Neyrobiologiya fanida yn savollari Neyrobiologiya fani predmeti, maqsadi va vazifalari

Reseptor turlarini izohlang.
Reseptorlar morfofunksional joylashishigako’ra:birlamchiikkilamchi Birlamchi reseptorlar – periferik neyronlar aksonyoki dendrid uchidagi reseptorlar hisoblanadi vaular hid bilish, teri mexanoreseptorlari,termoreseptorlari, og’riq sezuvchi reseptorlar,proproreseptorlar mansubdir. Ikkilamchi reseptorlar – ikkita hujayradaniborat bo’lib, maxsus idrok etuvci hujayralar(epitelial kelib chiqishga ega) stimulenergiyasini reseptor patensialiga aylantiradi.Uning amplitudasi maxsus sinapslardaajraladigan neyromidiatorlar miqdori bilananiqlanadi. Bu reseptorlarga ko’rish, eshitish, vestibulyaranalizator va qisman ta’m biluvchi reseptorlarmansubdir.
Oliy nerv faoliyati va uning shakllanishi.
Oliy nerv faoliyati haqida tushuncha. Bosh miya yarim sharlari va ularning po‗stlog‗i markaziy nerv sistemasining yuqori qismi bo‗lib hisoblanadi. Odamning xulqi, idroki, fikrlashi, ongi va barcha ruhiy hususiyatlari oliy nerv faoliyati bo‗lib, u bosh miya yarim sharlari va ular po‗stlog‗ida joylashgan nerv markazlarining normal funksiyasiga bog‗liq. Odamning oliy nerv faoliyati murakkab reflekslar orqali namoyon bo‗ladi. Bu reflekslar odamning tashqi muhit bilan bog‗lanishini, uning har xil sharoitga moslashuvini ta‘minlaydi. Odamning barcha ixtiyoriy harakatlari, fikrlashi va ruhiy holatlari reflekslar orqali sodir bo‗lishini mashhur rus fiziologi I.M.Sechenov 1863-yilda yozgan "Bosh miya reflekslari» deb nomlangan kitobida birinchi bo‗lib ko‗rsatdi. Uning reflekslar haqidagi fikrini taniqli olim I.P.Pavlov yanada rivojlantirib, shartli reflekslar haqidagi talimotni yaratdi. U odamning oliy nerv faoliyati shartli reflekslar orqali namoyon bo‗lishini isbotlab berdi.
Reflakslar va ularning turlari.
ReflekslarRefleks terminini fiziologiya faniga chexolimi Proxavskiy kiritganShartsiz reflekslarTug‟ma, uning hosilbo‟lishida orqa,uzunchoq, o‟rta,oraliq miyamarkazlari ishtiroketadiOvqatni chaynash,emish, yutishHazm qilish, siydikajratish, nafas olishОdam hayotidavomidao‟zgarmaydi,nasldan-naslgao‟tadiQon aylanishi vaboshq.Shartli reflekslar Hayot davomida hosil bo‟lib, uningmarkazi bosh miya yarim sharlaripo‟stlog‟ida joylashganShartli reflekslarning yo‟llari tarbiya,bilim olish, hunar o‟rganish va boshqahayotiy tajribalar asosida hosil bo‟ladiMuayyan shartli refleks uzoq vaqtdavomida takrorlanmasa bu shartlirefleks so‟nadi Shartli refleksxillariIz qoldiruvchi
shartli reflekslarShartlita‟sirlovchilardanso‟ng miya yarimsharlari po‟stlog‟ihujayralaridaqoladigan izhisobiga vujudgakeladiKechikuvchishartli reflekslarAgar shartsizta‟sirlovchikechiktirilib ta‟sirqilinsa, shartli refleksta‟sir berilishi bilanoqemas, balki bir ozkechikib hosil bo‟ladi