Namangan davlat universiteti n. N. Azizov, M. U. Rahmonov psixologiya va sport psixologiyasi

Proyektiv qobiliyatlar. "Tahlil - prognoz - loyiha" triadasi o‗qitish va 
ta‘limning aniq rejalarida pedagogik prognozlash natijalarini moddiylashtirishda 
namoyon bo‗ladigan maxsus ko‗nikmalar guruhini ajratishni o‗z ichiga oladi. 
Tarbiyaviy ish loyihasini ishlab chiqish, eng avvalo, ta‘lim va tarbiya maqsadlarini 
pedagogik tilga tarjima qilish, ularni maksimal darajada aniqlashtirish va 
bosqichma-bosqich amalga oshirish usullarini asoslash demakdir. Keyingi bosqich 
- mazmun va faoliyatni aniqlash, ularni amalga oshirish talabalar tomonidan 
bashorat qilinadigan fazilatlar va holatlarning rivojlanishini ta‘minlaydi. Shu bilan 
birga, belgilangan vazifalarga muvofiq turli tadbirlarni uyg‘unlashtirish va maxsus 
tadbirlarni o‗tkazishni ta‘minlash muhim ahamiyatga ega. Ta‘lim ishlarining 
rejalari istiqbolli va tezkor bo‗lishi mumkin. Ikkinchisi dars rejalari va ta‘lim 
tadbirlarini o‗z ichiga oladi. 
Proyektiv qobiliyatlarga quyidagilar kiradi: 
- ta‘lim va tarbiyaning maqsadi va mazmunini aniq pedagogik vazifalarga 
aylantirish; 
- pedagogik vazifalarni belgilashda va talabalar faoliyatining mazmunini 
tanlashda, ularning talab va qiziqishlarini, moddiy-texnik bazasi imkoniyatlarini, 
tajribasini, shaxsiy va ishbilarmonlik fazilatlarini hisobga olish; 

---

- pedagogik jarayonning har bir bosqichi uchun ustun va bo‗ysunuvchi 
vazifalar majmuasini aniqlash; 
- qo‗yilgan vazifalarga mos keladigan tadbirlarni tanlash, birgalikdagi ijodiy 
ishlar tizimini rejalashtirish; 
- o‗ ning vositalari, ijodiy kuchlari va iste‘dodlarini rivojlantirishdagi mavjud 
muammolarni bartaraf etish talabalar bilan individual materiallar; 
- pedagogik jarayonning mazmuni, shakllari, usullari va vositalarini ularning 
optimal kombinatsiyasida tanlash; 
- maktab o‗quvchilarining faolligini rag‘batlantirish va ularning xatti-
harakatlarida salbiy ko‗rinishlarni o‗z ichiga olgan usullar tizimini rejalashtirish; 
- ta‘lim muhitini rivojlantirish va ota-onalar va jamoatchilik bilan 
munosabatlarni rejalashtirish. 
Operatsion rejalashtirish o‗qituvchidan bir qator aniq, tor uslubiy 
ko‗nikmalarni egallashni talab qiladi.