Nashrga tayyorlash markazi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

Uzatkich 
(alohida shaxs yoki tashkilot) — axborot manbayi;
Kodlash 
— fikrlarni belgilar, tasvirlar, rasmlar, shakllar, to- 
vushlar, tillar va hokazolarga aylantirish jarayoni.
Axborot 
— uzatkich orqali berilayotgan belgilar majmuyi.
Uzatish kanallari 
— signallarni uzatkichdan qabul qilgichga 
uzatish vositalari.
Kodni o‘ qish 
— qabul qilgichning uzatkichdan kelib tushgan 
belgilarga ma’lum ma’ no berish jarayoni.
Qabul qilgich 
— mo'ljaldagi auditoriya.
Javob 
— qabul qilgichning axborot bilan 
tanishgandan
keyingi 
reaksiyalari majmuyi:
Teskari aloqa 
— qabul qilgichdan chiqayotgan javoblaming 
uzatkichga kelib tushadigan qismi.
Rasm samarali kommunikatsiyaning muhim shartlarini aniq- 
lashga ham imkon beradi. Ular ichidan quyidagilarni ko‘ rsatib 
o ‘tamiz.
Kommunikatsiya maqsadlari. 
Uzatkich qaysi auditoriyalarga 
qarata axborot uzatishni va qanday ko‘rinishdagi javob olishni 
aniq bilishi kerak.
Axborotni tayyorlash. 
Tovardan foydalanib ko‘ rganlarning 
tajribasini va m o‘ljaldagi auditoriyaning kodlangan axborotlarni
10.1.-rasm. Kommunikatsiya jarayoni.
181

---

o ‘qish jarayonini hisobga olish zarur.
Kanallarni rejalashtirish. 
Uzatkich o ‘z axborotlarini m o‘ljal- 
dagi auditoriyaga samarali yetkazib beradigan kanallar bo‘yicha 
uzatishi kerak.
Bu oxirgi ikki vazifa, odatda, reklama agentliklari yoki axborot 
vositalarini tanlashga ixtisoslashgan firmalar tomonidan amalga 
oshiriladi.
Axborotning samaradoriigi. 
Uzatkich teskari aloqa signallariga 
qarab m o‘ljaldagi auditoriyaning uzatilayotgan axborotlarga javo- 
bini baholashi kerak.
Marketing konsepsiyasini reklamaga joriy etish xaridorlaming 
tajribasini hisobga oluvchi va ular tushunadigan tildagi axborot - 
lami ishlab chiqishni ko‘zda tutadi. Sanab o ‘tilgan samaradorlik 
shartlari istalgan marketing kommunikatsiyasi dasturiga kiruvchi 
qarorlar majmuyini belgilab beradi.