4.4- rasm. Iste’mol tovarlari turkumini tashkil etuvchi
tovarlar tarkibi.
71
Alohida talabdagi tovarlar — xaridor uchun o ‘ta qadrli sana-
layotgan, o ‘ta nufuzli, mashhur firmalar tovari bo‘lib, ular uchun
xaridor tayinli vaqt va harakatlarni ayamaydi.
Masalan, xususiy uylar uchun maxsus mebellar, jihozlar
yoki bo‘lmasa, Mersedes-bens, BMV, Volvo avtomobillarining
ayrim turlari bo‘yicha ishtiyoqli xaridorlar talabi bunga yorqin
misol bo‘la oladi.
Passiv talabdagi tovarlar — xaridorlarga notanish yoki ular
xususida juda kam o ‘ylanadigan tovarlardan tarkib topadi. Masa
lan, yaqin o ‘n yil ichida mamlakatimiz aholisi uchun mikro-
to‘lqinli pechlar, idish yuvish mashinalari notanish edi. Ushbu
tovarlarning reklamasi, sotuvda ko‘p tarqalishi natijasida u keng
xaridorlar ommasiga etib bordi. Bundan tashqari, dafn marosimi
uchun anjomlar, hayot sug‘urtasi kabi passiv talabdagi tovarlar
ham aynan shu guruhga kiradi.
F. Kotler iste’mol tovarlari turkumini yuqorida qayd etilgan 4
katta guruhga bo‘lib o ‘rganishni va ular bilan savdo qilishda sezi-
larli natijalar berishini asoslaydi.
Tez sarflanadigan iste’mol tovarlariga bo‘lgan talab. Uzoq
muddat foydalaniladigan tovarlarga bog‘liq bo‘lmagan iste’mol to
varlariga bo‘lgan talabni quyidagi ma’lumotlardan kelib chiqqan
holda aniqlash mumkin:
— potensial iste’mol qiluvchi birliklar soni;
— aniq foydalanuvchilaming potensial iste’mol qiluvchi bir
liklar ichidagi ulushi (qamrov darajasi);
— bitta aniq xaridorga to‘g ‘ri keladigan birlik iste’mol darajasi
(kirib borish darajasi).
Do'stlaringiz bilan baham: |
