Nazariy materiallar 1- mavzu: kirish. O’simliklarni himoya qilish fanining maqsadi va vazifasi

7-MAVZU: PESTITSIDLARNI PREPARAT SHAKLLARI VA ULARNI QO’LLASH USULLARI

Reja:
1. Kukunlar (dust).

2. Emultsiyon kontsentratlari.
3. Ho’llanuvchi kukunlar.
4. eritmalar.
5. Donador pereparatlar (granula).

Ta’rif: Pestitsidlardan samarali foydalanish faqat ularning zaharlilik kobilyatigagina bog’liq bo’lib kolmasdan,balki ularning formalariga ham bog’liqdir. Amaliy qo’llanish jarayonida pestitsidlarning preparativ formalari qo’ydagicha ko’rinishda bo’ladi. CHanglash uchun, yoki urug’larni quruq dorilashda dustlardan foydalanadi. Xullanuvchi kukun suv bilan yaxshi turgun suspenziya hosil kiladi.

Donador preparatlar asosan tuproqqa berish uchun va o’simliklarni
ishlash uchun muljanlangan; organik erituvchilar va suvdagi eritmalar; kontsenrat emultsiya, suvda turgunemultsiya hosil kiluvchi,pasta va preparatlarning mikrokapsula holati.
Bundan tashqari pestitsidlar aerozollar va fumigalitlar holatida
ham ishlatiladi.
1 Dustlar(d)- asosan changlash uchun mo’ljallangan juda maydalangan ta’sir etuvchi modda to’ldiruvchi bilan aralashtirilgan holatda taerlanadi. Dustlar har gektar yerga 10-30 kg gacha sarflanadi. SHuning uchun ham dustlar tarkibidagi ta’sir etuvchi moddalar (pestitsidlar) yaxshi ta’sir etishi ta’minlashi kerak.Dustlarda tuldiruvchi bo’lib tolk, pirofilit, bur, kaolin, trepel, silikagel va har xil loylardan foydalaniladi. Ayniksa pirafilit va tolk dustlar taerlashda keng foydalaniladi chunki, ular o’simlikka yaxshi yepishish
kobiliyatiga ega. Juda kam mikdorda ta’sir etuvchi moddaga (1.5-2%) ega bo’lgan dustlarning to’ldiruvchilari qo’yidagi talablarga javob berishlari
kerak: a) saklaganda ivib to’ldiruvchi;
b) yaxshi changishi;
v) pestitsid saklanganda, qo’llanganda bo’zilmasligi
g) pestitsidlarning tarkibiy xususiyatlarini buzmasligi.
2. Xullanuvchi kukun (S.p) Xullanuvchi kukun- kukunsimon. Bunday pestitsidlar: ta’sir etuvchi modda, to’ldiruvchi va yuqori aktiv moddalar (ingrediyent)dan
iborat. Suvdagi aralashmalari turgun suspenziya hosil kiladi.Ustunliklari: Noo’rin sarflari (neproizvodstvennыe poteri) deyarli kam,
chunki suspenziya o’simlikka yaxshi yepishib, uzoq saklanib turadi.
Xo’llanuvchi kukun qo’yidagi talablarga javob berishi kerak:
a) saklanganda uzoq bo’zilmasligi, yepishib kolmasligi;
b) suvda aralashtirganda tez suspenziya hosil qilishi va tez cho’kmaga tushmasligi;
v) o’simlik va boshqa organizmga yaxshi yepishib uzoq saklanishi;
3. Donodorlashtirilgan preparatlar- donodorlashtirilgan forma ta’sir etuvchi modda va to’ldiruvchidan iborat. Ayniksa tuproqka, tuproqdagi zararkunandalarga qarshi, o’simliklarni intoksikatsiya qilish va yer ustida yashovchi hasharotlarga qarshi samoletdan sepish uchun muljallangan(granula), donador pestitsidlar kukunsimon pestitsidlarni perlit, vermikulit yerdamida granulyatsiya qilinadi va shu yo’sinda taerlanadi.Granulyatsiyada preparat tarkibiga pestitsid va to’ldiruvchiga ularni bog’lovchi sintetik smola yoki boshqa yopishqoq komponentlar kushiladi. Tez ta’sir etuvchi donodor pestitsidlar uchun to’ldiruvchilardan bentonit va kaolin uzoq ta’sir etuvchilar uchun trepeldan foydalaniladi.