 
Демак, абзалга бефарқ қараш натижасида плуг тўхтаб қолади! Қани, ўйлаб кўрингларчи, 
бизнинг шундай ишга йўл қўйишга ҳақимиз бормикин? Биз қиш бўйи нимага тайёрландик 
ахир?.. 
Ҳаммалари уялиб кетишди. Бундоқ қараганда жўнгина нарса-ку... 
— 
Султонмурот, десант командири сифатида сен доим иш бошлашдан аввал отларни ким 
қандай қўшганлигини текширишга мажбурсан. Тушунарлими! — деб тайинлади раис Тиналиев. 
— 
Тушунарли, ўртоқ раис! 
Десантчиларни доғда қолдирган иккинчи масала янада мушкул эди. Энди бу гал десант 

---

Чингиз Айтматов. Эрта қайтган турналар (қисса)